Hoe zeg je in het Engels - Voor woorden die geen makkelijke vertaling hebben

Hoe zeg je “er een schepje bovenop doen” in het Engels?

Wat betekent het?

Debbie vroeg mij voor een vertaling van “er een paar scheppen bovenop doen”. Naar mijn mening is dat een versterking van “er een schepje bovenop doen” maar betekenen de twee op zich gewoon hetzelfde.

Deze uitdrukking bleek weer een gevalletje van “wat betekent het eigenlijk?” De Van Dale heeft het over (a) zijn bod of eis verhogen; (b) wat meer kracht ontwikkelen; (c) een verhaal aandikken. Met de laatste ben ik het eens, maar over de eerste twee moest ik best lang nadenken, en ik ben ook veel gaan googlen om te zien hoe de uitdrukking gebruikt wordt. Conclusie: Ik vind a en b wel kloppen, maar ik vind ze te smal gedefiniëerd.

Hieronder mijn drie definities, en natuurlijk ook mijn suggesties voor vertalingen naar het Engels.

Welke vertalingen vind ik niet zo goed

Een letterlijke vertaling met “a scoop on top” zoals bijvoorbeeld Google translate die geeft is onzin-Engels.

Betekenis 1: iets toevoegen, meer maken, versterken (in positieve zin)

“Zo, nu rijden we 130, maar we zijn in Duitsland, dus ik doe er nog een schepje bovenop!”

“Na 3 dagen protesteren is er niets gedaan met onze eisen, dus we doen er nog een schepje bovenop. We gaan staken!”

“Onze kortingsactie was een groot succes, dus we doen er gewoon nog een paar scheppen bovenop! Kortingen tot wel 50%, de hele week!”

(Opmerking: in deze betekenis vind ik “een tandje bijdraaien/ bijzetten” vaak hetzelfde betekenen.)

In het Engels kun je de volgende vertalingen nemen

kick it up a notch

step up a gear

crank it up

take things a step further

take it to the next level

Betekenis 2: iets toevoegen, meer maken, versterken (in negatieve zin)

“Ik heb er genoeg van, ik heb het hele huis al gepoetst en nu laat jij alle vuile vaat staan. Doe er anders nog een paar scheppen bovenop.”

“Welja, ik vertel je dat ik stress heb op het werk en nu doe jij er een schep bovenop door te verklaren dat je de kinderen dit weekend niet kunt opvangen.”

In het Engels:

pile more on top

make things worse

Betekenis 3: een verhaal aandikken, overdrijven

“Jan zag dat de meisjes onder de indruk waren van zijn avonturen in Amerika, dus hij deed er nog een schepje bovenop en loog dat hij ook op een rodeostier had gezeten.”

“Zie je die voetballer daar kermen omdat hij een lichte tik kreeg. Jesus man, doe er anders nog een schepje bovenop ofzo!”

In het Engels:

kick it up a notch

Voor de laatste zin zou je ook kunnen zeggen “Jesus, man, exaggerate much?!”

Help je mee dit artikel te verbeteren?

Ik zeg het eerlijk: deze vond ik best moeilijk. Dus als je dit leest en je denkt “ik heb ook een goed idee” of “Heddwen volgens mij heb je het helemaal mis” dan laat het me weten in de comments!

Heddwen Newton is docent en vertaler Engels.

Disclaimer: deze site is geen woordenboek. Ik bespreek Nederlandse woorden die geen directe tegenhanger hebben in het Engels, en andere probleemgevallen. Ik bespreek bij lange na niet alle mogelijke vertalingen of contexten, en mijn meningen zijn de meningen van één mens. Wil je meer weten? Kijk dan bij de FAQ’s.

Hoe zeg je “door de grond zakken van schaamte” in het Engels?

Wat betekent het?

Als je door de grond zou kunnen zakken van schaamte dan heb je iets vreselijk gênants gedaan of gezegd en nu zou je willen dat de grond onder je voeten je zou opslokken zodat je diegene waarvoor je je blunder hebt begaan nooit meer in de ogen hoeft te kijken.

De uitdrukking kan in een aantal varianten, hieronder wat voorbeelden, maar er is wel meer mogelijk:

Die leerling in mijn klas noemde mij per ongeluk mama. Hij zakte door de grond van schaamte, je zag het echt in zijn ogen.

Ik kon wel door de grond zakken van schaamte toen ik erachter kwam dat ik, nadat ik mijn vriend 3 keer had gevraagd of hij zijn ticket wel uitgeprint had, zelf mijn eigen ticket vergeten was.

Mijn vriendin zei tegen die gast dat ik hem knap vond. Oh, man, ik wilde door de grond zakken.

Wat is het probleem?

Ik zou hier eigenlijk geen probleem hebben verwacht maar ik zie in online woordenboeken toch wat rare vertalingen, zoals “have the rug pulled out from under you” wat iets heel anders betekent (namelijk dat je zekerheden ineens wegvallen) en “to feel buried” wat betekent dat je veel werkstress hebt, “hit rock bottom” (dan heb je het dieptepunt van je leven bereikt) en “sink to the floor” (met je knieën op de grond vallen) .

Ik heb het hier wel vaker over op deze site; als er ergens in het verleden een aantal vertalers een fout maken, dan blijven deze fouten ronddrijven in online woordenboeken en vertaaltools. Dit is hier dus een gevalletje van.

Hoe vertaal je “ik kon wel door de grond zakken” naar het Engels?

Daarbij is er gewoon een vertaling die met dezelfde beeldtaal hetzelfde betekent, namelijk “wish the ground would swallow me up“. Maar dat is meer schrijftaal dan spreektaal, en een beetje ouderwets intussen. In het Engels is het meer gangbaar om iets te zeggen als “I wanted to curl up and die” of “I could have died.” Of gewoon “I was sooooo embarrassed!” of het mooie “I was mortified” (mortified = very embarrassed)

Heddwen Newton is docent en vertaler Engels.

Hoe zeg je “iets aan de grote klok hangen” in het Engels?

Wat betekent het?

Als je iets “aan de grote klok hangt”, dan zorg je dat zoveel mogelijk mensen iets te weten komen. Het lijkt op iets “van de daken schreeuwen”, maar met het verschil dat je die klok vooral gebruikt in negatieve zin; je wil je affaire niet aan de grote klok hangen, of je hebt een chanteur die dreigt om alles aan de grote klok te hangen. Die daken komen dan weer vooral in positieve zin voor; je bent verliefd en je wilt het van de daken schreeuwen, of “waarom houd je je promotie geheim, ik zou het van de daken schreeuwen!”

Ik heb het zelf trouwens meestal over “iets rondbazuinen”, bedenk ik nu, dus dat is er nog eentje met een vergelijkbare betekenis.

Wat is het probleem?

Van de daken schreeuwen is in het Engels precies hetzelfde, “to shout something from the rooftops”. Maar die grote klok, die kennen we in het Engels niet. Er zijn wel wat oplossingen, maar die werken niet in alle gevallen.

Hoe vertaal je “van de grote klok hangen” het beste naar het Engels?

“Hee, ben je jarig vandaag?! Waarom zeg je dat niet?” – “Ach, ik wilde het niet aan de grote klok hangen.”	“Hey, is it your birthday today? Why didn’t you say anything?” – “Oh, I didn’t want to make a big deal out of it.”
Hij dreigde de affaire aan de grote klok te hangen.	He threatened to go public with the scandal.
Ik ben ook succesvol ondanks een moeilijke jeugd, maar ik ga dat niet aan de grote klok lopen hangen.	I’m successful despite a difficult childhood, too, but I don’t make a lot of noise about it. (….) but I don’t go around advertising it. (….) but I don’t go around broadcasting it.

Dit artikel is geschreven n.a.v. een vraag van Debbie op mijn contactpagina. Bedankt voor je vraag, Debbie!

Heb je een moeilijk te vertalen woord?

Is er een woord of uitdrukking waarvan je altijd denkt “Hoe zeg je dat nou eigenlijk in het Engels?”. Laat het me weten in een comment. Dat kan gewoon hier of op mijn contactpagina.

Heddwen Newton is docent en vertaler Engels.

Hoe zeg je “gouden tip” in het Engels?

Wat betekent het?

“De gouden tip” is het advies dat de doorslag geeft, de tip waar je op zat te wachten. Of gewoon heel goed advies, advies waar de gever erg trots op is.

“Ons bedrijf zat in de schulden, maar toen kwam Bart met de gouden tip om kantoorruimte te verhuren.”

“Ik heb een gouden tip voor je: niet nadenken, gewoon doen. De rest komt vanzelf wel!”

Hoe vertaal je “gouden tip” het beste naar het Engels?

In het Engels heb je “the golden rule” (gouden regel) en “a golden opportunity” (een geweldige kans), dat zijn echt vaste uitdrukkingen. “A golden tip” is geen vaste uitdrukking, maar zal waarschijnlijk wel begrepen worden, omdat dat “golden” door die andere uitdrukkingen al bekend is. Maar het klinkt misschien een beetje raar.

Als het past, is de term “an insider tip” (= geheimtip) beter, want dat is wat normaler Engels. Of gewoon iets als “some really good advice“, “a really good piece of advice” of “the best advice you’ll ever get“.

Heddwen Newton is docent en vertaler Engels.

Hoe zeg je “een warm applaus voor …” in het Engels?

Wat betekent het?

“Een warm applaus voor Michael, hij heeft dit weekend zijn eerste marathon gelopen!”

“Een warm applaus voor…”, “een hartelijk applaus voor…” of gewoon “een applaus voor…” is iets dat je zegt als iemand een applaus verdient omdat ze iets bijzonders hebben gedaan of een bijzonder persoon zijn. Het wordt meestal letterlijk bedoeld, we verwachten dat de mensen in de ruimte écht applaudiseren voor die persoon.

We kunnen het ook schrijven, bijvoorbeeld op sociale media, maar dat is iets minder gebruikelijk.

De term leent zich ook goed voor sarcastisch gebruik. “Nou jongens, een warm applaus voor Lisa die eindelijk heeft begrepen hoe de vaatwasser werkt.”

Wat is het probleem?

*A warm applause* klinkt raar in het Engels, niet omdat applaus in het Engels niet warm kan zijn (dat kan namelijk best) maar omdat we in het Engels eerder spreken van “a round of applause”. Verder is er eigenlijk weinig problematisch aan het vertalen van deze uitdrukking.

Hoe vertaal je “een warm applaus” naar het Engels?

De beste vertaling is “please give a warm round of applause to/ for…”. Je kunt ook kiezen voor “please put your hands together for...”.

Dan hebben we ook nog “please give a big hand to…” of “please give it up for…” maar die twee zijn wat gevaarlijker voor een internationaal publiek omdat veel mensen die Engels als tweede taal spreken ze niet zullen begrijpen. Voor native speakers zijn het volledig normale uitdrukkingen maar niet-natives hebben misschien zoiets van “hoezo moet ik iemand een grote hand geven?” of “wat moet ik opgeven?”

Help je mee dit artikel te verbeteren?

Heb je een betere vertaling, of gewoon een vraag of suggestie? Laat het me hieronder weten!

Heddwen Newton is docent en vertaler Engels.

Hoe zeg je “BIJ1” in het Engels?

Wat is het?

BIJ1 is een radicaal linkse Nederlandse politieke partij die staat voor gelijkwaardigheid en tegen racisme. De partijleider is Sylvana Simons.

Wat is het probleem?

BIJ1 wordt uitgesproken als “bijeen” maar de 1 is als cijfer geschreven omdat die verwijst naar artikel 1 van de grondwet waarin staat dat racisme verboden is.

De naam is in het Nederlands een mooie vondst maar is niet te vertalen naar het Engels omdat het Engelse woord voor “bijeen”, “together” geen “one” in zich heeft om als cijfer te schrijven.

Een ander probleem is dat de partij zich niet in het Engels laat omschrijven op een manier die voor buitenlanders meteen te plaatsen is, zoals bij bijvoorbeeld PvdA (“the Dutch labour party”) wel het geval is. Nederland is het land van de kleine partijtjes, dat kennen de meeste andere landen niet.

Hoe vertaal je BIJ1 het beste naar het Engels?

Soms kan een vertaler met heel veel nadenken toch een oplossing verzinnen maar in dit geval is er geen vertaling mogelijk, en zul je het gewoon met de Nederlandse naam moeten doen. Ik zou er wel wat uitleg bij geven, bijvoorbeeld: “Dutch anti-racism party BIJ1”

Wat jammer is aan de naam is dat de “IJ” voor buitenlanders een hele rare lettercombinatie is waar ze niets mee kunnen. Ze zullen het dus zien als afkorting. En “bee, eye, jay, one” zeggen als ze het lezen. Maar ja, zo erg is dat nu ook weer niet.

Mocht de partij een Engelstalige naam zoeken, bijvoorbeeld als internationaal samenwerkingsverband, dan is de naam “Together as 1” een inkopper. (Sylvana, als je dit leest, je mag hem gewoon hebben 😉 Maar zolang de partij zelf geen Engelse naam voor zichzelf kiest kun je zo’n vertaling niet gebruiken, het staat te ver van de bron af.

Engelstalige podcast over Nederlandse politiek

Ik ben een serietje artikelen aan het schrijven over Nederlandse politieke termen in aanloop naar de Nederlandse verkiezingen in maart 2021 en bij het rondgooglen ben ik op de podcast Poldercast gestoten. Twee Nederlanders leggen daarin in uitstekend Engels het Nederlandse politieke landschap anno 2021 uit voor buitenlanders. Erg aan te bevelen, ook voor Nederlanders!

Help je mee dit artikel te verbeteren?

Heb je een betere vertaling, of gewoon een vraag of suggestie? Laat het me hieronder weten!

Heddwen Newton is docent en vertaler Engels.

Hoe zeg je “havo” in het Engels?

Wat is het?

De havo, in het Nederlands vaak zonder hoofdletters omdat het naast een afkorting ook een soort woord is geworden, is een middelbare schoolsoort die qua niveau tussen VMBO en VWO in ligt. De havo duurt 5 jaar en als je klaar bent kunt je ofwel doorstromen naar 5 vwo en daarna naar de universiteit, of je kunt direct naar het HBO gaan.

Wat is het probleem?

Net als de andere artikeltjes over onderwijsniveau: onderwijs is in alle landen zo anders dat je geen directe vergelijking kunt maken.

Hoe vertaal je “HAVO” het beste naar het Engels?

Onze regering vertaalt havo met “senior general secondary education” en dat vind ik een goede vertaling. Wordt je tekst of CV wellicht gelezen door iemand die bekend is met het Nederlandse onderwijssysteem, zet er dan “HAVO” achter (let op: met hoofdletters, zodat duidelijk is dat het om een afkorting gaat) Dus dan wordt het: “senior general secondary education (HAVO)”.

Maken de details niet zoveel uit, bijvoorbeeld in een gesprek, maak het jezelf dan makkelijk en zeg gewoon “high school” (Amerikaans en internationaal) of “secondary school” (Brits).

Help je mee dit artikel te verbeteren?

Heb je een betere vertaling, of gewoon een vraag of suggestie? Laat het me hieronder weten!

Heb je een moeilijk te vertalen woord?

Is er een woord of uitdrukking waarvan je altijd denkt “Hoe zeg je dat nou eigenlijk in het Engels?”. Laat het me weten in een comment. Dat kan gewoon hier of op mijn contactpagina.

Heddwen Newton is docent en vertaler Engels.

Hoe zeg je “een frisse neus halen” in het Engels?

Wat betekent het?

“Een frisse neus halen” betekent dat je even naar buiten gaat, de frisse lucht in.

Wat is het probleem?

Een letterlijke vertaling is niet mogelijk. *to get a fresh nose* is heel raar Engels omdat het “een nieuwe neus kopen” betekent. Engelstaligen zullen dus geen idee hebben waar je het over hebt!

Hoe vertaal je “een frisse neus halen” het beste naar het Engels?

Jammergenoeg heeft het Engels niet zo’n leuke uitdrukking. Je zult het moeten doen met “to get some fresh air” of “to go out for some air“.

Ze is even een frisse neus halen.	She just went out to get some air.
Zullen we een frisse neus gaan halen?	Will you join me for some fresh air? Fancy a short walk, take in some fresh air?

Help je mee dit artikel te verbeteren?

Heb je een betere vertaling, of gewoon een vraag of suggestie? Laat het me hieronder weten!

Heddwen Newton is docent en vertaler Engels.

Hoe zeg je “overzicht hebben” in het Engels?

Wat betekent het?

Als je “overzicht hebt” dan weet je goed wat er speelt en begrijp je alle informatie die er is.

Als je in de war bent geraakt van alle informatie dan “heb je geen overzicht meer” of je “bent het overzicht kwijt”.

Wat is het probleem?

Je kunt in het Engels in dit geval niet iets zeggen als *I have an overview*. Er is geen letterlijke vertaling.

Hoe vertaal je “overzicht hebben” of “het overzicht kwijt zijn” het beste naar het Engels?

Vraag maar aan Lies, die heeft het overzicht.	Ask Lies, she knows all the ins and outs. Ask Lies, she knows exactly who is doing what.
Ik ben het overzicht kwijt.	I’m lost. You’ve lost me there. I’m having trouble keeping track of all the information.

Help je mee dit artikel te verbeteren?

Heb je een betere vertaling, of gewoon een vraag of suggestie? Laat het me hieronder weten!

Heb je een moeilijk te vertalen woord?

Is er een woord of uitdrukking waarvan je altijd denkt “Hoe zeg je dat nou eigenlijk in het Engels?”. Laat het me weten in een comment. Dat kan gewoon hier of op mijn contactpagina.

Heddwen Newton is docent en vertaler Engels.

Hoe zeg je “flapdrol” in het Engels?

Wat betekent het?

Ik wil het hebben over het woord “flapdrol” in de betekenis van iemand die het goed bedoelt, maar die onhandig is en daarom iets verkeerds doet.

Het is een stapje minder erg dan “eikel” of “lul”. Zo erg is het nu ook weer niet. Je zegt het liefkozend.

Bijvoorbeeld: Je vriend laat een fles uit zijn handen vallen en je zegt, “ach, flapdrol”. Of je klaagt tegen een vriendin over je zoon die alleen maar zit te gamen. “Ach, wat is het toch een flapdrol.”

Wat is het probleem?

Er zijn heel veel mogelijke vertalingen voor “flapdrol”, maar ze zijn vrijwel allemaal héél regionaal. Ik (uit het zuiden van Engeland) zou bijvoorbeeld “oaf” of “twit” zeggen, maar zelfs iemand uit het noorden van Engeland zou dan al kunnen twijfelen over wat ik bedoel, en een Amerikaan of Australiër zouden het al helemaal niet begrijpen.

Hoe vertaal je “flapdrol” het beste naar het Engels?

“Altijd goed” vertalingen:

Zoals hierboven beschreven, zijn er maar weinig woorden die je kunt gebruiken voor een internationaal publiek zonder dat de helft je raar aan zal kijken omdat ze het woord niet kennen of omdat het heel grappig klinkt omdat een Nederlander zo’n regionaal of ouderwets woord gebruikt. Hierbij mijn beste pogingen voor “altijd goed” vertalingen:

Wil je profesioneel overkomen, kies dan voor een neutrale manier van zeggen, bijvoorbeeld: “He/ she is incompetent.” of “He/she is an amateur.”

Ben je boos en wil je best een beetje schelden, zeg dan “idiot“.

Wil je toch iets vriendelijkers dan zou ik kiezen voor het Amerikaanse maar intussen internationaal bekende “dummy“.

Vertalingen die regionaal/ ouderwets zijn:

Dan hier de hele rits vertalingen die allemaal wel kunnen, maar die eigenlijk allemaal gek zullen klinken als ze gebruikt terwijl je niet uit de juiste subcultuur komt:

Ouderwets Brits Engels:

halfwit, nincompoop, cretin, dullard, moron, simpleton

Ouderwets Amerikaans Engels:

ass, dunce, ignoramus, imbecile, dope, ninny, chump, dimwit, goon, dumbo, dum-dum, dumb-bell, loon, bonehead, fathead, numbskull, blockhead, dunderhead, chucklehead, knucklehead, muttonhead, pudding-head, thickhead, wooden-head, airhead, pinhead, lamebrain, pea-brain, birdbrain

Amerikaanse rappers/ Mr T uit The A-Team:

Fool

Modern Brits Engels:

twit, numpty, clot, plonker, berk, prat, pillock, wally, twerp, twonk, charlie, muppet

Modern Amerikaans Engels:

asshat, schmuck, bozo, boob, dummy, lamer, turkey, schlepper, chowderhead, dumbhead, dummy, goofball, goof, goofus, galoot, dork, lummox, klutz, putz, schlemiel, sap, gink, cluck, clunk, ding-dong, dingbat, squarehead, yo-yo, dingleberry

Help je mee dit artikel te verbeteren?

Heb je een betere vertaling, of gewoon een vraag of suggestie? Laat het me hieronder weten!

Heb je een moeilijk te vertalen woord?

Is er een woord of uitdrukking waarvan je altijd denkt “Hoe zeg je dat nou eigenlijk in het Engels?”. Laat het me weten in een comment. Dat kan gewoon hier of op mijn contactpagina.

Heddwen Newton is docent en vertaler Engels.