Hoe zeg je in het Engels

Deze dinsdag wil ik het hebben over een bekend uitspraakprobleem in het Engels, namelijk het verschil tussen

thirteen – thirty

fourteen – fourty

fifteen-fifty

sixteen-sixty

seventeen-seventy

eighteen-eighty

nineteen-ninety

Die lijken namelijk nogal op elkaar.

Het is zo’n bekend probleem dat er ontelbare video’s zijn gemaakt en stukjes zijn geschreven om buitenlanders te helpen de uitspraak te verduidelijken; het komt er op neer dat bij 13 t/m 19, er wat meer klemtoon op de “teen” ligt, en de “n” duidelijk wordt uitgesproken, terwijl bij de tientallen de klemtoon duidelijk op de eerste helft ligt. ThirTEEN en THIRty.

Voor Amerikanen komt daar nog extra bij dat ze een hardere “t” hebben bij 13 t/m 19 terwijl de “t” in bv fifty meer als een d (of zelfs een rollende r) klinkt zodat je iets krijgt als “fiddy”. Britten zoals ik hebben echter in beide woorden een t-klank.

Native speakers verstaan elkaar ook niet goed

Wat ik vervelend vind aan bovengenoemde video’s en stukjes is dat het probleem bij de buitenlander wordt gelegd: “jij hebt spraakverwarring want je legt de klemtoon niet goed”, en dat terwijl het SUPERVAAK voorkomt dat ook twee native speakers elkaar niet goed verstaan als het op deze getallen aankomt. De uitspraak lijkt gewoon teveel op elkaar.

Bewijs: in het Engels is het normaal om telefoonnummers als enkele cijfers te zeggen. Je zegt nine-seven-three-zero-two-five-two-one, en NIET ninetyseven-thirty-twentyfive-twentyone zoals in Nederland wel vaak wordt gedaan. Volgens mij is dat vanwege bovenstaande verwarring.

Hoe kun je verwarring voorkomen?

Het is natuurlijk altijd goed om een beetje op je uitspraak te letten, en een video zoals deze bekijken kan dan ook geen kwaad. Maar belangrijker dan als een gek letten op de klemtoon (en jezelf daarmee zenuwachtig te maken) is dat je in de gaten houdt dat dit een algemeen probleem is en daarop inspeelt door de nummers op een andere manier te verduidelijken. Dat kan op drie manieren:

Manier 1: sixteen, one-six.

De eerste manier is meteen de makkelijkste en de beste: zeg de cijfers apart. Dit werkt ook als je bij de ander om verduidelijking vraagt:

“Sorry, do you mean fourteen, like one four, or forty, like four zero?”

“My client is seventy years old. As in seven-zero.”

Manier 2: sixteen, the number after fifteen.

Deze werkt ook goed, al vind ik manier 1 beter.

“Sorry, do you mean eighteen, the number after seventeen, or eighty, the number after seventynine?”

Manier 3: sixteen, like sweet sixteen.

Sommige van deze getallen, maar lang niet allemaal, hebben een culturele link om ze te verduidelijken.

Dit systeem van verduidelijking raad ik niet aan, want als je iemand aan de lijn hebt die zelf ook niet zo goed Engels kan, of een native speaker met weinig culturele kennis, dan kan het zomaar zijn dat ze nooit van “sweet sixteen” gehoord hebben en de verduidelijking niet begrijpen. (En, nog erger, niet door durven te vragen omdat ze niet dom over willen komen.)

Aan de andere kant kan het ook wel grappig zijn. Dus hierbij een lijstje met verduidelijkingen die ik persoonlijk wel charmant vindt:

thirteen as in the unlucky number

thirteen as in Friday the thirteenth

fourteen as in Valentine’s day

sixteen as in Sweet Sixteen

sixteen as in Sixteen Candles

seventeen as in still not allowed to drink alcohol

seventeen as in the dancing queen

eighteen as in old enough to vote

nineteen as in thinking you’re an adult, but actually you’re still a teenager

thirty as in “thirty days hath September“

forty as in midlife-crisis age

fifty as in half a century

fifty as in “50 cent”, the rapper

sixty as in almost time for retirement

Kun jij er nog meer bedenken? Ik hoor het graag in de comments!

Heddwen Newton is docent en vertaler Engels.