Hoe zeg je in het Engels - Voor woorden die geen makkelijke vertaling hebben

Hoe zeg je “biologisch” in het Engels?

Wat betekent het?

Ik wil het hebben over “biologisch” in de betekenis van “biologische voeding”. Dat is (volgens Wikipedia) voeding wordt geproduceerd zonder het gebruik van kunstmest, chemische bestrijdingsmiddelen, genetische modificatie, groeihormonen of antibiotica. Biologische producten mogen geen kunstmatige toevoegingen bevatten. Ook wordt rekening gehouden met meer dierenwelzijn.

Wat is het probleem?

In deze betekenis is “biologisch” een valse vriend. In het Engels kennen we alleen biologisch in die andere betekenis, namelijk dat het te maken heeft met biologie, de studie naar levende organismen.

In het Engels is de zin “my apple is biological” een hele rare zin, maar de meeste Engelstaligen zullen het opvatten als “mijn appel is een levend organisme” en die zullen dan iets hebben van, “ja, duh, waar heb jij het over?”.

Ook “ecological” klopt niet. Nederlanders bedenken dat woord soms vanwege het “Eko” label dat in Nederland voor biologische producten gebruikt wordt, maar het is niet juist.

Hoe vertaal je “biologisch” naar het Engels?

Deze betekenis van “biologisch” is in het Engels “organic“.

mijn appel is biologisch = my apple is organic

False Friend Friday

Elke vrijdag is het op deze site “False Friend Friday”, ik post dan ‘s ochtends vroeg een artikel over een valse vriend. Wil je je Engels verbeteren? Surf dan elke vrijdag even naar deze site 🙂

Heddwen Newton is docent en vertaler Engels.

Disclaimer: deze site is geen woordenboek. Ik bespreek Nederlandse woorden die geen directe tegenhanger hebben in het Engels, en andere probleemgevallen. Ik bespreek bij lange na niet alle mogelijke vertalingen of contexten, en mijn meningen zijn de meningen van één mens. Wil je meer weten? Kijk dan bij de FAQ’s.

Hoe zeg je “mijn molen staat niet stil” in het Engels?

Wat betekent het?

Ik kreeg deze vraag via e-mail van een lezer uit België en ze was zo vriendelijk om deze Vlaamse uitdrukking ook even uit te leggen. Het betekent zoveel als “piekeren”, je denkt steeds maar na.

Als Nederlandse kende ik de uitdrukking niet, maar wel de uitdrukking “je blijft maar malen in je hoofd”, wat op hetzelfde neerkomt. Als een molen gaan de negatieve gedachtes maar rond en rond in je hoofd.

Hoe vertaal je “mijn molen staat niet stil” het beste naar het Engels?

In het Engels spreken we niet van een molen maar er wordt wel beeldspraak gebruikt over dat negatieve gedachtes steeds terugkomen: The thoughts just go round and round in my head.

In dit artikel wordt gesproken over een “worry loop“. (loop = lus of cirkel) Dat is geen gevestigde uitdrukking maar iedereen zal het meteen begrijpen en het is een mooie vertaling voor die molen, denk ik.

Dit blog spreekt over een “merry-go-round in my brain” (merry-go-round = draaimolen). Wederom, geen gevestigde uitdrukking maar iedereen zal het begrijpen.

En je kunt natuurlijk ook het saaie “I can’t stop worrying” gebruiken. Minder mooie beeldspraak maar wel prima Engels.

Ik heb overigens ook ooit een artikel geschreven over “piekeren”, een woord dat ik erg moeilijk te vertalen vind. Die vind je hier.

Help je mee dit artikel te verbeteren?

Heb je een betere vertaling, of gewoon een vraag of suggestie? Laat het me hieronder weten!

Heddwen Newton is docent en vertaler Engels.

Hoe zeg je “jammer” in het Engels?

Een vraag over “jammer”

Ik kreeg de volgende vraag van Jacqueline op mijn contactpagina:

Hi! Ik check deze website altijd even als ik zo’n typisch Nederlands woord of gezegde wil vertalen, maar deze kon ik niet vinden: ‘jammer’.

Een voorbeeld, iemand stuurt mij: “We weren’t as successful as I hoped with …”, of “Unfortunately, our paper was rejected.”.

In het Nederlands zou ik reageren: “Jammer! Volgende keer beter.” of als het wat informeler is “Hè, dat is balen”. Maar wat is een gepaste reactie in het Engels? “That’s too bad” vind ik te informeel. “That’s a shame”, dekt voor mij nooit helemaal de lading. Google geeft o.a. als resultaat ‘unfortunately’ of ‘regrettable’. De laatste vind ik een heel slechte vertaling in de context waar ik het vaak in gebruik. ‘Unfortunately zou misschien kunnen als ik er “That is unfortunate” van zou maken, maar kan het ook beter/creatiever?

Wat betekent het?

Ik wil het dus hebben over “jammer” als standaardwoordje dat je zegt als er iets gebeurd is dat je liever anders had gezien. Net iets minder erg dan “vervelend” (“hè, vervelend zeg!”) maar wel erger dan “kan gebeuren”.

Wat is het probleem?

Zoals Jaqueline hierboven al zegt, de beste vertaling is “that’s too bad”, maar die is net een tikkie informeler. Hier wil ik wel bij zeggen dat Engelstalige e-mails vaak erg informeel van toon zijn. Ik vind “that’s too bad” dan ook eigenlijk vaak een prima oplossing.

Andere vertalingen betekenen vaak net even iets anders.

Hoe vertaal je “jammer” in de context van een e-mail het beste naar het Engels?

Hier een paar voorbeelden:

Oh, wat jammer! Ik had het graag anders gezien.	Oh, that’s a shame! I wish things had worked out differently! That’s disappointing! That’s a pity! That’s too bad! Oh, boo! (erg informeel; je drukt hiermee uit dat je “boe” roept zoals een publiek dat de show niet goed vindt.)
Jammer! Volgende keer beter.	That’s too bad. Better luck next time! (je bent zelf geen deel van het project) That’s too bad. Hopefully we’ll have a better outcome next time. (je bent zelf deel van het project) That’s disappointing. That’s a shame.
Helaas pindakaas! Jammer maar helaas!	Oh well, you win some, you lose some! Oh well, you can’t win them all! That’s too bad!

Help je mee dit artikel te verbeteren?

Heb je een betere vertaling, of gewoon een vraag of suggestie? Laat het me hieronder weten!

Heb je een moeilijk te vertalen woord?

Is er een woord of uitdrukking waarvan je altijd denkt “Hoe zeg je dat nou eigenlijk in het Engels?”. Laat het me weten in een comment. Dat kan gewoon hier of op mijn contactpagina.

Heddwen Newton is docent en vertaler Engels.

Hoe zeg je “dramatisch” in het Engels?

Wat betekent het?

In het Nederlands betekent “dramatisch” meestal heftig of aangrijpend.

“Het was echt dramatisch toen we failliet gingen. Ik wist niet waar ik het zoeken moest.”

Wat is het probleem?

“Dramatisch” is een false friend, maar dan een soort halve.

Soms kun je “dramatisch” prima vertalen met “dramatic”. Dat kan als je het gebruikt in de betekenis van “theatralisch”; zij heeft een dramatische manier van spreken = she has a dramatic way of speaking. En ook als je het gebruikt in de betekenis van opvallend of plotseling; “a dramatic decrease in sales” of “a dramatic uptick in violence”.

Misschien heb je vroeger geleerd dat een betere vertaling voor “dramatisch” is: “tragic”. En dat klopt vaak ook. In het Nederlands kan “dramatisch” synoniem zijn met “tragisch”, en dat is in het Engels NIET zo. Daar gaat het dan ook vaak mis. Gelukkig zijn “tragisch” en “tragic” géén false friends, die twee woorden betekenen wél gewoon hetzelfde, dus dat maakt het voor de Nederlander in ieder geval makkelijk: Kun je in het Nederlands ook “tragisch” of zeggen, gebruik dan altijd de vertaling “tragic” en niet de vertaling “dramatic”.

MAAR in het Nederlands kun je “dramatisch” ook gebruiken in de betekenis van “heel erg vervelend”, maar “tragisch” is dan weer net wat teveel van het goede. Neem de zin “Het was echt dramatisch toen we failliet gingen.” Hier is de Engelse vertaling “dramatic” niet juist, want als je iets zegt als “When we went bankrupt, the consequences were dramatic.” dan klinkt het voor een Engelsman als “de gevolgen waren theatralisch”. Maar “tragic” dekt de lading ook niet, dat is weer te heftig.

Hoe zeg je “dramatisch” in het Engels?

De vuistregel is: kun je in het Nederlands ook “tragisch” zeggen, gebruik dan altijd de vertaling “tragic” en niet de vertaling “dramatic”. Gaat het om de betekenis “heel erg vervelend” gebruik dan iets van “horrible” of “terrible“. Gaat het om “theatralisch” of “plotseling” dan is de vertaling in het Engels wel gewoon “dramatic”.

Die oorlog had dramatische gevolgen.	That war had tragic consequences.
Het Hiroshima-bombardement was een dramatische gebeurtenis.	The bombing of Hiroshima was a tragic event.
We zien een dramatische stijging in werkeloosheid.	We are seeing a dramatic increase in unemployment.
Toen we failliet gingen waren de gevolgen dramatisch.	When we went bankrupt, the consequences were huge.
Ze heeft een dramatische manier van praten.	She has a dramatic way of speaking.
Het was echt dramatisch toen we failliet gingen. Ik wist niet waar ik het zoeken moest.	It was just terrible when we went bankrupt. I didn’t know where to turn.

False Friend Friday

Help je mee dit artikel te verbeteren?

Heb je een betere vertaling, of gewoon een vraag of suggestie? Laat het me hieronder weten!

Heddwen Newton is docent en vertaler Engels.

Hoe zeg je “biljoen” in het Engels?

Wat betekent het?

In het Nederlands is een biljoen een 1 met twaalf nullen, 1.000.000.000.000 dus.

Wat is het probleem?

Biljoen is een valse vriend, het Engelse woord “billion” is een ander getal, namelijk een 1 met negen nullen 1.000.000.000. In het Nederlands noemen we dit een miljard.

Maar ik heb het op school anders geleerd…

Vroeger was het zo dat een 1 met 9 nullen alleen in Amerika “billion” heette, en dat “billion” in het Brits Engels wel degelijk hetzelfde was als in het Nederlands. Maar tegenwoordig hebben de Britten het Amerikaanse gebruik overgenomen.

Hoe vertaal je “biljoen” naar het Engels?

Het Nederlandse biljoen, een één met twaalf nullen, heet in het Engels “a trillion“.

False Friend Friday

Heddwen Newton is docent en vertaler Engels.

Hoe zeg je “adequaat” in het Engels?

Wat betekent het?

“Adequaat” betekent in het Nederlands “passend” of “precies juist voor het beoogde doel”. Als iemand “adequaat handelt” dan doet hij/zij het juiste. Als de regering “adequaat reageert” dan kan iedereen tevreden zijn.

Wat is het probleem?

Adequaat is een valse vriend van het naardere soort, omdat de betekenissen heel dicht bij elkaar liggen en ook vaak in dezelfde soort zinnen gebruikt worden. Veel mensen hebben daarom niet door dat het Engelse woord “adequate” net iets anders betekent.

“Adequate” betekent in het Engels namelijk “(net) goed genoeg”. “He responded adequately” betekent dus “hij reageerde goed genoeg, (maar het had beter gekund).”

We gebruiken “adequate” in het Engels overigens meestal in negatieve zin, “they didn’t provide adequate food for the children” = het eten voor de kinderen was niet goed genoeg. (te weinig, of van te slechte kwaliteit). Zo’n zin zou in het Nederlands ook werken met “adequaat”, vandaar ook dat het betekenisverschil mensen vaak niet opvalt, ook mensen die erg goed Engels kunnen. Dit gaat op online woordenboeken dan ook erg vaak mis.

Hoe vertaal je “adequaat” naar het Engels?

Een betere vertaling voor het Nederlandse “adequaat” is “appropriately” of “properly“.

Hij reageerde adequaat.	He responded appropriately. He responded properly. His response was appropriate.
Je hebt adequaat gehandeld.	You acted appropriately.

False Friend Friday

Heddwen Newton is docent en vertaler Engels.

hoezegjeinhetEngels.nl presenteert: False Friend Friday

Het is tijd voor een beetje meer regelmaat op deze website en daarom ga ik werken met themadagen. De vrijdag wordt False Friend Friday, oftewel Valse Vriend Vrijdag – klinkt in het Nederlands ook leuk!

Goede vrienden en valse vrienden

Nederlands en Engels zijn familie van elkaar, ze zijn zelfs behoorlijk nauw verwant, en daarom zijn er veel woorden in beide talen die op elkaar lijken. Meestal zijn dat goede vrienden, ze betekenen daadwerkelijk hetzelfde. “Door” en “deur”, bijvoorbeeld, of “grass” en “gras”. Engels en Nederland hebben ook gemeen dat ze allebei veel woorden uit het Frans hebben geleend, waardoor die woorden ook vaak hetzelfde betekenen. “Police” en “politie” of “contract” en “contract”, bijvoorbeeld.

Maar soms gaat het mis…

Wat is een Valse Vriend?

Een False Friend, oftewel Valse Vriend, is een woord dat in de ene taal lijkt op een woord in de andere taal, waardoor je denkt dat ze vast hetzelfde betekenen, maar dat doen ze niet. Zo is het Engelse woord “small” (klein) niet hetzelfde als het Nederlandse woord “smal” (dun).

Elke vrijdag een valse vriend

Ik ga dus elke vrijdag een valse vriend bespreken. Als het even kan doe ik er zelfs twee, eentje die je waarschijnlijk al kende (zoals small en smal), en eentje waarvan ik vermoed dat er aardig wat Nederlanders zijn die het betekenisverschil nog niet zo door hadden.

Ik schrijf die artikeltjes vantevoren en plan het dan zo dat ze ‘s ochtends vroeg online komen. Zo kun je elke vrijdag naar deze site surfen om wat nieuws te leren 🙂

En ben je benieuwd welke woorden er in het verleden besproken zijn, dan kun je hier klikken.

Nep Engels

Een aparte categorie False Friends zijn woorden die we uit het Engels gehaald hebben, maar die voor een Engelstalige iets heel anders betekenen dan voor een Nederlandstalige. Een klassiek voorbeeld is “beamer”. Zo’n ding dat beelden op de muur projecteert heet in het Engels een “projector”, een “beamer” is voor een Engelstalige een auto van het merk BMW.

Dit soort woorden vallen voor mij ook onder de categorie “False Friends”, en ze komen dus ook op de vrijdagen aan bod, maar ik geef ze ook een aparte categorie mee. Via deze link kun je de artikelen uit het verleden bekijken.

Heddwen Newton is docent en vertaler Engels.

Hoe zeg je “er een schepje bovenop doen” in het Engels?

Wat betekent het?

Debbie vroeg mij voor een vertaling van “er een paar scheppen bovenop doen”. Naar mijn mening is dat een versterking van “er een schepje bovenop doen” maar betekenen de twee op zich gewoon hetzelfde.

Deze uitdrukking bleek weer een gevalletje van “wat betekent het eigenlijk?” De Van Dale heeft het over (a) zijn bod of eis verhogen; (b) wat meer kracht ontwikkelen; (c) een verhaal aandikken. Met de laatste ben ik het eens, maar over de eerste twee moest ik best lang nadenken, en ik ben ook veel gaan googlen om te zien hoe de uitdrukking gebruikt wordt. Conclusie: Ik vind a en b wel kloppen, maar ik vind ze te smal gedefiniëerd.

Hieronder mijn drie definities, en natuurlijk ook mijn suggesties voor vertalingen naar het Engels.

Welke vertalingen vind ik niet zo goed

Een letterlijke vertaling met “a scoop on top” zoals bijvoorbeeld Google translate die geeft is onzin-Engels.

Betekenis 1: iets toevoegen, meer maken, versterken (in positieve zin)

“Zo, nu rijden we 130, maar we zijn in Duitsland, dus ik doe er nog een schepje bovenop!”

“Na 3 dagen protesteren is er niets gedaan met onze eisen, dus we doen er nog een schepje bovenop. We gaan staken!”

“Onze kortingsactie was een groot succes, dus we doen er gewoon nog een paar scheppen bovenop! Kortingen tot wel 50%, de hele week!”

(Opmerking: in deze betekenis vind ik “een tandje bijdraaien/ bijzetten” vaak hetzelfde betekenen.)

In het Engels kun je de volgende vertalingen nemen

kick it up a notch

step up a gear

crank it up

take things a step further

take it to the next level

Betekenis 2: iets toevoegen, meer maken, versterken (in negatieve zin)

“Ik heb er genoeg van, ik heb het hele huis al gepoetst en nu laat jij alle vuile vaat staan. Doe er anders nog een paar scheppen bovenop.”

“Welja, ik vertel je dat ik stress heb op het werk en nu doe jij er een schep bovenop door te verklaren dat je de kinderen dit weekend niet kunt opvangen.”

In het Engels:

pile more on top

make things worse

Betekenis 3: een verhaal aandikken, overdrijven

“Jan zag dat de meisjes onder de indruk waren van zijn avonturen in Amerika, dus hij deed er nog een schepje bovenop en loog dat hij ook op een rodeostier had gezeten.”

“Zie je die voetballer daar kermen omdat hij een lichte tik kreeg. Jesus man, doe er anders nog een schepje bovenop ofzo!”

In het Engels:

kick it up a notch

Voor de laatste zin zou je ook kunnen zeggen “Jesus, man, exaggerate much?!”

Help je mee dit artikel te verbeteren?

Ik zeg het eerlijk: deze vond ik best moeilijk. Dus als je dit leest en je denkt “ik heb ook een goed idee” of “Heddwen volgens mij heb je het helemaal mis” dan laat het me weten in de comments!

Heddwen Newton is docent en vertaler Engels.

Hoe zeg je “door de grond zakken van schaamte” in het Engels?

Wat betekent het?

Als je door de grond zou kunnen zakken van schaamte dan heb je iets vreselijk gênants gedaan of gezegd en nu zou je willen dat de grond onder je voeten je zou opslokken zodat je diegene waarvoor je je blunder hebt begaan nooit meer in de ogen hoeft te kijken.

De uitdrukking kan in een aantal varianten, hieronder wat voorbeelden, maar er is wel meer mogelijk:

Die leerling in mijn klas noemde mij per ongeluk mama. Hij zakte door de grond van schaamte, je zag het echt in zijn ogen.

Ik kon wel door de grond zakken van schaamte toen ik erachter kwam dat ik, nadat ik mijn vriend 3 keer had gevraagd of hij zijn ticket wel uitgeprint had, zelf mijn eigen ticket vergeten was.

Mijn vriendin zei tegen die gast dat ik hem knap vond. Oh, man, ik wilde door de grond zakken.

Wat is het probleem?

Ik zou hier eigenlijk geen probleem hebben verwacht maar ik zie in online woordenboeken toch wat rare vertalingen, zoals “have the rug pulled out from under you” wat iets heel anders betekent (namelijk dat je zekerheden ineens wegvallen) en “to feel buried” wat betekent dat je veel werkstress hebt, “hit rock bottom” (dan heb je het dieptepunt van je leven bereikt) en “sink to the floor” (met je knieën op de grond vallen) .

Ik heb het hier wel vaker over op deze site; als er ergens in het verleden een aantal vertalers een fout maken, dan blijven deze fouten ronddrijven in online woordenboeken en vertaaltools. Dit is hier dus een gevalletje van.

Hoe vertaal je “ik kon wel door de grond zakken” naar het Engels?

Daarbij is er gewoon een vertaling die met dezelfde beeldtaal hetzelfde betekent, namelijk “wish the ground would swallow me up“. Maar dat is meer schrijftaal dan spreektaal, en een beetje ouderwets intussen. In het Engels is het meer gangbaar om iets te zeggen als “I wanted to curl up and die” of “I could have died.” Of gewoon “I was sooooo embarrassed!” of het mooie “I was mortified” (mortified = very embarrassed)

Heddwen Newton is docent en vertaler Engels.

Hoe zeg je “iets aan de grote klok hangen” in het Engels?

Wat betekent het?

Als je iets “aan de grote klok hangt”, dan zorg je dat zoveel mogelijk mensen iets te weten komen. Het lijkt op iets “van de daken schreeuwen”, maar met het verschil dat je die klok vooral gebruikt in negatieve zin; je wil je affaire niet aan de grote klok hangen, of je hebt een chanteur die dreigt om alles aan de grote klok te hangen. Die daken komen dan weer vooral in positieve zin voor; je bent verliefd en je wilt het van de daken schreeuwen, of “waarom houd je je promotie geheim, ik zou het van de daken schreeuwen!”

Ik heb het zelf trouwens meestal over “iets rondbazuinen”, bedenk ik nu, dus dat is er nog eentje met een vergelijkbare betekenis.

Wat is het probleem?

Van de daken schreeuwen is in het Engels precies hetzelfde, “to shout something from the rooftops”. Maar die grote klok, die kennen we in het Engels niet. Er zijn wel wat oplossingen, maar die werken niet in alle gevallen.

Hoe vertaal je “van de grote klok hangen” het beste naar het Engels?

“Hee, ben je jarig vandaag?! Waarom zeg je dat niet?” – “Ach, ik wilde het niet aan de grote klok hangen.”	“Hey, is it your birthday today? Why didn’t you say anything?” – “Oh, I didn’t want to make a big deal out of it.”
Hij dreigde de affaire aan de grote klok te hangen.	He threatened to go public with the scandal.
Ik ben ook succesvol ondanks een moeilijke jeugd, maar ik ga dat niet aan de grote klok lopen hangen.	I’m successful despite a difficult childhood, too, but I don’t make a lot of noise about it. (….) but I don’t go around advertising it. (….) but I don’t go around broadcasting it.

Dit artikel is geschreven n.a.v. een vraag van Debbie op mijn contactpagina. Bedankt voor je vraag, Debbie!

Heddwen Newton is docent en vertaler Engels.