Als er een typisch Nederlands spreekwoord is, dan is het wel “met je kop (of hoofd) boven het maaiveld uitsteken”. Ik was daarom blij verbaasd om laatst in een podcast een Engelse vertaling voor dit spreekwoord te leren. Niet uit Amerika of uit de UK, maar uit Australië!
De Australische uitdrukking die ik in de podcast hoorde is “tall poppy syndrome“. De letterlijke vertaling is “hoge klaproos syndroom”. In dit geval is het dus een klaproos die boven het maaiveld uitsteekt (een verwijzing naar de bijbel, blijkbaar).
Dit is natuurlijk geen directe Engelse vertaling, maar eerder een vertaling voor het Nederlandse “maaiveldcultuur“. Een cultuur in een land of een bedrijf die voorschrijft dat je niet succesvol mag zijn.
Ook al komen ze niet helemaal overeen, je zult het met me eens zijn dat de uitdrukking (en het sentiment) érg op de Nederlandse variant lijkt. Zou het komen door al die Nederlandse migranten?
Helaas is deze uitdrukking in de Engelstalige wereld dus niet algemeen bekend. Ik denk dat je hem wel kunt inzetten als er een uitleg achter staat, zoals hieronder.
In Nederland mag je je kop niet boven het maaiveld uitsteken; succesvolle mensen krijgen kritiek te verduren.
The Netherlands suffers from tall poppy syndrome; successful people are criticised.
of
The Netherlands suffers from what Australians call “tall poppy syndrome“; successful people are resented and criticised.
Andere mogelijkheden, als je een vertaling nodig hebt naar het Engels die zeker weten door iedereen juist begrepen wordt, zijn:
“to stand out from the crowd” (= opvallen)
of alleen “to stand out (too much)“
“to excel” (= het beter doen dan anderen)
War jammer is aan deze vertalingen is dat dat negatieve er niet in zit. In Het Engels is het geen probleem als je opvalt, het idee dat je kop er elk moment afgemaaid zou kunnen worden zit hier niet in.
Over deze vertalingen heb ik wat te mekkeren
“To stick your neck out” lijkt misschien mooi vergelijkbaar, de beeldtaal is dezelfde, maar ik vind de betekenis toch anders. “To stick your neck out” betekent risico nemen, vaak voor een ander. “I know you want a promotion, but I’m already sticking my neck out by talking to our boss about you wanting to work from home.” De betekenis van beter zijn dan de mensen om je heen zit er niet in.
“To stick your head above the parapet” (UK Engels) heeft vrijwel dezelfde betekenis. Je neemt risico op kritiek door iets te doen of te zeggen waar veel mensen het mee oneens zullen zijn.
In sommige contexten zijn deze vertalingen beter dan niets, maar de betekenis is eigenlijk net anders.
Wat betekent “boven het maaiveld uitsteken”?
Als je boven het maaiveld uitsteekt, dan val je op. Je bent bijzonderder dan gemiddeld. Je doet je werk beter dan je collega’s, zingt beter dan je koorgenoten, haalt de beste cijfers op school. We gebruiken het spreekwoord om aan te geven dat dat over het algemeen niet gewaardeerd wordt. Als je boven het maaiveld uitsteekt, en er wordt gemaaid, nou, dan heb je dus geen hoofd meer.
Heddwen Newton is vertaler en docent Engels. Naast hoezegjeinhetEngels.nl werkt ze sinds oktober 2022 aan “English in Progress“, de Engelstalige versie van “Taalpost“. Die bestond namelijk nog niet!
Disclaimer: deze site is geen woordenboek. Mijn vertalingen zijn de meningen van één mens, en mijn voorbeelden zijn zelfverzonnen. Meer weten? Kijk dan bij de veelgestelde vragen.
Bron foto: Big Dee, Pexels
