Wat betekent het?
Als je havo of vwo hebt gedaan, of een MBO diploma hebt, dan kun je een HBO-opleiding gaan doen. Je hebt dan na 4 jaar een bachelor-diploma. Als je nog geen VWO-diploma had, dan kun je vaak na één jaar HBO ook doorstromen naar de universiteit.
Wat is het probleem?
Elk land heeft zijn eigen onderwijssysteem en geen enkel systeem kan één op één vergeleken worden. Daar komt bovenop dat in veel Engelstalige landen het onderwijs best heel anders in elkaar zit, dus er zijn ook gewoon geen bekende schoolsoorten in het Engels die hetzelfde doen als een HBO in Nederland.
Hoe vertaal je HBO het beste naar het Engels?
In een algemeen gesprek
Maken de details niet zoveel uit, dan is de makkelijkste vertaling simpelweg “college“. In Amerika is “college” de verzamelterm voor alle soorten onderwijs na de middelbare school. Als een Amerikaan zegt “I’m going to college” dan heb je geen idee of hij het over MBO, HBO of universiteit heeft. Vanwege de vele films en series uit Amerika wordt “college” ook internationaal erg goed begrepen.
In sommige andere Engelstalige landen, zoals de UK, verwijst college overigens alleen naar MBO- of HBO-achtig onderwijs, want die zeggen wel “university” voor universiteit.
Als je refereert naar het instituut
Heb je een vertaling nodig voor het instituut, dus de school die HBO-opleidingen aanbiedt, dan is de vertaling “university of applied sciences“. Dit is ook hoe alle HBO’s in Nederland zichzelf op hun Engelse internetpagina’s noemen, bijvoorbeeld de Fontys.
Ik vind “university of applied sciences” een prachtig gekozen vertaling. Wat ze ermee uitdrukken is dat ze ook een soort universiteit zijn (ze bieden tenslotte ook bachelors aan) maar dat hun opleidingen toegepaster, zeg maar praktischer, zijn dan op een universiteit waar de nadruk meer ligt op onderzoek doen en minder op het uitoefenen van een beroep.
Als je meer info wilt geven dan alleen “college”
Maar goed, “I’m a student at a university of applied sciences” is een hele bek vol dus dat is niet handig. In plaats daarvan zou ik elke HBO-student aanraden om gewoon te zeggen “I’m doing a bachelor’s” of (formeler) “I’m doing a bachelor’s degree“. (Geen hoofdletter voor “bachelor’s” in dit geval, trouwens, al zullen niet veel mensen het heel storend vinden als je dat wel doet.)
Op een diploma of CV
Op een diploma of CV zou ik ook kiezen voor “bachelor’s degree“. Kijk vooral even wat er op je diploma staat als die ook in het Engels is opgesteld. Vaak is dat bijvoorbeeld “Bachelor of Arts” of “Bachelor of Science“. (Nu wel een hoofdletter.)
Ook als je HBO hebt gedaan in de tijd vóór het bachelor/master systeem, vind ik dat je toch het woord “bachelor’s” kunt gebruiken. Vind je dat echt te raar, dan zou ik kiezen voor “Higher Professional Education (HBO)“, dat is de vertaling die onze regering ook gebruikt.
Over “Higher Vocational Education”
De letterlijke vertaling van Hoger BeroepsOnderwijs is “Higher Vocational Education”, en deze vertaling zie je dan ook vaak. Ik heb over deze vertaling minder te mekkeren dan over de letterlijke vertaling van MBO, die ik echt afraad. In het geval van “Higher Vocational Education” is er op zich niet zo’n enorm probleem.
MAAR ik zou toch aanraden om voor mijn voorgestelde vertalingen te gaan. Het woordje “vocational” doet namelijk meer aan MBO-achtige opleidingen denken, terwijl de woorden “bachelor’s degree” en “university of applied sciences” meer aan een universiteit doen denken. En hoe stom het ook is, dat is toch indrukwekkender, en op b.v. je CV wil je toch graag zo indrukwekkend mogelijk overkomen 😉
Help je mee dit artikel beter te maken?
Heb je een betere vertaling, of gewoon een vraag of suggestie? Laat het me hieronder weten!
Heddwen Newton is docent en vertaler Engels.
Disclaimer: deze site is geen woordenboek. Ik bespreek Nederlandse woorden die geen directe tegenhanger hebben in het Engels, en andere probleemgevallen. Ik bespreek bij lange na niet alle mogelijke vertalingen of contexten, en mijn meningen zijn de meningen van één mens. Wil je meer weten? Kijk dan bij de FAQ’s.
