Categorie: taalkunde

Hoe zeg je “leven als God in Frankrijk” in het Engels?

In het Nederlands zeggen we dat iemand leeft als God in Frankrijk als hij of zij het soort leven heeft waar anderen van dromen. Onbezorgd en genietend van lekker eten, een mooi huis etc. In het Engels kun je dat niet vertalen met *living like a God in France*, dat kennen ze niet. Hoe zeg je het dan wel in het Engels? Daar zijn meerdere opties voor.

to be living the good life

to be living a life of luxury

to be living the life of Riley (komt waarschijnlijk van een liedje)

to be living high on the hog (US Engels; letterlijke betekenis: je kunt de hogere, en dus de betere, stukken vlees van het varken betalen)

to live like pigs in clover

to be sitting pretty (= in een goede situatie zitten)

to have it good

Maar ik moet Frankrijk erin houden, wat nu?

Ik heb jarenlang toeristische teksten vertaald, dus ik ben erg bekend met de hobby van marketingtekstschrijvers om deze uitdrukking te gebruiken als het letterlijk over Frankrijk gaat. Ik kan het ze niet kwalijk nemen, want hoe goed is de uitdrukking “leven als God in Frankrijk” wel niet voor ons beeld van Frankrijk?

“to feel like you are living in paradise” is in de context van vakantie misschien een mooie.

“living the good life in France” is wat saai, maar vaak wel een prima oplossing. (Let op, de Engelse uitdrukking is “living the good life”, dat “in France” kun je eraan toevoegen, maar net zo goed “in Spain” of “in Amsterdam”)

Je kunt ook een grapje maken met een Franse uitdrukking die ook voor Engelstaligen bekend is:

“So good it will make you say ‘ooh la la’!”

“Vive la France!”

Deze vertalingen liever niet

Zoals hierboven besproken is de letterlijke vertaling *live like a God in France* betekenisloos in het Engels. Duitsers zeggen het ook, dus die snappen het, maar verder niemand.

Ook andere variaties van “to live like a God” vind ik niet kloppen. Een Engelstalige heeft bij “to live like a God” sterk een idee van iemand die macht heeft over andere mensen, en dat zit er bij onze God in Frankrijk helemaal niet bij in.

Kijk anders ook even hier

Zie ook mijn artikelen over “binnen zijn” en “Bourgondisch“

Heb je een moeilijk te vertalen woord?

Is er een woord of uitdrukking waarvoor je geen goede Engelse vertaling kunt vinden? Laat het me weten op mijn contactpagina, en ik probeer zo snel mogelijk te reageren.

Heddwen Newton is an English teacher and a translator from Dutch into English. She has two email newsletters:
English and the Dutch is for Dutch speakers looking to improve their English, but also for near-native speakers who write, translate into, or teach English. Also interesting for people who like to compare Dutch-speaking culture to everybody else in the world.
English in Progress keeps English speakers up to date on the latest developments in the English language. Subscribers are mostly academics, English teachers, translators and writers.

Meer lezen? GA NAAR EEN WILLEKEURIG ARTIKEL

Disclaimer: deze site is geen woordenboek. Mijn vertalingen zijn de meningen van één mens, en mijn voorbeelden zijn zelfverzonnen. Meer weten? Kijk dan bij de veelgestelde vragen.

Bron foto: Kampus Production, Pexels

Hoe zeg je “op hoge poten” in het Engels?

Als je verontwaardigt bent en iemand terechtwijst, dan doe je dat in het Nederlands “op hoge poten” of “op hoge benen”. In het Engels hebben ze geen manier van zeggen die hetzelfde betekent, “op hoge poten” is onvertaalbaar. Natuurlijk zijn er toch manieren om het in het Engels op te lossen.

NederlandsEngels
Ze ging op hoge poten naar de bank om te klagen.She strode to the bank to complain.

She marched to the bank to complain.

She was indignant, and strode to the bank to complain.

She was outraged, and went to the bank to let them know.
Hij vertrok op hoge poten en kwam niet meer terug.He left in a huff and did not come back.

He left in disgust and did not come back.

He left, outraged, and did not come back.

He left indignantly and did not come back.

He marched right out of the door and did not come back.

Waar komt “op hoge poten” vandaan?

Ik heb geen eenduidig antwoord kunnen vinden, maar het lijkt erop dat we “op hoge poten” zeggen omdat dat de lichaamshouding is die je inderdaad aanneemt als je boos en verontwaardigd bent. Je maakt jezelf een beetje langer. Eigenlijk raar, dus, dat het Engels geen eigen variant van dit idioom heeft.

Heb je een moeilijk te vertalen woord?

Is er een woord of uitdrukking waarvoor je geen goede Engelse vertaling kunt vinden? Laat het me weten op mijn contactpagina, en ik probeer zo snel mogelijk te reageren.

Heddwen Newton is an English teacher and a translator from Dutch into English. She has two email newsletters:
English and the Dutch is for Dutch speakers looking to improve their English, but also for near-native speakers who write, translate into, or teach English. Also interesting for people who like to compare Dutch-speaking culture to everybody else in the world.
English in Progress keeps English speakers up to date on the latest developments in the English language. Subscribers are mostly academics, English teachers, translators and writers.

Meer lezen? GA NAAR EEN WILLEKEURIG ARTIKEL

Disclaimer: deze site is geen woordenboek. Mijn vertalingen zijn de meningen van één mens, en mijn voorbeelden zijn zelfverzonnen. Meer weten? Kijk dan bij de veelgestelde vragen.

Bron foto: Ivan Samkov, Pexels

Hoe zeg je “in de put” in het Engels?

Als je in de put bent, dan ben je neerslachtig, down, depressief. Er zijn genoeg manieren om dit gevoel in het Engels uit te drukken, maar *in the well* staat er niet tussen 😉

Betekenis 1: depressief zijn

Dit is voor mij de gangbare betekenis van “in de put”.

NederlandsEngels
Ik zit in de put.I’m feeling low / down / crummy/ blue

I’m low/ dejected/ glum/ melancholy/ miserable/ sad/ unhappy/ depressed

I’m in a funk.

I’m in low spirits (beetje literair)

I’m down in the dumps
Hij raakt steeds dieper in de put.His depression is getting worse.

He’s becoming more depressed.

He’s sinking into a deeper depression.

He’s falling further into darkness. (erg literair wel)

He’s spiralling (= een vicieuze cirkel van bv steeds meer alcohol drinken)

He’s in an emotional tailspin. (=hij stort helemaal in)

Betekenis 2: in de problemen zitten

Bij mijn onderzoek voor dit artikel ben ik deze betekenis ook tegengekomen. Voor mijn gevoel niet gangbaar, en niet wat “in de put” betekent. Toch noem ik even kort wat mogelijke vertalingen voor deze betekenis.

NederlandsEngels
Ze zit in de put (in de problemen)She’s in trouble

She’s in hot water

She’s in a hole (=dat je in een moeilijke of gênante situatie zit)
Hij raakt steeds dieper in de put. (hij komt steeds dieper in de problemen te zitten)He’s getting into more and more trouble.

He’s sinking into greater depths.

He’s digging an ever deeper hole for himself. (= hij brengt zichzelf dieper in de problemen)

Welke vertalingen vind ik niet zo goed?

Het oude Nederlandse spreekwoordenboek dat Ensie online heeft gezet geeft als Engelse vertaling “to be in the downs“. Dit was wellicht vroeger goed Engels, maar tegenwoordig zegt men dit niet meer.

“to be down in the mouth” is voor mijn gevoel intussen ouderwets, “down in the dumps” klinkt voor mij veel natuurlijker. Maar daar kunnen andere native speakers het best met me oneens zijn!

“to go down the drain” betekent dat geld of moeite verspild wordt. Geen goede vertaling.

Waar komt “in de put zitten” vandaan?

Leuk weetje: de beste theorie voor de herkomst van “in de put zitten” is dat het komt van het spel Ganzenbord. Als je op vakje 31 terechtkomt, de put, dan moet je wachten tot iemand anders je passeert voordat je verder kunt.

Die “strength” in het plaatje klopt niet

Dat het mannetje “strength!” roept in het plaatje hierboven, is een grapje van mij. In het Engels zou je in dit geval iets zeggen als “I wish you all the best!”, “Take care!”, “Chin up!” (UK), “Feel better!” (US) of “Remember, every cloud has a silver lining!”

Meer vertalingen voor “Sterkte!” lees je hier.

Heb je een moeilijk te vertalen woord?

Is er een woord of uitdrukking waarvoor je geen goede Engelse vertaling kunt vinden? Laat het me weten op mijn contactpagina, en ik probeer zo snel mogelijk te reageren.

Heddwen Newton is an English teacher and a translator from Dutch into English. She has two email newsletters:
English and the Dutch is for Dutch speakers looking to improve their English, but also for near-native speakers who write, translate into, or teach English. Also interesting for people who like to compare Dutch-speaking culture to everybody else in the world.
English in Progress keeps English speakers up to date on the latest developments in the English language. Subscribers are mostly academics, English teachers, translators and writers.

Meer lezen? GA NAAR EEN WILLEKEURIG ARTIKEL

Disclaimer: deze site is geen woordenboek. Mijn vertalingen zijn de meningen van één mens, en mijn voorbeelden zijn zelfverzonnen. Meer weten? Kijk dan bij de veelgestelde vragen.

Bron foto: gras: Anton Atanasov, Pexels, tekening: eigen werk. Dit beeld mag vrij gebruikt worden (de foto in de achtergrond is copyright-vrij), wel met verwijzing naar deze site. Ganzenbord: flickr.com/photos/studioalijn

Hoe zeg je “jaloers” in het Engels?

Er zijn twee mogelijke vertalingen naar het Engels voor “jaloers”: “jealous” en “envious“. “Jealous” is als vertaling eigenlijk altijd wel goed, al zullen sommige Engelse taalpuristen het daar niet mee eens zijn. Boeit taalpurisme je niet zo? Mooi. Dan kun je de vertaling “jealous” kiezen, en dan ben je nu klaar. Ben je nieuwsgierig? Lees verder!

In de Engelstalige wereld willen taalpuristen, docenten en schrijvers nog weleens het volgende verkondigen:

Jealous means fearing someone will take what you have, and envious means desiring what someone else has.

In andere woorden, “jealous” (van “jealousy”) betekent dat je bang bent iets kwijt te raken, je vriend of vriendin bijvoorbeeld, en “envious” (van “envy”) betekent dat je iets wil dat de ander heeft.

In de praktijk worden de woorden echter niet zo gebruikt in het Engels. Men gebruikt de woorden doorelkaar, en men gebruikt vooral het woord “jealous”. “Envious” klinkt daarom een beetje formeler en literair.

Er is één geval waar je “envious” echt niet kunt gebruiken, en dat is als er jaloezie speelt in een romantische relatie. Dan is het juiste woord echt “jealous”.

Een viral taalweetje

Het gemeende verschil tussen “envy” en “jealousy” is toch vooral iets om indruk mee te maken op feestjes of sociale media. Dit clipje van de Simpsons was een jaar of vijf erg populair. Het voelt ook goed voor Engelstaligen, dit verschil. Als je het hoort dan geeft het een fijn aha-erlebnis.

Heb je een moeilijk te vertalen woord?

Is er een woord of uitdrukking waarvoor je geen goede Engelse vertaling kunt vinden? Laat het me weten op mijn contactpagina, en ik probeer zo snel mogelijk te reageren.

Heddwen Newton is an English teacher and a translator from Dutch into English. She has two email newsletters:
English and the Dutch is for Dutch speakers looking to improve their English, but also for near-native speakers who write, translate into, or teach English. Also interesting for people who like to compare Dutch-speaking culture to everybody else in the world.
English in Progress keeps English speakers up to date on the latest developments in the English language. Subscribers are mostly academics, English teachers, translators and writers.

Meer lezen? GA NAAR EEN WILLEKEURIG ARTIKEL

Disclaimer: deze site is geen woordenboek. Mijn vertalingen zijn de meningen van één mens, en mijn voorbeelden zijn zelfverzonnen. Meer weten? Kijk dan bij de veelgestelde vragen.

Bron foto: Hannah Bickmore, Pexels

Hoe zeg je “lieveheersbeestje” in het Engels?

Het schattige lieveheersbeestje heet in het Amerikaans Engels een “ladybug” en in Brits Engels een “ladybird“. Wil je lieveheersbeestje dus naar het Engels vertalen, dan zul je een keuze moeten maken.

Als je een internationaal publiek hebt, is mijn raad in dit geval “ladybug“. Veel Engelstaligen kennen deze Amerikaanse term van TV, en de term wordt internationaal steeds populairder. “Ladybird” heeft het probleem dat mensen die het woord niet kennen, zullen denken dat je het over een vogel hebt.

Aangezien “bug” in de Amerikaans-Engelse omgangstaal verwijst naar een kever-achtig insect, hebben Amerikanen een logischere naam gekozen. Engelstalige insectologen zullen het daar echter niet mee eens zijn want heel officieel is een “beetle” (kever) zoals het lieveheersbeestje geen “bug” (halfvleugelig insect). Ze hebben het dus allemaal mis, die Engelsen.

(Het woord ladybug kwam trouwens eerst. De theorie is dat Britten de “bug” naar “bird” hebben veranderd omdat ze “bug” een lelijk woord vonden. Waaróm dat zo was bespreek ik nu even niet, want mensen die op Google zoeken op “lieveheerstbeesje Engels” zijn vrij vaak onder de 18, gok ik zo.)

De “lady” verwijst naar Maria. Ook in Nederland had dit insect vrij lang de naam mariabeestje, en vergelijkbare namen. Dat onze-lieve-heer kwam later pas. Eén theorie is dat men dit insect zo is gaan noemen omdat de kevertjes ongedierte opeten en dus een dank aan God/ Maria / andere goden waard zijn.

Heddwen Newton is an English teacher and a translator from Dutch into English. She has two email newsletters:
English and the Dutch is for Dutch speakers looking to improve their English, but also for near-native speakers who write, translate into, or teach English. Also interesting for people who like to compare Dutch-speaking culture to everybody else in the world.
English in Progress keeps English speakers up to date on the latest developments in the English language. Subscribers are mostly academics, English teachers, translators and writers.

Meer lezen? GA NAAR EEN WILLEKEURIG ARTIKEL

Disclaimer: deze site is geen woordenboek. Mijn vertalingen zijn de meningen van één mens, en mijn voorbeelden zijn zelfverzonnen. Meer weten? Kijk dan bij de veelgestelde vragen.

Bron foto: Pixabay

Hoe zeg je ’tussen kerst en nieuw’ in het Engels?

Ik ben voor een groot deel opgegroeid in Tilburg en ik noem die rare dagen tussen Kerstmis en Oud en Nieuw altijd ’tussen Kerst en Nieuw’, maar dat is geen term die algemeen bekend is, weet ik. Zo over het internet struinend zie ik dat het Belgisch Nederlands is. Een andere handige Nederlandse term ken ik echter niet, jullie wel? Het Duits zegt ‘zwischen den Tagen’, wat ik altijd een mooie term heb gevonden.

In het Engels is er ook geen term voor, maar mensen bedenken vanalles. Zo hebben we Merryneum (een grapje op perineum, het stukje huid tussen anus en geslachtsdelen – I know, ik heb het niet zelf bedacht!), Betwixtmas, Twixtmas en, lekker Australisch, Crimbo limbo. Allemaal geen officiële termen, dus wees erop bedacht dat mensen je niet zullen begrijpen als je een van deze termen gebruikt.

Wil je een serieuze vertaling? Helaas, dan wordt het toch echt heel saai ‘the period between Christmas and New Year’s‘.

Relevante plaatjes

Heddwen Newton is an English teacher and a translator from Dutch into English. She has two email newsletters:
English and the Dutch is for Dutch speakers looking to improve their English, but also for near-native speakers who write, translate into, or teach English. Also interesting for people who like to compare Dutch-speaking culture to everybody else in the world.
English in Progress keeps English speakers up to date on the latest developments in the English language. Subscribers are mostly academics, English teachers, translators and writers.

Meer lezen? GA NAAR EEN WILLEKEURIG ARTIKEL

Disclaimer: deze site is geen woordenboek. Mijn vertalingen zijn de meningen van één mens, en mijn voorbeelden zijn zelfverzonnen. Meer weten? Kijk dan bij de veelgestelde vragen.

Bron foto: Brigitte Tohm, Pexels

Hoe zeg je “iets uit je duim zuigen” in het Engels?

Als je iets verzint dat niet waar is, dan zeggen we in het Nederlands dat je het uit je duim gezogen hebt. Deze uitdrukking kun je niet letterlijk naar het Engels vertalen, tenzij je in één bepaald land bent. Lees verder om erachter te komen welk land dat is! (Met een beetje slim nadenken kun je het ook raden 😉 )

Eerst maar even de beste vertalingen naar het Engels. De beste vertaling is wat mij betreft “to pull something out of your hat“. Die lijkt namelijk het meest op onze Nederlandse uitdrukking. Of je zegt gewoon “to make something up” (= iets verzinnen).

Ik wist het antwoord niet, dus ik heb maar iets uit mijn duim gezogen.I didn’t know the answer, so I just pulled something out of my hat.

I didn’t know the answer, so I just made something up.
Vertel me de waarheid. Ben je gisteren echt bij oma langsgeweest of heb je dat uit je duim gezogen?Tell me the truth now. Did you really visit grandma yesterday, or did you just pull that out of your hat?

Tell me the truth now. Did you really visit grandma yesterday, or are you just talking through your hat?

Tell me the truth now. Did you really visit grandma yesterday, or are you just making that up?

Tell me the truth now. Did you really visit grandma yesterday, or are you telling tall tales? (= liegen)

Tell me the truth now. Did you really visit grandma yesterday, or are you talking out of your ass? (US, slang, grof)

In dit land kun je “he sucked it out of his thumb” zeggen

In Zuid Afrika is de uitdrukking “to suck something out of one’s thumb” wel bekend. Hij is overgenomen uit het Afrikaans, en dus een broertje van onze uitdrukking.

In andere Engelstalige landen wordt hij echter niet begrepen, dus tenzij je met een Zuid Afrikaan te maken hebt, kun je hem niet gebruiken.

Engels is een buitenbeentje

Russen, Israëliers, Duitsers, Scandinaviërs, Polen, Tsjechen en vast nog veel meer: ze zuigen allemaal verzinsels uit hun vingers. Niet uit de duim, dus, maar uit de vingers. Dat betekent dat de uitdrukking al heel oud is, en het is daarom opvallend dat de Engelsen hem niet gebruiken.

(Blijkbaar zei men vroeger wel “to suck a thing out of one’s fingers’ ends”, maar in het moderne Engels bestaat dit niet meer.)

Waar komt “uit je duim zuigen” vandaan?

Ik hem meerdere verklaringen gelezen, maar geen enkele met goede bronvermelding. Eén idee is dat nadenkende mensen hun vingers bij hun mond houden. Een ander idee is dat mensen vroeger dachten dat er wijsheid in de vingers zat (maar voor dat tweede heb ik helemáál nergens een goede bron kunnen vinden, alleen een oud Iers verhaal over een meneer die wijsheid uit zijn duim kon zuigen na een bijzondere ontmoeting met een zalm.)

Deze vertaling vind ik niet zo goed

“To pull something out of thin air” is een contaminatie van de bovenstaande uitdrukkingen en “to appear out of thin air” (= uit het niets verschijnen). Native speakers gebruiken hem weleens, maar ik vind hem zelf nog te dicht aanschuren tegen een taalfout.

Heb je een moeilijk te vertalen woord?

Is er een woord of uitdrukking waarvoor je geen goede Engelse vertaling kunt vinden? Laat het me weten op mijn contactpagina, en ik probeer zo snel mogelijk te reageren.

Heddwen Newton is an English teacher and a translator from Dutch into English. She has two email newsletters:
English and the Dutch is for Dutch speakers looking to improve their English, but also for near-native speakers who write, translate into, or teach English. Also interesting for people who like to compare Dutch-speaking culture to everybody else in the world.
English in Progress keeps English speakers up to date on the latest developments in the English language. Subscribers are mostly academics, English teachers, translators and writers.

Meer lezen? GA NAAR EEN WILLEKEURIG ARTIKEL

Disclaimer: deze site is geen woordenboek. Mijn vertalingen zijn de meningen van één mens, en mijn voorbeelden zijn zelfverzonnen. Meer weten? Kijk dan bij de veelgestelde vragen.

Bron foto: Leeloo Thefirst, Pexels

Hoe zeg je “belletje trekken” in het Engels?

Belletje trekken, belletje lellen, belletje leuren of belleketrek (België): je belt aan (of klopt op de deur) en rent dan weg. In Engelstalige landen wordt dit spelletje ook gespeeld, maar ze hebben er nogal veel verschillende namen voor. Dus wat is de beste manier om “belletje trekken” naar het Engels te vertalen?

Nou, die is er dus niet. Net als bij veel van dit soort spelletjes, zijn er enorm veel plaatselijke namen voor. In de UK bijvoorbeeld is één van de bekendste termen “knock knock ginger” of “knock down ginger“.

Als je goed Engels kunt zul je misschien denken dat het woord “ginger” naar een roodharig persoon verwijst, en dan klinkt “knock down ginger” niet zo tof. Maar historisch gezien is dit niet de betekenis. “Ginger” komt in dit geval van “to ginger up” (= activeren), en “knock down” van de neerwaartse beweging van ouderwetse deurkloppers. “Knock down ginger” betekent dus gewoon “aankloppen en wegwezen”.

Ik adviseer als vertaling het Amerikaanse “ding dong ditch“, omdat die net als onze Nederlandse variant met aanbellen te maken heeft in plaats van aankloppen. “Ditch” verwijst in dit geval naar “to ditch something” (= iets achterlaten). Ik denk dat Engelstaligen die deze benaming niet kennen, toch iets met deze term aankunnen. Bij “knock knock ginger” zullen ze het gewoon niet snappen, bovenop het feit dat men dus zal denken dat het iets met roodharigen te maken heeft.

Een andere vertaalmogelijkheid is het Britse “knock and run“, die geeft ook goed weer wat het spelletje precies inhoudt. In de UK hebben alle termen iets met “kloppen”, in plaats van “aanbellen”. Iets als *ring the doorbell and run* bestaat niet (al zou het wel begrepen worden).

Het spelletje zelf wordt wel regelmatig met aanbellen gespeeld, het is niet zo dat Engelse kindertjes altijd op de deur kloppen en nooit aanbellen. Dat “knock” is in dit geval een historische term, omdat het spelletje ouder is dan deurbellen (denk ik dan). Misschien hadden mensen in de UK vooral deurkloppers toen men in Nederland al van die deurbellen aan een touwtje hadden? Wie weet.

Een populair onderwerp voor taalkundigen

Misschien vraag je je af waarom ik dit artikel eigenlijk schrijf. Er zullen niet heel veel Nederlandstaligen zijn die deze vertaling nodig hebben. Dat klopt. Ik wilde vooral een mooi staaltje taalkundig onderzoek delen, namelijk deze kaart van de UK, waar goed wordt aangegeven waar welke terminologie gebruikt wordt.

Ook bij niet-taalkundigen is de benaming van belletje trekken een populair onderwerp. Er zijn diverse twitterpolls geweest over “hoe noem je dit spelletje”, en in populaire dagbladen wordt er ook vaker over geschreven dan je zou denken.

Heddwen Newton is an English teacher and a translator from Dutch into English. She has two email newsletters:
English and the Dutch is for Dutch speakers looking to improve their English, but also for near-native speakers who write, translate into, or teach English. Also interesting for people who like to compare Dutch-speaking culture to everybody else in the world.
English in Progress keeps English speakers up to date on the latest developments in the English language. Subscribers are mostly academics, English teachers, translators and writers.

Meer lezen? GA NAAR EEN WILLEKEURIG ARTIKEL

Disclaimer: deze site is geen woordenboek. Mijn vertalingen zijn de meningen van één mens, en mijn voorbeelden zijn zelfverzonnen. Meer weten? Kijk dan bij de veelgestelde vragen.

Bron foto: Cátia Matos, Pexels

Hoe zeg je “wie kaatst moet de bal verwachten” in het Engels?

Dikke tranen bij mijn zoontje vanochtend. Hij was ons aan het napraten, wij reageerden met tongbrekers. “Tja schat, wie de bal kaatst kan hem terug verwachten” zei ik tegen hem. Maar hoe vertaal je dat mooie spreekwoord naar het Engels?

De smalle betekenis van “die kaatst moet de bal verwachten” is dat als je iemand plaagt, je kunt verwachten terug geplaagd te worden. In het Engels zeg je dan

“Don’t dish it out if you can’t take it” of “You can dish it out but you can’t take it“

(Ik heb trouwens sterk het gevoel dat er nog een andere variant is, wat meer Amerikaanse slang, maar ik kom er maar niet op. Als iemand het weet: mijn comments staan open!)

Als je het wat breder ziet, boontje komt om zijn loontje, dan heb je:

“What goes around comes around“

“You reap what you sow”

Bij die spreekwoorden kan het zijn dat iemand terug pest, maar het gaat meestal om bredere situaties. Als je altijd roddelt over collega’s, dan moet je niet verbaasd zijn zelf het middelpunt te worden van roddels. Of het gaat om karma. Iemand die een hond schopt en een week later zijn been breekt in een auto-ongeluk, zoiets.

Deze vertaling is niet goed

Het oude Van Dale spreekwoordenboek geeft als vertaling “Those who play at bowls must look out for rubs”. Dit is dubbelop fout. Ten eerste omdat het juiste spreekwoord luidt: “Those who play at bowls must look out for rubbers”. Ten tweede omdat dat spreekwoord een andere betekenis heeft, namelijk “als je iets gaat doen, let dan op potentiële problemen”.

Bovendien is het een oud spreekwoord dat niet meer gebruikt wordt. Ik had er zelf nog nooit van gehoord.

Nederlandse varianten

Bij het schrijven van dit artikel kwam ik erachter dat er in het Nederlands nogal wat varianten van dit spreekwoord zijn. Daarom op een rijtje:

Wie kaatst, moet tegen de weerbots kunnen (Belgisch Nederlands)

Wie kaatst kan/moet de bal verwachten

Die kaatst moet de bal verwachten

Wie de bal kaatst kan hem terugverwachten.

“Kaatsen” was een voorloper van tennis, hier een prachtig uitgebreid artikel erover.

Heddwen Newton is an English teacher and a translator from Dutch into English. She has two email newsletters:
English and the Dutch is for Dutch speakers looking to improve their English, but also for near-native speakers who write, translate into, or teach English. Also interesting for people who like to compare Dutch-speaking culture to everybody else in the world.
English in Progress keeps English speakers up to date on the latest developments in the English language. Subscribers are mostly academics, English teachers, translators and writers.

Meer lezen? GA NAAR EEN WILLEKEURIG ARTIKEL

Disclaimer: deze site is geen woordenboek. Mijn vertalingen zijn de meningen van één mens, en mijn voorbeelden zijn zelfverzonnen. Meer weten? Kijk dan bij de veelgestelde vragen.

Bron foto: RODNAE Productions, Pexels

Hoe zeg je “het zal me aan mijn reet roesten” in het Engels?

Niet echt het soort uitdrukking dat ik normaalgesproken behandel, maar onderstaand kaartje kwam lang op mijn social media en toen dacht ik, laat ik daar eens iets mee doen. Op het kaartje wordt de Engelse spreuk “zero f*cks given” naar het Nederlands “vertaald” met *it can oxidize on my ass* – het kan me aan mijn reet roesten.

Nu is “zero f*cks given” een internetspreuk, en niet iets dat de meeste Engelstaligen echt zouden zeggen. (Al zal de jonge TikTok generatie het waarschijnlijk wel in hun taalgebruik hebben opgenomen.) Bovendien betekent het net iets anders, want het gaat meestal om mensen in een filmpje, plaatje, of verhaal, die het niet kan schelen wat de buitenwereld van hen denkt. (“Look at that guy in that picture, eating alone in a restaurant. Zero fucks given.”)

Maar toch, ik dacht laat ik even een rijtje geven van Engelse uitdrukkingen die uitdrukken dat iets je niet kan schelen, die wél echt gebruikt worden.

“I don’t give a X”

of “who gives a X“

waarbij X kan zijn:

toss” (UK), “damn” (US), “f*ck” (internationaal), “sh*t” (internationaal), “monkey’s” (UK), “flying f*ck” (eerder US), “flying duck” (gekuisde variant) “rat’s arse” (UK), “rat’s ass” (US)

Je mag ook zelf iets origineels voor X invullen, men zal het begrijpen omdat de vorm zo bekend is. Bijvoorbeeld “I don’t give a stroopwafel“, “I don’t give a flying Dutchman”. Wordt prima begrepen.

Verder hebben we

“what do I care?“

“I couldn’t care less“

“it doesn’t make a difference“

Het zal me aan mijn reet roesten wat hij ervan vindt.

Het kan me niet schelen wat hij ervan vindt.

Het zal me een worst wezen wat hij ervan vindt.		I don’t give a … what he thinks about it.

Who gives a … what he thinks about it.

I couldn’t care less what he thinks.

It doesn’t make a damn bit of difference to me what he thinks.

I don’t care what he thinks.
Die schulden kunnen me aan mijn reet roesten.I don’t give a ... about those debts. (etcetera, zie hierboven)

Screw those debts.

F*ck those debts.

“I could care less” of “I couldn’t care less”

Een van de manieren om te zeggen dat het je niets kan schelen is dus “I couldn’t care less“. (= het kan me niet minder schelen dan dit, want ik ben al bij het absolute minimum, namelijk 0) Dit is wat ze in de UK en de meeste Engelstalige gebieden zeggen.

In Amerika is sinds de jaren ’50 een beweging gaande dat sommige mensen “I could care less” zeggen. Betekent (voor die mensen) gewoon hetzelfde. Deze manier van zeggen wekt bij sommigen heftige emoties op, omdat ze het zo onlogisch vinden. Echter: taal is taal en niet altijd logisch.

Voor Nederlandstaligen raad ik de term “I couldn’t care less” aan omdat die overal goed begrepen wordt, óók in Amerika, en niemand boos maakt.

Deze vertalingen vind ik niet zo goed

“You can shove it up your ass” is een gevalletje van “de vertaler wil graag die kont erin houden”. Maar deze uitdrukking betekent natuurlijk “steek het in je reet”. In andere woorden, “je kunt er de pot mee op” of “donder op”. Dat is niet hetzelfde als “het kan me niets schelen” en dus geen goede vertaling.

Daarbij is er gewoon een mooie vertaling waar een kont in voorkomt, namelijk: “I don’t give a rat’s arse” (UK, US: ass). Net als de X in “I don’t give a X“, kun je voor die rat ook andere dieren invullen. Zo zag ik online “I couldn’t care a yak’s arse” – geen bestaande uitdrukking, wel mooi gevonden.

Als het om een mens gaat die je niets kan schelen kun je ook nog zeggen “that guy can crawl up his own arse” (UK, US: ass).

Genoeg opties om er een achterwerk in te houden, dus!

Ben ik er eentje vergeten?

Er zijn zoveel manieren om in het Engels uit te drukken dat het je allemaal niet uitmaakt, ik ben er vast wat vergeten. Laat het me weten in de comments!

Heddwen Newton is an English teacher and a translator from Dutch into English. She has two email newsletters:
English and the Dutch is for Dutch speakers looking to improve their English, but also for near-native speakers who write, translate into, or teach English. Also interesting for people who like to compare Dutch-speaking culture to everybody else in the world.
English in Progress keeps English speakers up to date on the latest developments in the English language. Subscribers are mostly academics, English teachers, translators and writers.

Meer lezen? GA NAAR EEN WILLEKEURIG ARTIKEL

Disclaimer: deze site is geen woordenboek. Mijn vertalingen zijn de meningen van één mens, en mijn voorbeelden zijn zelfverzonnen. Meer weten? Kijk dan bij de veelgestelde vragen.

Bron foto: KoolShooters, Pexels