Categorie: spellen en gebruiken

Hoe zeg je “gourmetten” in het Engels?

“Gourmetten” bestaat niet in Engelstalige landen en is dus ook niet naar het Engels te vertalen. Iets als *to gourmet* kun je niet gebruiken, want dan krijgen ze echt helemaal het verkeerde idee. Wat je dan wel kunt zeggen bespreek ik hier.

Eerst maar even de vertaling die ik aanraad.

“To choose ingredients from a buffet and prepare your own meal on a tabletop grill“

Je Engelstalige gast zal dan nog steeds verrast worden door de kleine pannetjes, maar daar komen ze wel overheen.

De kortste vertaling die ik kan verzinnen is “to tabletop grill“, maar dat klinkt wel een beetje raar. “We’re going to do some tabletop grilling” klinkt voor mij een tikkeltje beter.

Eventueel, met een dosis humor, iets als “to use a tabletop grill with little pans and hack together your own impromtu meal according to the Dutch tradition that is named, paradoxically, to gourmet“

Eventueel nog erachteraan

“It is similar to the German tradition of raclette, but without the cheese.“

Hoe heet een gourmetgrill in het Engels?

Wil je zo’n ding kopen in een Engelstalig land, dan moet je zoeken op het Duitse woord “raclette”. Duitsers gebruiken namelijk een toestel dat hetzelfde is als onze gourmetgrill, alleen smelten zij kaas in hun kleine pannetjes. Ongezonder, maar wel internationaal bekender.

Maar met alleen het woord “raclette” kom je er ook niet, want racletten bestaat ook in andere varianten. Zwitsers smelten de bovenkant van een hele kaas en strijken dat dan over hun hapjes heen. Geen grill met kleine pannetjes, dus. Je moet daarom heel duidelijk zijn:

“indoor tabletop raclette grill with mini pans“

Waarom moet je wegblijven bij het Engelse woord “gourmet”?

In het Engels wordt “gourmet” gebruikt om aan te duiden dat eten heel luxe en hoogstaand is. Het soort eten in een sterrenrestaurant.

“Gourmet dining” is exclusief dineren. Dat is iets héél anders dan een stukje paprika en een stukje kip in een klein pannetje mieteren om er vervolgens uit recalcitrantie ook nog pannenkoekbeslag overheen te gieten om het geheel vervolgens half-rauw te eten omdat je 5-jarige nichtje dreigt te gaan krijsen als ze haar pannetje nergens kwijt kan.

Ik zie in online woordenboeken véél te vaak “gourmet” gebruikt worden in de vertaling van “gourmetten”. Dat is te wijten aan vertalers met een Engelse achtergrond die Nederlands als tweede taal spreken en ons gebruik van “gourmetten” niet kennen. Die denken dat het iets met luxe dineren te maken heeft. Vertaalmachines doen het vervolgens ook fout.

Bij andere onvertaalbare Nederlandse gebruiken, zoals “dropping” en “sjoelen” raad ik aan om het Nederlandse woord te gebruiken. In dit geval raad ik het juist vehement af, want je toehoorder zal echt een heel verkeerd idee krijgen van wat hem of haar te wachten staat!

Hoe vertaal jij “gourmetten” naar het Engels?

Heb je weleens internationale gasten aan de gourmettafel gehad? Hoe legde je het uit? En wat vonden ze ervan? Ik hoor het graag in de comments!

Relevante comic

Ype Driessen maakte deze grappige strip over het culturele fenomeen gourmetten.

Heddwen Newton is an English teacher and a translator from Dutch into English. She has two email newsletters:
English and the Dutch is for Dutch speakers looking to improve their English, but also for near-native speakers who write, translate into, or teach English. Also interesting for people who like to compare Dutch-speaking culture to everybody else in the world.
English in Progress keeps English speakers up to date on the latest developments in the English language. Subscribers are mostly academics, English teachers, translators and writers.

Meer lezen? GA NAAR EEN WILLEKEURIG ARTIKEL

Disclaimer: deze site is geen woordenboek. Mijn vertalingen zijn de meningen van één mens, en mijn voorbeelden zijn zelfverzonnen. Meer weten? Kijk dan bij de veelgestelde vragen.

Bron foto: flickr.com/photos/snacknieuws, CC BY 2.0

Hoe zeg je “belletje trekken” in het Engels?

Belletje trekken, belletje lellen, belletje leuren of belleketrek (België): je belt aan (of klopt op de deur) en rent dan weg. In Engelstalige landen wordt dit spelletje ook gespeeld, maar ze hebben er nogal veel verschillende namen voor. Dus wat is de beste manier om “belletje trekken” naar het Engels te vertalen?

Nou, die is er dus niet. Net als bij veel van dit soort spelletjes, zijn er enorm veel plaatselijke namen voor. In de UK bijvoorbeeld is één van de bekendste termen “knock knock ginger” of “knock down ginger“.

Als je goed Engels kunt zul je misschien denken dat het woord “ginger” naar een roodharig persoon verwijst, en dan klinkt “knock down ginger” niet zo tof. Maar historisch gezien is dit niet de betekenis. “Ginger” komt in dit geval van “to ginger up” (= activeren), en “knock down” van de neerwaartse beweging van ouderwetse deurkloppers. “Knock down ginger” betekent dus gewoon “aankloppen en wegwezen”.

Ik adviseer als vertaling het Amerikaanse “ding dong ditch“, omdat die net als onze Nederlandse variant met aanbellen te maken heeft in plaats van aankloppen. “Ditch” verwijst in dit geval naar “to ditch something” (= iets achterlaten). Ik denk dat Engelstaligen die deze benaming niet kennen, toch iets met deze term aankunnen. Bij “knock knock ginger” zullen ze het gewoon niet snappen, bovenop het feit dat men dus zal denken dat het iets met roodharigen te maken heeft.

Een andere vertaalmogelijkheid is het Britse “knock and run“, die geeft ook goed weer wat het spelletje precies inhoudt. In de UK hebben alle termen iets met “kloppen”, in plaats van “aanbellen”. Iets als *ring the doorbell and run* bestaat niet (al zou het wel begrepen worden).

Het spelletje zelf wordt wel regelmatig met aanbellen gespeeld, het is niet zo dat Engelse kindertjes altijd op de deur kloppen en nooit aanbellen. Dat “knock” is in dit geval een historische term, omdat het spelletje ouder is dan deurbellen (denk ik dan). Misschien hadden mensen in de UK vooral deurkloppers toen men in Nederland al van die deurbellen aan een touwtje hadden? Wie weet.

Een populair onderwerp voor taalkundigen

Misschien vraag je je af waarom ik dit artikel eigenlijk schrijf. Er zullen niet heel veel Nederlandstaligen zijn die deze vertaling nodig hebben. Dat klopt. Ik wilde vooral een mooi staaltje taalkundig onderzoek delen, namelijk deze kaart van de UK, waar goed wordt aangegeven waar welke terminologie gebruikt wordt.

Ook bij niet-taalkundigen is de benaming van belletje trekken een populair onderwerp. Er zijn diverse twitterpolls geweest over “hoe noem je dit spelletje”, en in populaire dagbladen wordt er ook vaker over geschreven dan je zou denken.

Heddwen Newton is an English teacher and a translator from Dutch into English. She has two email newsletters:
English and the Dutch is for Dutch speakers looking to improve their English, but also for near-native speakers who write, translate into, or teach English. Also interesting for people who like to compare Dutch-speaking culture to everybody else in the world.
English in Progress keeps English speakers up to date on the latest developments in the English language. Subscribers are mostly academics, English teachers, translators and writers.

Meer lezen? GA NAAR EEN WILLEKEURIG ARTIKEL

Disclaimer: deze site is geen woordenboek. Mijn vertalingen zijn de meningen van één mens, en mijn voorbeelden zijn zelfverzonnen. Meer weten? Kijk dan bij de veelgestelde vragen.

Bron foto: Cátia Matos, Pexels

Hoe zeg je “sjoelen” in het Engels?

Het zal je niet verbazen om te horen dat sjoelen een typisch Nederlandse activiteit is, en dat er dus geen directe vertaling is naar het Engels. Het spel bestaat niet in Engelstalige landen, dus hebben ze er ook geen woord voor. Maar wat doe je dan, als je toch een vertaling nodig hebt?

Aangezien het spel “sjoelen” heet, en in het Engels verder niet bestaat, noem je het in het Engels ook gewoon “sjoelen”. Schuingedrukt, als het even kan, want dat doe je in het Engels met begrippen in een vreemde taal. En geef er een uitleg bij, anders hebben ze natuurlijk geen idee waar je het over hebt.

The traditional Dutch game of sjoelen, in which participants slide wooden pucks towards small open doorways at the end of a wooden board

of

The traditional Dutch game of sjoelen, which is a little like table shuffleboard

In de Engelstalige wereld bestaat er namelijk een spel dat best aardig op sjoelen lijkt: “table shuffleboard“, ook wel “shufflepuck”. Dit is een tafelversie van het oudere spel “shuffleboard” dat op de grond wordt gespeeld en een soort kruising is tussen Jeu de Boules en ijshockey.

Bij “table shuffleboard” is het de bedoeling dat je de schijf (Engels: puck) van de ander wegkaatst en zelf zo goed mogelijk op de genummerde velden landt, zonder over de rand te gaan.

De “bak” ziet er zo uit:

table shuffleboard; geen vakjes aan het einde, maar open velden en de kans dat je schijf compleet van de plank valt.

Heb je een moeilijk te vertalen woord?

Is er een woord of uitdrukking waarvoor je geen goede Engelse vertaling kunt vinden? Laat het me weten op mijn contactpagina, en ik probeer zo snel mogelijk te reageren.

Heddwen Newton is an English teacher and a translator from Dutch into English. She has two email newsletters:
English and the Dutch is for Dutch speakers looking to improve their English, but also for near-native speakers who write, translate into, or teach English. Also interesting for people who like to compare Dutch-speaking culture to everybody else in the world.
English in Progress keeps English speakers up to date on the latest developments in the English language. Subscribers are mostly academics, English teachers, translators and writers.

Meer lezen? GA NAAR EEN WILLEKEURIG ARTIKEL

Disclaimer: deze site is geen woordenboek. Mijn vertalingen zijn de meningen van één mens, en mijn voorbeelden zijn zelfverzonnen. Meer weten? Kijk dan bij de veelgestelde vragen.

Bron foto’s: lekker los op Koningsdag flickr.com/photos/24oranges (cropped), CC BY-SA 2.0, een wel zeer sophisticated table shuffleboard table flickr.com/photos/londonmatt (cropped), CC BY 2.0

Hoe zeg je “surprise” in het Engels?

De Sinterklaasproducten liggen alweer in de schappen, en de tijd om lootjes te trekken is alweer bijna aangebroken! In dit artikel wil ik het hebben over surprises zoals ze met Sinterklaas worden uitgewisseld. Hoe noem je die dingen in het Engels?

Het zal je niet verrassen om te horen dat de sinterklaassurprise een uniek Nederlands iets is, zelfs in België kennen ze het niet. Er is dan ook geen goede Engelse vertaling voor te geven.

De vertaling is natuurlijk NIET “surprise” (= verrassing). Daarmee is het woord “surprise” ook een false friend.

Voor “surprises uitwisselen” is tenminste nog iets van een vertaling

Eerst maar even het gebruik van het lootjes trekken en dan op pakjesavond surprises uitwisselen, want daar is tenminste nog een enigszins vergelijkbaar Engelse term voor, namelijk “Secret Santa“.

“Secret santa” is in meerdere landen, waaronder de VS en het VK, een cadeautjesavond rond de kerst waarbij lootjes getrokken zijn. Wordt vaak op kantoren gedaan en komt daarom nog weleens voor in TV series, zoals hier in New Girl. Echter: er worden puur cadeautjes uitgewisseld. Geen gedichten, geen zelfgemaakte knutselwerken.

Zooey Deschanel Fox GIF by New Girl - Find & Share on GIPHY

Nog minder vergelijkbaar, maar toch het noemen waard, is een “white elephant gift exchange“, waarbij waardeloze cadeautjes uitgewisseld worden. Vergelijkbaar met een Sinterklaasdobbelspel.

En de surprise zelf, dan?

En een woord voor het knutselwerk zelf? Heel moeilijk. “Home-made novelty gift box“, misschien? “Amateur handcrafted personalised gift packaging“? Allemaal niet zo perfect. Als iemand een goed idee heeft, ik hoor het graag in de comments!

Je zult het dus moeten doen met iets van een omschrijving.

“In three weeks, we will be exchanging gifts according to the Dutch tradition of ‘pakjesavond’. As a Secret Santa you will be expected to handcraft a gift box that has some kind of personal connection to your giftee, add a poem that explains the packaging in a preferably funny way, and put a gift inside the packaging worth around … euros. Please visit this site for inspiration, or ask your colleagues about this quirky Dutch tradition!“

Niet echt kort… maar ja! Een aantal websites die de boel voor Engelstaligen uitleggen vind je hier, hier, hier en hier een goeie voor Engelstalige ouders van basisschoolkinderen die vaak van niks wetend hierheen verhuizen (slik!).

Wat is een ‘surprise’?

Voor de niet-Nederlanders die op deze pagina gestuit zijn:

“Surprise” wordt op zijn Frans uitgesproken als “sur – pries – uh” en duidt op het Nederlandse gebruik om met Sinterklaas, en nog preciezer op pakjesavond, cadeautjes uit te wisselen waarbij je op de verpakking van dat geschenk al je creativiteit hebt losgelaten. Het is een prachtig knutselwerk dat iets zegt over de ontvanger (een IT-er krijgt bijvoorbeeld een kartonnen laptop) en waar dan ook nog eens een gedicht bij zit.

Het woord duidt in principe op de verpakking, maar kan ook duiden op de activiteit van het uitwisselen “we gaan surprises doen op school” “ik kan vanavond niet, ik heb surprise met de familie”.

Heb jij een goede Engelse term voor “surprise”?

Engelstalige mensen in Nederland! Hoe hebben jullie het opgelost? Zijn er nog woorden voor die rare geknutselde geschenkverpakking die ik niet verzonnen heb? Laat het me weten in de comments!

Heddwen Newton is an English teacher and a translator from Dutch into English. She has two email newsletters:
English and the Dutch is for Dutch speakers looking to improve their English, but also for near-native speakers who write, translate into, or teach English. Also interesting for people who like to compare Dutch-speaking culture to everybody else in the world.
English in Progress keeps English speakers up to date on the latest developments in the English language. Subscribers are mostly academics, English teachers, translators and writers.

Meer lezen? GA NAAR EEN WILLEKEURIG ARTIKEL

Disclaimer: deze site is geen woordenboek. Mijn vertalingen zijn de meningen van één mens, en mijn voorbeelden zijn zelfverzonnen. Meer weten? Kijk dan bij de veelgestelde vragen.

Bron foto: flickr.com/photos/brian-fitzgerald (cropped), CC BY 2.0, (een gekochte surprise, maar ik kon geen betere foto vinden. Er zit tenminste wel een gedicht bij!) bron GIF: Giphy

Hoe zeg je “citroenvloek” in het Engels?

Hoe zeg je ”citroen(vloek)” in het Engels? Als je “vroeger” op de basisschool tegelijkertijd met iemand anders iets zei, moest je zo snel mogelijk iets (lees: citroen of alternatief) roepen. Op dat moment mocht de andere niks zeggen totdat iemand zijn naam zei.

Leuke vraag!

In Amerika zeggen ze in deze situatie “jinx!” Degene die het als laatste zegt, is “gejinxt” (“she has been jinxed“) en daar zit dan een negatieve consequentie aan. Ofwel inderdaad niets mogen zeggen totdat je naam wordt genoemd, ofwel iets voor de ander moeten kopen, of nog iets anders. Dit soort spelletjes evolueren van speelplein tot speelplein dus er zijn duizenden variaties van.

Een andere bekende variatie is dat je elkaars pink moet inhaken en “jinx” roepen als je iets tegelijk zegt, zoals hier in de Disneyfilm Frozen.1

Door TV en film is “jinx” ook naar andere Engelstalige landen overgewaaid, in de UK zeggen ze het tegenwoordig ook.

Welke vertaling vind ik niet zo goed?

Een Britse volwassene van een wat oudere generatie zegt misschien “snap”, naar een kaartspelletje, maar dat zou ik niemand aanraden omdat het in Amerika iets heel anders betekent, namelijk iets van “je bent flink te kakken gezet, haha!” Deze betekenis is ook weer door TV en film algemeen bekend waardoor “snap!” een uitroep is geworden die je beter kunt vermijden.

1 Een nachtmerrie voor vertalers, dit soort cultureel-specifieke situaties. De Nederlandse vertaling heeft er “Pinkie, twee keer pinkie!” van gemaakt, wat in het Nederlands niet bestaat. Ik begrijp de keus; ze moesten iets met die vingerbeweging.

Heddwen Newton is an English teacher and a translator from Dutch into English. She has two email newsletters:
English and the Dutch is for Dutch speakers looking to improve their English, but also for near-native speakers who write, translate into, or teach English. Also interesting for people who like to compare Dutch-speaking culture to everybody else in the world.
English in Progress keeps English speakers up to date on the latest developments in the English language. Subscribers are mostly academics, English teachers, translators and writers.

Meer lezen? GA NAAR EEN WILLEKEURIG ARTIKEL

Disclaimer: deze site is geen woordenboek. Mijn vertalingen zijn de meningen van één mens, en mijn voorbeelden zijn zelfverzonnen. Meer weten? Kijk dan bij de veelgestelde vragen.

Bron foto: Karolina Grabowska, Pexels