
Man, oh man, oh man. Geen groente zo moeilijk naar het Engels te vertalen als andijvie. Dat komt deels omdat de soort andijvie die wij kennen in de Engelstalige wereld veel onbekender is. De beste vertaling is, denk ik, “escarole“, maar lees vooral verder en vel je eigen mening.
De witlof-andijvie verwarring
Wist jij het, wist ik het, maar het blijkt dus dat witlof, andijvie, en frisee allemaal min of meer dezelfde plant zijn. In het Nederlands kunnen we ze goed uit elkaar houden, maar in de Engelstalige wereld worden ze allemaal afwisselend “endive” of “chicory” genoemd.
Heel erg globaal genomen kun je zeggen dat “endive” in het Brits Engels “andijvie” betekent en in het Amerikaans Engels “witlof”.
Het woord dat je op school waarschijnlijk voor witlof hebt geleerd, “chicory”, is dan weer alleen Brits Engels. Dit woord gebruiken Amerikanen dan weer vaak voor andijvie.
Het is om gek van te worden, en daar komt nog eens bij dat dit verhaaltje over “endive” en “chicory” allesbehalve universeel is. Je zult dus genoeg Britten en Amerikanen tegenkomen die de woorden andersom gebruiken. En websites die beweren dat ze precies weten hoe de groentes genoemd dienen te worden en dat verder iedereen het mis heeft.
En wat de rest van de Engelstalige wereld doet? Ik heb geen goed antwoord kunnen vinden, en ik gok dat het ook in landen als Australië heel individueel is (sowieso is dit meer een groentje voor koude landen, natuurlijk.)
Andijvie

De beste vertaling naar het Engels voor andijvie is denk ik “escarole“. Zoals je op het plaatje kunt zien, is dit vaak echter een net iets andere variant. Wat milder en lichter van smaak dan onze bittere soort andijvie. Ik heb echter ook bronnen gevonden waar met “escarole” wel degelijk ons soort andijvie wordt bedoeld, zoals deze.
Heb je een puur Brits publiek, dan kun je als vertaling “endive” nemen. Deze vertaling heeft dus als nadeel dat heel veel Engelstaligen aan witlof zullen denken. Bij “escarole” heb je alleen het probleem dat ze het misschien niet kennen, niet dat ze het verkeerde voor ogen hebben. Dat is denk ik beter.
Houd sowieso in de gaten dat ons soort andijvie (die in het plaatje helemaal bovenaan) buiten Nederland en Duitsland erg onbekend is. Zie bijvoorbeeld deze Redditors die hem in de UK nergens konden krijgen.
Frisee

Lichter van kleur, milder van smaak, meer krul. Deze soort andijvie wordt in het Engels ook “frisee” genoemd. Ik heb echter ook “curly endives“, “curled endives“, “frisee lettuce” en ja, ook “chicory” (VS Engels) gezien.
Witlof

Witlof wordt vooral in het Amerikaans Engels, vaak “endives” of “Belgian endives” genoemd. Als Britse ken ik witlof als “chicory“
Eén “endive” is één zo’n kropje, dus je zegt in het Engels “we’re having endives for dinner“. “Chicory” krijgt echter géén s, net als witlof bij ons: “we’re having chicory for dinner“.
(Bij dit soort weinig gebruikte woorden zie je dat de grammaticaregels van persoon tot persoon en van regio tot regio anders worden gebruikt, dus “endive” zonder s, en “chicories” mét s zal zonder twijfel ook ergens gebruikt worden.)
Roodlof

Waar Engelstalige landen andijvie en witlof niet zo kennen, is roodlof juist weer populairder dan bij ons. Dat komt omdat ze het uit Italië hebben meegenomen, waar het vaak gebruikt wordt. Als een Engelstalige “endives” of “chicory” zegt, bedoelen ze vaak roodlof.
De hippe naam in het Engels voor roodlof is “radicchio“, uit het Italiaans. Maar Engelstaligen zien natuurlijk ook dat roodlof op witlof lijkt, maar dan rood, dus “red (Belgian) endives” of “red chicory” wordt ook goed begrepen.
Heb je een moeilijk te vertalen woord?
Is er een woord of uitdrukking waarvan je altijd denkt “hoe zeg ik dat nou in het Engels?” Laat het me dan weten! Dat kan gewoon hieronder in de comments of op mijn contactpagina.

Heddwen Newton is vertaler en docent Engels. Naast hoezegjeinhetEngels.nl en de nieuwsbrief English and the Dutch werkt ze ook aan English in Progress, een nieuwsbrief die Engelstalige professionals op de hoogte houdt van de laatste ontwikkelingen op taalgebied.
Meer lezen? GA NAAR EEN WILLEKEURIG ARTIKEL
Disclaimer: deze site is geen woordenboek. Mijn vertalingen zijn de meningen van één mens, en mijn voorbeelden zijn zelfverzonnen. Meer weten? Kijk dan bij de veelgestelde vragen.
Bron foto’s: andijvie in het zand: flickr.com/photos/sps_david (cropped), escarole: flickr.com/photos/summertomato (cropped) frisee: flickr.com/photos/51004712@N08 (cropped) witlof: flickr.com/photos/starr-environmental (cropped) roodlof: micheile visual stories, Pexels