“Agenda” kan in het Nederlands twee dingen betekenen: een boekje waar je je afspraken in bijhoudt, of een lijst met punten die je bij een vergadering wilt bespreken. In het Brits Engels heeft het woord slechts één van deze betekenissen, namelijk de punten van een vergadering. Voor het boekje met afspraken is “agenda” een false friend.
“Agenda” is een verwarrende false friend omdat hij alleen een false friend is voor Brits Engels, en niet voor Amerikaans Engels. In Amerika wordt zo’n boekje wel “agenda” genoemd (ik gok dat dat komt door alle Nederlanders en vooral ook Duitsers die in de vorige eeuwen naar Amerika geëmigreerd zijn, al heb ik dat niet kunnen verifiëren), maar in de UK is een “agenda” alléén zo’n lijst met punten voor een vergadering. Voor Britten is het dus erg raar als je iets zegt als “Let me just look in my agenda to see if I am free that day.”
Brits Engels wordt steeds Amerikaanser door internet en andere media, en soms betekent dat dat Amerikaanse woorden die vroeger in Groot-Brittannië onbekend waren tegenwoordig wel begrepen worden, zeker door de jongere generatie. Zo’n punt heb ik bijvoorbeeld gemaakt bij het woord “backside“. Maar bij “agenda” is dat naar mijn gevoel niet het geval, en dat ligt er denk ik aan dat Google, Apple etc voor hun elektronische variant het woord “calendar” hebben gekozen, waardoor iedereen het alleen nog maar over hun “calendar” heeft.
Andersom heette een agenda vroeger in het Brits Engels vooral “diary”, maar dat woord betekent in Amerika weer alléén dagboek (zoals dat van Anne Frank). Tegenwoordig is het woord “diary” in het Brits-Engels naar mijn gevoel ook aan het verschuiven naar “dagboek”, dus ik raad aan deze vertaling gewoon niet te gebruiken.
Hoe vertaal je “agenda” het beste naar het Engels?
Is je agenda elektronisch, dan zeg je in het Engels een “calendar“. “Schedule” kan ook. Die woorden kun je ook gebruiken als je nog een ouderwets papieren boekje hebt.
Heb je het over een fysiek boekje en wil je dat duidelijk maken, dan is “appointment book” de beste vertaling als je niet meer op school zit. Scholieren kunnen het best het woord “planner” kiezen (omdat zij niet echt een agenda hebben voor afspraken, maar vooral om hun schoolwerk te plannen).
Je hebt ook nog het woord “datebook“, maar die is wat ambigu (zo zou een niet-native speaker bij “datebook” kunnen denken aan een boekje met alleen romantische dates). De vertaling “agenda” is alleen mogelijk als je publiek Amerikaans is, en aangezien er zoveel andere opties zijn, zou ik hem niet kiezen. “Diary” zou ik tegenwoordig helemaal niet meer gebruiken.
False Friend Friday
Elke vrijdag is het op deze site “False Friend Friday”. Zelfs als je erg goed Engels spreekt, zijn valse vrienden goed om in de gaten te houden, want als je zo’n woord fout vertaalt, heb je het vaak zelf niet in de gaten terwijl je toehoorder zich achter de oren krabt. Vandaar dat ik er zoveel stukjes over schrijf!
Heddwen Newton is an English teacher and a translator from Dutch into English. She thinks about languages way too much, for example about how strange it is that these little blurb things are written in the third person.
Heddwen has two children, two passports, two smartphones, two arms, two legs, and two email newsletters.
English and the Dutch examines all the ways Dutch speakers interact with the English language. It has almost 1500 subscribers and is growing every day. Sign up here.
English in Progress is about how the English language is evolving and how it is spoken around the world. It has more than 2300 subscribers and is growing every day. Sign up here.
Meer lezen? GA NAAR EEN WILLEKEURIG ARTIKEL
Disclaimer: deze site is geen woordenboek. Mijn vertalingen zijn de meningen van één mens, en mijn voorbeelden zijn zelfverzonnen. Meer weten? Kijk dan bij de veelgestelde vragen.
Bronnen foto’s: boek: flickr.com/photos/mereteveian (de taal in de foto is Deens, mocht je het je afvragen), schoolbord: flickr.com/photos/37527185@N05