Wat betekent het?
Als iets “vlees noch vis” is, of ook wel “vleesch noch visch” (want sommige mensen vinden de oude Nederlandse spelling cool), dan is het niet echt het één en ook niet echt het ander. En omdat dat zo is, heb je er niets aan. Ik vind dat de uitdrukking ook vaak wordt gebruikt om aan te duiden dat iets nogal middelmatig is, zeker als het gaat over kleding, gebruiksvoorwerpen of muziek.
Voorbeelden:
“Dat wetsvoorstel is vlees noch vis. Omdat men heeft geprobeerd teveel standpunten in één wetsvoorstel onder te brengen, is het geheel nu onduidelijk en ingewikkeld en heeft niemand er meer iets aan.”
“Die artiest is vlees noch vis. Hij kan niet echt goed dansen, niet echt goed zingen, en is niet echt grappig. Hij blinkt nergens in uit, ik snap niet dat hij beroemd is!”
“Die broek is vlees noch vis. Niet mooi genoeg voor een feest maar te alternatief voor op het werk. Wat heb je eraan?”
“Het opstel is vlees noch vis” = Het opstel is halfslachtig, het is niet goed, niet slecht, maar vooral nogal nietszeggend.
“Dat album is vlees noch vis” = het album is niet zo goed omdat de artiest niet duidelijk voor één stroming heeft gekozen.
Hoe vertaal je “vlees noch vis” naar het Engels?
Het Engels heeft een vrijwel identieke uitdrukking, die ook gewoon hetzelfde betekent. De uitdrukking is al heel oud, en bestaat daarom intussen al in vier vormen, die allemaal op zich prima zijn om te gebruiken.
(it is) neither fish, flesh, nor good red herring
(it is) neither fish, flesh, nor fowl
(it is) neither fish nor fowl
(it is) neither fish nor flesh
(Fowl = gevogelte)
Wat is het probleem?
Mijn probleem met bovenstaande Engelse uitdrukkingen is dat zij door veel mensen niet begrepen zullen worden omdat ze niet zo heel bekend zijn. Maar daarbij wil ik noteren dat de Nederlandse uitdrukking “vlees noch vis” óók niet meer zo vaak gebruikt wordt en dus óók voor veel Nederlandstaligen niet helemaal duidelijk is. Als ik het als vertaler in een tekst tegen zou komen, zou ik daarom wel gewoon één van de bovenstaande uitdrukkingen nemen. De Nederlandse schrijver heeft voor een wat oubollige uitdrukking gekozen, dus doe ik dat als vertaler ook.
Maar als ik in het Engels voor een internationaal publiek zou spreken of schrijven, zou ik het niet gebruiken, maar zou ik kiezen voor een andere manier van zeggen.
Wat voorbeelden:
| Dat wetsvoorstel is vlees noch vis. | The legislative proposal is ambiguous. The legislative proposal is bloated and unclear. The legislative proposal is neither one thing, nor the other. |
| Die artiest is vlees noch vis. | That artist is rather nothingy. That artist doesn’t excel at anything in particular. That artist is mediocre at everything he does. |
| Die broek is vlees noch vis. | These trousers are useless. |
| Het opstel is vlees noch vis. | The paper is unremarkable. |
| Dat album is vlees noch vis. | The album is bland. The album is nothingy. The album is uninspired. The album is mediocre. The album is middle-of-the-road. |
Heb je een moeilijk te vertalen woord?
Deze post is tot stand gekomen omdat mijn vaste-goede-vragenstelster “S” de vraag op mijn contactpgina stelde. Bedankt, S!
Is er een woord of uitdrukking waarvan jij altijd denkt “Hoe zeg je dat nou eigenlijk in het Engels?”. Laat het me weten in een comment. Dat kan gewoon hier of op mijn contactpagina.
Heddwen Newton is an English teacher and a translator from Dutch into English. She thinks about languages way too much, for example about how strange it is that these little blurb things are written in the third person.
Heddwen has two children, two passports, two smartphones, two arms, two legs, and two email newsletters.
English and the Dutch examines all the ways Dutch speakers interact with the English language. It has almost 1500 subscribers and is growing every day. Sign up here.
English in Progress is about how the English language is evolving and how it is spoken around the world. It has more than 2300 subscribers and is growing every day. Sign up here.
Meer lezen? GA NAAR EEN WILLEKEURIG ARTIKEL
Disclaimer: deze site is geen woordenboek. Mijn vertalingen zijn de meningen van één mens, en mijn voorbeelden zijn zelfverzonnen. Meer weten? Kijk dan bij de veelgestelde vragen.
Bedankt voor de toelichting! 🙂 Ik zie die oubollige uitdrukking vooral voorbijkomen onder meteorologen als ze het hebben over “zouteloos” grijs weer.
Hoi S, ik hoop dat je er iets aan had! Als we het over het weer hebben dan zou ik iets zeggen als “uninteresting grey weather” of “a boring, overcast (= bewolkt) day”.