De uitdrukking “een stok achter de deur hebben” is vrijwel niet naar het Engels te vertalen. Mijn favoriete Engelse vertaling is “incentive“, maar dan moet wel de zin wat anders geformuleerd worden. Ik heb in de tabel hieronder wat opties gezet.
| Nederlands | Engels |
| Laten we morgen om vier uur afspreken. Dat is voor mij een prima stok achter de deur om het op tijd af te hebben. | Let’s meet at four tomorrow. That will be a good incentive for me to get it done before then. |
| Als ze hun beloftes niet nakomen dan volgt er een handelsembargo als stok achter de deur. | The threat of a trade embargo will be used as incentive for them to keep their promises. If they don’t keep their promises we can threaten a trade embargo as a potential sanction. |
| Wat zou een goede stok achter de deur zijn? | What could be good potential sanctions? Which negative consequences would work well to deter them? What could we use as leverage? What would be a good disincentive? (= reden om iets niet te doen) |
| Ik houd ervan om een stok achter de deur te hebben. | I love having a threat of negative consequences as an incentive for me to get things done. I sometimes need an axe hanging over my head to convince me to get things done. (Zie het commentaar van Lennart onder dit artikel) I perform well under pressure. I thrive in a structured environment. |
| Als laatste stok achter de deur kunnen we het huis verkopen. (twijfelachtig Nederlands, zie hieronder) | As a last resort we can sell the house. |
Dingen om op te letten
Ik wist het niet toen ik aan dit artikel begon, maar ik heb er weer eentje te pakken: een onvertaalbare Nederlandse uitdrukking. Er zijn een aantal vertalingen die in de buurt komen, maar geen enkele vertaling past precies.
De vertaling die qua betekenis het dichste bij komt is “negative incentive“. In plaats van een “positive incentive” (als je dit doet krijg je een beloning) heb je een “negative incentive” (als je dit doet krijg je géén straf). Veel mensen kennen de term “negative incentive” echter niet, en weten niet precies wat het betekent.
Soms is “last resort” een goede vertaling, maar let daarbij op: een “last resort” is iets dat we liever zouden vermijden, maar als het moet, dan doen we het. Een “stok achter de deur” is iets dat we écht willen vermijden. De vertaling past daarom meestal niet, (maar soms wel).
Het simpelere “incentive” is daarom beter. Je weet dan niet of het om een beloning gaat of om een dreiging, maar de context maakt dat duidelijk.
Deze vertalingen liever niet
“A carrot-and-stick approach.” Dit verwijst naar het voortdrijven van een ezel. Je gebruikt een wortel als beloning om hem vooruit te krijgen, maar als dat niet werkt dan sla je hem met een stok. In andere woorden: je gebruikt een combinatie van beloningen en dreigementen om iemand te laten doen wat je wilt.
I use a carrot-and-stick approach with my teenager. If he does his chores, he is rewarded with more time on his smartphone. But if he doesn’t do his chores, I take the smartphone away completely.
Using a mixture of carrot and stick, the government is trying to get its unruly citizens in line.
Deze uitdrukking past niet als vertaling omdat er bij een stok achter de deur alleen sprake is van een dreiging, niet van een beloning. Je zou misschien iets kunnen zeggen als “carrot and stick approach but without the carrot”, als taalgrapje is dat nog best leuk ook, maar het is geen bestaande uitdrukking en de lezer zal wel erg moeten nadenken om het te snappen.
“To wield a big stick” of “to carry a big stick” betekent dat je veel macht hebt (dit komt van “speak softly and carry a big stick”, Theodore Roosevelt’s filosofie als het op buitenlandse politiek aankwam; voorzichtig onderhandelen, maar intussen wel zorgen dat je vijand weet dat je een flinke legermacht kunt oproepen als het moet.) De uitdrukking betekent dus iets anders als “een stok achter de deur” maar als je alleen die “big stick” noemt dan komt het wel in de buurt, en dat zie ik veel vertalers dan ook doen. Die maken dan zinnen als:
The prospect of losing my job is my big stick to get up every morning.
Ik vind dit niet helemaal geslaagd, omdat het niet de manier is waarop die “big stick” normaal gesproken gebruikt wordt, en de zin daardoor wat moeilijk te begrijpen is. Aan de andere kant heb je als vertaler soms die stok nodig voor de beeldspraak, en dan is dit de beste oplossing.
Wat betekent “een stok achter de deur hebben”?
De echte betekenis van “een stok achter de deur” is dat de stok een dreiging is. “Als ik dit niet doe dan pakt mijn baas de stok die daar achter de deur staat en dan gaat hij me slaan.”
Maar de uitdrukking wordt in mijn beleving vooral gebruikt als positief iets, namelijk een extra motivatie om iets te doen, want als je het niet doet, zijn er negatieve gevolgen. Taaladviesplatform Onze Taal is het daarmee eens.
Oh, je moet al om 5 uur weg? Mooi, dat is voor mij een stok achter de deur om op tijd te komen.
Ik moet vóór eind augustus mijn scriptie af hebben want anders moet ik weer een ronde collegegeld betalen. Fijn, zo’n stok achter de deur.
Help je mee dit artikel te verbeteren?
Ik ben ook maar een mens, en soms heb ik iets mis. Weet jij een vertaling die ik nog niet had verzonnen, of heb je iets anders over dit artikel aan te merken? Ik hoor het heel graag! Laat het me hieronder weten. Anoniem, je hoeft niet eens een naam of e-mailadres aan te geven! Ik pas zo nodig mijn artikel aan, zodat bezoekers aan mijn site altijd de best mogelijke informatie krijgen.
Heb je een moeilijk te vertalen woord?
Is er een woord of uitdrukking waarvoor je geen goede Engelse vertaling kunt vinden? Laat het me weten op mijn contactpagina, en ik probeer zo snel mogelijk te reageren.
Dit artikel is op 01-02-2022 bijgewerkt met een aantal nieuwe vertalingen, omdat ik bij het luisteren naar een podcast over Putin, de NATO en SWIFT een aantal goede termen voorbij hoorde komen. Op 30-05-2022 heb ik het artikel nog eens bijgewerkt met een verbeterde structuur en een andere voorbeeldvertaling. Op 16-04-2023 heb ik het geweldige bezoekerscommentaar van Lennart toegevoegd.
Heddwen Newton is an English teacher and a translator from Dutch into English. She thinks about languages way too much, for example about how strange it is that these little blurb things are written in the third person.
Heddwen has two children, two passports, two smartphones, two arms, two legs, and two email newsletters.
English and the Dutch examines all the ways Dutch speakers interact with the English language. Sign up here.
English in Progress is about how the English language is evolving and how it is spoken around the world. Sign up here.
Meer lezen? GA NAAR EEN WILLEKEURIG ARTIKEL
Disclaimer: deze site is geen woordenboek. Mijn vertalingen zijn de meningen van één mens, en mijn voorbeelden zijn zelfverzonnen. Meer weten? Kijk dan bij de veelgestelde vragen.
Bron foto: Heddwen Newton (zelfgemaakt, dus, in de tuin van mijn schoonouders). Je mag hem gebruiken, met een link naar deze site.
Heel erg bedankt, Heddwen! Ik vond je site pas door deze uitdrukking, en het biedt fantastische alternatieven!
Een opmerking: ik zag de volgende suggestie ook staan:
“If they don’t keep their promises we can threated a trade embargo as a potential sanction.” Tikfoutje? (threated -> threaten with?)
Ik plaats je website onder mijn favorieten, en zal het delen met anderen! Wat een idee! Mijn dankbaarheid is groot!
Bedankt Marianne, ik heb de tikfout meteen aangepast!
Wat fijn dat je zoveel aan mijn site hebt, heerlijk om te horen, dan weet ik weer waarvoor ik het doe 🙂
Een optie is de uitdrukking “an axe hanging over my head”. Vaak wordt dit gebruikt over zo’n ‘impending threat’ dat je helemaal niet wil. Maar ik zou het niet ál te raar vinden om iets te zeggen zoals “I sometimes need an axe hanging over my head to convince me to get things done.” Toch kies ik ook vaker voor het woord ‘incentive’, maar ‘an axe over your head’ is wel lekker beeldend.
Geweldig, ik voeg hem toe!
Het feit dat is als tweetalig opgevoede ex-Brit in Nederland op deze pagina uitkwam, zegt wel iets over hoe moeilijk vertaalbaar de uitdrukking is. In mijn hoofd kwam ook al iets naar boven over de “stick” van “carrot and stick” nog voordat jij erover schreef. Het feit dat de “stick” ook nog eens in Th. Roosevelts uitspraak naar voren komt, doet vermoeden dat er zeker wat mee te maken valt. Eigenlijk is het in die uitdrukking ook precies dezelfde intentie: een dreigement voor als het niet goed gaat. Maar los van de “carrot” of de “speak softly” is het niet duidelijk wat met de “stick” bedoeld zou worden. Ik ga het in ieder geval wel gebruiken, iemand moet de eerste zijn, toch.
Fijn dat je iets aan mijn artikel hebt gehad, Keith!