De kleine koekjes die in Nederland traditioneel met Sinterklaas worden gegeten, bestaan niet in Engelstalige landen, waardoor de vertaling naar het Engels lastig is. Een tweede punt die het lastig maakt, is dat de termen “pepernoot” en “kruidnoot” nogal doorelkaar lopen.
Over die termen ga ik het straks hebben, maar eerst een paar mogelijke vertalingen, want dat is toch waarschijnlijk de reden dat je naar dit artikel bent gesurfd.
Mijn favoriete vertaling voor kruidnoten is die die op de verpakkingen van de HEMA staat: “spice cookie drops“. Ik vind hem erg mooi gevonden. (Voor hun oudhollandse pepernoten, van die taai-taai dingen, kiest HEMA voor “old Dutch anise chunks”. Ook prachtig.)
Wil je een kruidnoot omschrijven aan je buitenlandse vrienden, dan zou ik iets zeggen als: “a little, round, hard, crunchy cookie that tastes a bit like gingerbread“.
Andere vertalingen
Spice nuts – als je “kruidnoten” bedoelt, is dit de letterlijke vertaling. En ook het “peper” van pepernoot verwijst naar specerijen in het algemeen, niet specifiek naar peper, dus ook voor “pepernoten” kom je bij “spice nut” uit.
Ik heb wel wat te mekkeren over die “nut”. Aan de ene kant kun je zeggen “in het Nederlands noemen we het een noot, dus in het Engels moeten we dat ook doen” (dat doen we gewoon vanwege de vorm, overigens, omdat het een beetje op een noot lijkt, en omdat je er een handjevol van eet).
Aan de andere kant denken Nederlanders bij het woord “pepernoot” allang niet meer aan een noot, maar echt aan een koekje, terwijl Engelstaligen bij het woord “nut” wel aan een noot zoals een hazelnoot denken. Ik zou zelf bij het woord “spice nut” aan “spicy nut” denken, waar ik me dan een soort pittig borrelnootje bij zou voorstellen. Om verwarring te voorkomen zou ik het woord “nut” daarom vermijden.
ginger nut of ginger snap – als Engelse ben ik erg bekend met “ginger nut biscuits” of “ginger snaps” (gemberkoekjes). Ze smaken anders, vind ik, en ze worden het hele jaar door gegeten, niet alleen met Kerst ofzo. Ze zijn ook wat groter en wat lichter van kleur. Meer een wat groot uitgevallen bitterkoekje. Deze vertaling heeft daarom niet mijn voorkeur. Maar ben je voor een vertaling op zoek naar een algemeen koekje dat soort van enigszins vergelijkbaar is, en bekend is bij veel Engelstaligen, dan is dit wel een goede optie (vandaar dat je deze vertaling ook zo vaak ziet).
gingerbread cookie – “gingerbread” heb je in twee varianten, een zachte variant, die smaakt ongeveer als ontbijtkoek, en een harde variant, waar de huisjes ook van gemaakt worden. Die harde variant heeft best wat weg van speculaas/kruidnoten. Maar een Engelstalige verwacht met deze naam de smaak van gingerbread en krijgt iets dat toch net iets anders is. Deze vertaling is daarom niet mijn favoriet.
little, round, spiced cookies – deze vond ik online. Wel een goede omschrijving, niet zo’n pakkende naam
“spice cookies” of “spiced cookies” – dit wordt vaak gebruikt als vertaling voor Speculaas, maar aangezien kruidnoten uiteindelijk hetzelfde spul zijn als speculaas vind ik de vertaling zo slecht nog niet.
Waarom ik “pepper nut” echt afraad
De meest letterlijke vertaling is natuurlijk “pepper nuts”, maar die is niet aan te raden, want een Engelstalige zal aan echte peper denken en daarom denken dat het waarschijnlijk om peperkorrels (peppercorns) gaat. Bovendien verwijst het “peper” van pepernoot niet letterlijk naar peper, maar naar specerijen in het algemeen.
Wat zijn “pepernoten”?
De meeste mensen zullen bij “pepernoten” denken aan het plaatje hierboven, maar heel officieel zijn dat eigenlijk “kruidnoten”. Vandaar ook dat dat is wat er op de zak staat als je ze koopt.
Kruidnoten zijn hard en gemaakt van tarwemeel. Eigenlijk zijn het speculaasbolletjes. Pepernoten zijn van die taai-taai-achtige brokken. Ze worden haast niet meer verkocht of gegeten. Ik kreeg ze weleens bij mijn oma vroeger, erg moeilijk te kauwen en niet zo lekker, vond ik ze. Bij de HEMA kun je ze nog kopen.
Waarom worden kruidnoten pepernoten genoemd?
Ik heb geen officiële taalkundige bron kunnen vinden over waaróm kruidnoten zo vaak pepernoten worden genoemd. Mij lijkt het zo: de pepernoot bestaat al sinds minstens 1640 en in alle Sinterklaasliedjes en verhaaltjes wordt over pepernoten gesproken. Kruidnoten bestaan ook al een tijd, sinds minstens de 19e eeuw, maar naar mijn idee zijn ze pas eind jaren ’90 echt standaard geworden als strooigoed. (Omdat ze lekkerder zijn, langer lekker blijven en fijner strooien, denk ik.) Maar goed, alle liedjes hebben het over Pieten die strooien met pepernoten dus dan noem je dat nieuwe strooigoed ook gewoon “pepernoten”.
(Overigens meen ik me te herinneren dat toen ik klein was (jaren ’80 en ’90) de pepernoten wel de vorm hadden van kruidnoten, maar zachter waren en meer die taai-taai smaak hadden. Ik kan me herinneren dat kruidnoten ergens eind jaren ’90 iets “nieuws” voor me waren. Veel knapperiger. Dat ze duur waren, ook, een luxeproduct. Ben ik alleen in die herinnering of zijn er mensen die dat herkennen? Ik hoor het graag!)
Van Dale: kruidnoot mag ook pepernoot genoemd worden
Het is intussen zo ingeburgerd om “kruidnoten” “pepernoten” te noemen dat het ook als definitie in de Van Dale staat. Groot gelijk: taal leeft, en het gaat erom wat de mensen bedoelen als ze een bepaald woord zeggen, niet wat een handjevol taalpuristen ervan vindt. Ik had dus eigenlijk het hele bovenstaande verhaal niet op hoeven hangen. Beide plaatjes zijn pepernoten, klaar 🙂
Ken jij nog een andere vertaling voor pepernoot?
Ken je nog een andere vertaling voor pepernoot? Op de achterkant van een verpakking gezien, misschien, of zelf verzonnen? Ik hoor het graag hieronder in de comments!
Dit stuk is op 21-09-2022 bijgewerkt. Ik heb de volgorde veranderd zodat mensen sneller kunnen vinden wat ze zoeken: de beste vertaling.
Heddwen Newton is an English teacher and a translator from Dutch into English. She thinks about languages way too much, for example about how strange it is that these little blurb things are written in the third person.
Heddwen has two children, two passports, two smartphones, two arms, two legs, and two email newsletters.
English and the Dutch examines all the ways Dutch speakers interact with the English language. It has almost 1500 subscribers and is growing every day. Sign up here.
English in Progress is about how the English language is evolving and how it is spoken around the world. It has more than 2300 subscribers and is growing every day. Sign up here.
Meer lezen? GA NAAR EEN WILLEKEURIG ARTIKEL
Disclaimer: deze site is geen woordenboek. Mijn vertalingen zijn de meningen van één mens, en mijn voorbeelden zijn zelfverzonnen. Meer weten? Kijk dan bij de veelgestelde vragen.
Bronnen foto’s: Kruidnoten: Pexels, Pepernoten: Wikipedia/Michiel1972
dat Nederlanders bij het woord pepernoot echt aan een koekje denken (“echt” staat er nog bij zelfs hierboven), is echt onzin.
Bij het woord pepernoot denken wij aan …………een pepernoot. (Het is echt zo)
PS. bij peperkoeken huis, denken we wel aan een huis gemaakt van koeken (en niet eentje die is gemaakt van pepernoten). Misschien dat je hiermee in war was?
Hartelijk dank voor je opmerking. Mijn punt was dat we bij het woord “pepernoot” niet aan een noot zoals een amandel, pecannoot of walnoot denken, maar aan een klein rond koekje.