Wat betekent “vals”?
Vals heeft in het Nederlands meerdere betekenissen.
Als een hond vals is, dan is hij onbetrouwbaar en kan elk moment gaan bijten. We noemen mensen soms ook vals, dan zijn ze onbetrouwbaar en kunnen elk moment… nu ja, niet bijten, maar wel al je geheimen aan een ander vertellen, bijvoorbeeld. “Vals spelen” hoort hier ook bij. Je liegt en bedriegt omdat je wil winnen.
Maar “vals” kan ook “onecht” betekenen, valse bankbiljetten zijn bijvoorbeeld nagemaakte biljetten. Valse nagels zijn nepnagels.
Dan hebben we ook nog een “valse start”, dat je al bent gaan rennen voor de fluittoon, een “vals alarm”, een alarm dat niet had moeten afgaan, of “vals spelen”, dat je niet de juiste noten raakt OF dat je bedriegt tijdens een spelletje Scrabble. Ik heb ze allemaal in mijn vertaaltabelletje hieronder gezet.
Wat is het probleem?
“Vals” is een halve false friend; soms is de vertaling wel het vergelijkbare Engelse woord “false”, namelijk als het “onecht” betekent (“a false start”, “a false alarm”, “false nails” en, jawel, “false friends”). Maar vaak moet je een andere vertaling kiezen.
Daar komt nog bovenop dat er voor “vals” in de betekenis van “onbetrouwbaar en verraderlijk” geen goede vertaling te vinden is. “Treacherous” komt het meeste in de beurt, maar voor een hond kun je dat woord bijvoorbeeld niet zo goed gebruiken.
Trouwens, andersom gaat het ook vaak mis; het Engelse woord “false” kan namelijk ook “onwaar” betekenen, en in dat geval is het verkeerd om het naar “vals” te vertalen.
Dit gaat vaak mis, en dat is denk ik omdat we in het Nederlands weer geen goede tegenhanger hebben van deze betekenis van “false”. “True or false”, wordt bij ons het minder lekker bekkende “waar of niet waar”.
Hoe vertaal je “vals” het beste naar het Engels?
Ik heb er maar een tabelletje gemaakt:
| vals = verraderlijk | |
| De hond is vals | Moeilijk te vertalen: The dog is mean. (=gemeen) The dog is vicious. (=kwaadaardig) |
| Je bent een vals kreng. | You’re a nasty bitch. You’re a mean bitch. You’re a treacherous bitch. (=verraderlijk) |
| vals = nep | |
| Een vals gebit | False teeth Artificial dentures Fake teeth False dentures |
| Valse nagels | False nails Artificial nails Press-on nails Fake nails |
| Vals geld | Counterfeit money False money (wordt wel begrepen maar niet de normale manier van zeggen) (“Fake money” is in dit geval geen goede vertaling, want dat verwijst naar geld dat niet bedoeld is om mensen te bedriegen, maar naar bv monopoliegeld) |
| Valse vriend | False friend |
| Vals alarm | False alarm |
| Varia | |
| Een valse start | A false start (in de sport) To get off on the wrong foot (bij intermenselijke relaties) |
| Vals spelen (bv bordspel) | to cheat |
| Vals spelen (muziek) | to play out of tune |
| onwaar = false | |
| Is dit waar of niet waar? | Is this true or false? |
Wat vind jij?
Ben ik iets vergeten in mijn tabel? Of heb je een verbetering of toevoeging? Laat het me dan weten met een comment!
False Friend Friday
Elke vrijdag is het op deze site “False Friend Friday”. Zelfs als je erg goed Engels spreekt, zijn valse vrienden goed om in de gaten te houden, want als je zo’n woord fout vertaalt, heb je het vaak zelf niet in de gaten terwijl je toehoorder zich achter de oren krabt. Vandaar dat ik er zoveel stukjes over schrijf!
Plaatje
Dat het bij de woorden “vals” en “false” vaak misgaat zag ook mijn collega vertaler Bart Roelands laatst, die een leuke vergelijking trok met de Nederlandse film “Vals“, die weer gebaseerd is op een heel populair jeugdboek. Dat boek is nog niet naar het Engels vertaald, zie ik. Ben wel benieuwd hoe ze dat gaan oplossen als het zover is!
Heddwen Newton is an English teacher and a translator from Dutch into English. She thinks about languages way too much, for example about how strange it is that these little blurb things are written in the third person.
Heddwen has two children, two passports, two smartphones, two arms, two legs, and two email newsletters.
English and the Dutch examines all the ways Dutch speakers interact with the English language. It has almost 1200 subscribers and is growing every day. Sign up here.
English in Progress is about how the English language is evolving and how it is spoken around the world. It has more than 1900 subscribers and is growing every day. Sign up here.
Meer lezen? GA NAAR EEN WILLEKEURIG ARTIKEL
Disclaimer: deze site is geen woordenboek. Mijn vertalingen zijn de meningen van één mens, en mijn voorbeelden zijn zelfverzonnen. Meer weten? Kijk dan bij de veelgestelde vragen.
In bovenstaand artikel staan een of meerdere links naar Bol.com. Als je via deze links iets koopt dan verdien ik daar een klein beetje geld mee. Voor jou kost het niets extra; het is precies even duur als wanneer je direct naar Bol.com was gesurfd.
How can you NOT translate vals into fake?
Thank you for your remark, so thoughtfully and kindly put. I’ll add “fake” to the article.