Een stopwoordje of stopwoord is een woordje of geluidje zoals “zeg maar” of “uhm” of “dus” dat in principe betekenisloos is, maar dat door mensen wordt gebruikt om hun taal “op te vullen”. “Stoppen” betekent in dit geval dus “opvullen” (zoals sokken stoppen) en niet “ophouden”. (Mijn plaatje is dus precies verkeerd gekozen. Sorry.)
De taalkundige vertaling naar het Engels van “stopwoordje” is “filler” of “filler word“. Zoals je wel kunt verzinnen wordt “filler” vaker gebruikt voor geluidjes zoals “uhm” en “ah” en “filler word” vaker voor woorden zoals “like” en “you know”. Taalkundig is het echter zo dat beide termen naar beide zaken kunnen verwijzen. Waar in het Nederlands het woord “stopwoordje” best bekend is, zijn bovenstaande termen in het Engels minder bekend. Vaak wordt er een andere term gekozen, zie hieronder.
Persoonlijke stopwoordjes
Verder hebben we het in het Nederlands soms over de persoonlijke stopwoordjes van mensen. “Janine heeft zo’n irritant stopwoordje.” Het woord “filler” in het Engels is meer een neutrale, taalkundige term en wordt meestal niet op die manier gebruikt. In dit geval is “pet phrase” een veel betere vertaling.
| Nederlands | Engels |
| Janine heeft zo’n irritant stopwoordje, is je dat wel eens opgevallen? Ze zegt in elke zin wel drie keer ‘eigenlijk’. | Janine uses this irritating pet phrase, have you noticed? She says ‘actually’ like three times in every sentence. Janine has an irritating speech habit, have you noticed? She says ‘actually’ like three times in every sentence. Janine is always saying the word “actually”, have you ever noticed? I find it really irritating. |
| Kijk nog eens naar je verhaal en haal alle stopwoordjes eruit. | Go over your story again and take out all the fillers. Go over your story again and take out all the unnecessary words. (Niet helemaal hetzelfde) |
| “Bezuinigen” is intussen het stopwoordje van deze regering | At this point, ‘austerity’ has become this government’s catchphrase. At this point, ‘austerity’ has become this government’s go-to phrase. |
| Probeer minder op stopwoordjes zoals “eigenlijk” en “weet je” te leunen als je aan het presenteren bent. | Try to rely less on filler words like ‘actually’ and ‘you know’ when you’re presenting Try using fewer crutch words like ‘actually’ and ‘you know’ when you’re presenting. (“Crutch word” = een woordje dat je gebruikt als hulpmiddel om op te leunen. Zie bijvoorbeeld dit artikel.) |
Deze vertalingen liever niet
Zoals ik al zei, als er irritatie mee gemoeid is, dan is “filler” of “filler word” te neutraal.
“Catchphrase” is een slogan of slagzin. In woordenboeken wordt deze vertaling gegeven voor “stopwoord”, maar hij klopt alleen in zinnen zoals dat ene voorbeeld hierboven. Niet gebruiken als je het niet zeker weet!
Relevant grappig filmpje
In het Engels hebben mensen ook last van stopwoordjes zoals onderstaande clip uit de film “We’re The Millers” duidelijk maakt. Scottie P. komt dochterlief ophalen en heeft het stopwoordje “you know what I’m saying?”.
Help je mee dit artikel te verbeteren?
Ik ben ook maar een mens, en soms heb ik iets mis. Weet jij een vertaling die ik nog niet had verzonnen, of heb je iets anders over dit artikel aan te merken? Ik hoor het heel graag! Laat het me hieronder weten. Anoniem, je hoeft niet eens een naam of e-mailadres aan te geven! Ik pas zo nodig mijn artikel aan, zodat bezoekers aan mijn site altijd de best mogelijke informatie krijgen.
Dit artikel is op 23-01-2022 bijgewerkt, omdat ik “We’re The Millers” aan het herkijken was (ik vind hem erg grappig) en bedacht dat dit stukje wel mooi bij dit artikel zou passen 😉 Toen zag ik ook dat ik wat te streng ben geweest met mijn inschatting van het Engelse woord “filler”, dus dat heb ik nu wat aangepast. Op 25-04-2024 heb ik het artikel bijgeschaafd en een taalfout weggehaald waar een lezer mij op wees (dank!).
Heddwen Newton is an English teacher and a translator from Dutch into English. She thinks about languages way too much, for example about how strange it is that these little blurb things are written in the third person.
Heddwen has two children, two passports, two smartphones, two arms, two legs, and two email newsletters.
English and the Dutch examines all the ways Dutch speakers interact with the English language. It has almost 1500 subscribers and is growing every day. Sign up here.
English in Progress is about how the English language is evolving and how it is spoken around the world. It has more than 2300 subscribers and is growing every day. Sign up here.
Meer lezen? GA NAAR EEN WILLEKEURIG ARTIKEL
Disclaimer: deze site is geen woordenboek. Mijn vertalingen zijn de meningen van één mens, en mijn voorbeelden zijn zelfverzonnen. Meer weten? Kijk dan bij de veelgestelde vragen.
Bron foto: Joël Super, Pexels
“Pet word”?
Hoi Koen, ik vind het een mooie toevoeging!
Voor de meelezers: In het Engels kun je het woordje “pet” ergens voor zetten om uit te drukken dat je er een zwak voor hebt. Je zegt bijvoorbeeld “pet subject” of “pet theory”. “This is my pet theory” betekent dus “dit is mijn lievelingstheorie” of “dit is één van mijn favoriete theorieën”. Een “pet word” betekent dus iets als “lievelingswoord” of “veelgebruikt woord”. Je kunt het dus zeker inzetten als vertaling voor stopwoordje als je het gevoel hebt dat de spreker zijn/haar stopwoordje gebruikt omdat ze er zo dol op zijn. Lijkt het stopwoordje eerder een onbewuste keuze, dan is “filler word” denk ik beter.
Een nadeel van “pet word” is dat het geen gevestigde uitdrukking is, en dat deze betekenis van “pet” vaak niet bekend is bij niet-native speakers. Hier is een voorbeeld van een schrijver die de term gebruikt om te praten over woordjes die beginnend schrijvers te vaak gebruiken, zonder dat in de gaten te hebben.
Heel erg bedankt voor je toevoeging, Koen, erg waardevol!