Ik kreeg een vraag van Mark op mijn contactpagina. Mark kijkt Boer zoekt Vrouw met zijn Engelstalige vrouw
Spontaan. Dat woord komt om de haverklap voorbij. Ik probeerde mijn vrouw duidelijk te maken dat “spontaan” bijna altijd een positieve lading heeft, maar haar eerste associatie is toch steeds “onnadenkend”, “impulsief” etc. Welke Engels woord (if any) dekt die positieve lading een beetje?
Een uitstekende vraag, en eentje waar ik erg lang over na moest denken. Ik denk dat er twee basisproblemen zijn als het op de Engelse vertaling van “spontaan” aankomt:
Probleem 1: “spontaan” heeft in het Nederlands een positievere betekenis dan “spontaneous” in het Engels
Via een omweg betekent “spontaan” ook “hartelijk”. Je doet iets uit eigen beweging, vanuit het hart. Ik heb het idee dat die hartelijk-betekenis de laatste jaren sterker aanwezig.
Zoals de vragensteller al zegt, eigenlijk kan spontaan ook een negatieve betekenis hebben, onnadenkend, impulsief, roekeloos. Die negatieve connotaties kan het Engelse woord “spontaneous” nog hebben, maar in het Nederlands zijn ze eigenlijk compleet weg. Dat betekent dat je met de vertaling “spontaneous” soms een beetje uit moet kijken.
Probleem 2: “spontaan” komt in het Nederlands vaker voor dan “spontaneous” in het Engels
Ook al is “spontaneous” in principe vaak de juiste vertaling voor “spontaan”, dit is zo’n gevalletje waar “spontaan” in het Nederlands ontzettend vaak gebruikt wordt, terwijl “spontaneous” in het Engels helemaal niet zo’n gangbaar woord is. Engelstaligen weten wel wat het betekent, hoor, zo zeldzaam is het nu ook weer niet, maar toch is het te veel gebruiken van het woord “spontaneous” echt zo’n dingetje waar je een Nederlandstalige in het Engels aan kunt herkennen.
Vaak zijn het woordcombinaties die wel of niet goed klinken. “A spontaneous idea” klinkt voor mij raar (of eerder: heeft een andere betekenis, namelijk meer iets als een willekeurig idee, dan een idee dat ineens in je opkomt), terwijl “a spontaneous decision” prima is. Collocaties zijn dat, met een duur woord – woorden die vaak samengaan in een taal, of juist niet. Niet echt fout als je het fout doet, maar het klinkt een beetje raar.
Ik heb hieronder wat vertalingen op een rijtje gezet, maar ik moet eerlijk zeggen, ik blijf het lastig vinden, wat het probleem precies is met “spontaan”, en waarom “spontaneous” vaak niet goed klinkt als vertaling. Ben ik misschien in de val aan het trappen dat “spontaneous” Dunglish klinkt, maar het niet ís? En ben ik hieronder nog belangrijke manieren waarop Nederlandstaligen “spontaan” gebruiken, vergeten? Ik hoor graag jullie commentaar!
| Nederlands | Engels |
| Een spontane ingeving | A sudden revelation A flash of inspiration A sudden idea |
| Een spontaan besluit | A spontaneous decision A spur-of-the-moment decision (= impulsief) |
| Een spontaan feestje | An impromptu celebration A last-minute party An unplanned party |
| Ze stak spontaan haar vinger op. | Unprompted, she raised her hand. She volunteered without being asked. She volunteered spontaneously. |
| Wat een spontaan mens | She’s so bubbly She’s the life of the party She’s so radiant Her lust for life is infectious She’s extraverted and fun |
| Wat spontaan van je, dat je mij die promotie gunt | How generous of you to allow that promotion to come to me. |
Heddwen Newton is an English teacher and a translator from Dutch into English. She thinks about languages way too much, for example about how strange it is that these little blurb things are written in the third person.
Heddwen has two children, two passports, two smartphones, two arms, two legs, and two email newsletters.
English and the Dutch examines all the ways Dutch speakers interact with the English language. It has almost 1200 subscribers and is growing every day. Sign up here.
English in Progress is about how the English language is evolving and how it is spoken around the world. It has more than 1900 subscribers and is growing every day. Sign up here.
Meer lezen? GA NAAR EEN WILLEKEURIG ARTIKEL
Disclaimer: deze site is geen woordenboek. Mijn vertalingen zijn de meningen van één mens, en mijn voorbeelden zijn zelfverzonnen. Meer weten? Kijk dan bij de veelgestelde vragen.
Bron foto: Anna Shvets, Pexels
Hoi Heddwen,
Bedankt weer voor je uitgebreide reactie op mijn vragen! Ik houd de lijst met vertalingen bij de hand voor de volgende aflevering van Boer zoekt Vrouw 🙂
Ik zou zeggen, ‘lively, vivacious, enthusiastic, outgoing’ als vertaling van spontaan zoals het bij Boer Zoekt Vrouw wordt gebruikt. Misschien is de reden dat het woord ‘spontaan’ vaker in het Nederlands dan in het Engels voorkomt, is dat Nederlanders vaker alles van tevoren willen inplannen. In Engelstalige landen is het veel gebruikelijker spontaan op de koffie bij de buurvrouw te gaan of even binnen te wippen bij een vriend als je in de buurt bent. Dat zie ik in Nederland veel minder vaak gebeuren.
Bedankt, Sarah, ik zet ze er allemaal bij!
En ik vind je theorie goed bedacht; dat het zo leuk is als iemand in het plannen-minnende Nederland “spontaan” is. Alhoewel ik het denk ik niet zo spontaan zou vinden als iemand spontaan bij me aan zou bellen (en die zin kán volgens mij echt in het Nederlands).