De normale betekenis van het woord “spannend” is niet zo moeilijk naar het Engels te vertalen, dat wordt gewoon “exciting” of “thrilling“. Maar Nederlanders gebruiken heel vaak het woord spannend om net iets anders te zeggen, namelijk dat je zenuwachtig bent over iets. Een eufemisme, noemen we dat.
Als je in het Nederlands zegt “Ik vond het wel een beetje spannend hoor, om die presentatie aan het bestuur te geven.” dan kun je dat NIET vertalen met *I thought it was a little exciting.*
In het Engels kan het woord “exciting” niet op die manier worden gebruikt, en ze zullen het ook écht niet snappen. Exciting, dat is als je een cadeau aan het uitpakken bent, of als je zusje net gehoord heeft dat ze is aangenomen op de toneelschool. Iets vertellen voor een groep mensen is niet “exciting”. (“Thrilling” of “exhilarating” past hier ook niet.)
Online woordenboeken en vertaalmachines doen dit verkeerd, en kiezen vaak wel “exciting”. Dat komt omdat online woordenboeken kijken naar vertalingen die online staan, en vertalers (die Nederlands als tweede taal spreken) vatten het woord spannend vaak verkeerd op.
Verder zie je bij online woordenboeken dat ze “spannend” en “gespannen” in hetzelfde lemma opnemen, wat in dit geval ook niet klopt. “Spannend” en “gespannen” zijn twee heel verschillende woorden. (Vind ik, tenminste.)
Betekenis 1: “nerveusmakend”
Er is jammer genoeg geen goede één-op-één vertaling (tenminste, ik heb er nog nooit eentje gevonden, laat het me vooral weten in de comments als je een idee hebt.) Dus je zult je zin anders moeten formuleren met iets als “I was a bit apprehensive” of “I was a bit nervous“
Hieronder een paar voorbeeldvertalingen:
| Nederlands | Engels |
| We vonden het vooraf wel een beetje spannend. | We were a little nervous beforehand. We felt a bit anxious beforehand. We were a bit apprehensive beforehand. We had a small case of pre-event jitters/ butterflies. |
| Jantje vindt het nog erg spannend om iets in de kring te vertellen. | Jantje is still nervous about speaking during circle time. Jantje is still a bit shy about talking during circle time. (= verlegen) Jantje is still building confidence when it comes to speaking during circle time. Jantje is still quite anxious about speaking during circle time. Jantje is still a bit uneasy about speaking during circle time. Jantje is still getting used to speaking during circle time (= moet er nog aan wennen) |
| Een nieuwe baan is altijd spannend, want je weet nooit wat je te wachten staat. | It’s normal to be a little nervous when you start a new job because you never know what awaits you. A new job is always an adventure because you never know what awaits you. Beginning a new job is filled with a mix of excitement and nervousness because you never know what awaits you. Beginning a new job will fill you with nervous anticipation because you never know what awaits you. |
Betekenis 2: “enerverend”
Soms betekent spannend wel gewoon hetzelfde als het Engelse “exciting”. Hieronder een paar voorbeelden, met nog wat andere vertalingen voor de afwisseling.
| Nederlands | Engels |
| Je eerste echte baan! Spannend hoor! | Your first real job! Exciting stuff! Your first real job! Sounds thrilling! |
| Het was een spannende dag… | It was an exciting day… |
| Een spannende film | A thriller ( = a thrilling film) |
| Een spannend verhaal | A thrilling story An exhilarating story |
| -“En hoe het verder gaat, dat hoor je volgende week!” -“Nou, spannend hoor! Ik kan niet wachten!” | – “Tune in next week to find out how the story continues!” -“Oh, the suspense! I can’t wait!” – “Tune in next week to find out how the story continues!” -“Oh, how exciting! I can’t wait!” |
Betekenis 3: iets om je (niet) druk over te maken
Eigenlijk een nieuwe Nederlandse uitdrukking, of in ieder geval een cliché: je zegt “dat vind ik niet zo spannend” als je wil uitdrukken dat je je ergens niet druk om maakt. (In België is dit gebruik van “spannend” onbekend, heb ik van mijn Belgische vertaalcollega’s begrepen.)
Een Engelse vertaling die de betekenis en de informele toon goed vat, vind ik wat lastig. Hieronder doe ik een paar pogingen.
| Nederlands | Engels |
| Leeftijd is maar een getal dus dat vind ik niet zo spannend. | Age is just a number; I’m not concerned about it. Age is just a number; I don’t let it bother me. Age is just a number; I don’t pay much attention to it. |
| Dat softwareprobleem, dat vind ik niet zo spannend. De waterschade is nu veel belangrijker. | I’m not overly concerned about that software problem. The water damage is much more important now. That software problem isn’t a big deal to me. The water damage is much more important now. That software problem isn’t keeping me up at night. The water damage is much more important now. |
Nervociting
Toevallig hoorde ik laatst in deze podcast dat een Amerikaanse moeder en haar zoon samen het woord “nervociting” hadden verzonnen, een samentrekking van “nervous” en “exciting”. Het feit dat ze dit bedenken geeft goed aan dat dit een zogenaamde “lexical gap” is in het Engels, een woord dat mensen soms wel nodig hebben, maar dat niet bestaat. En dat er dus ook geen goede vertaling is voor die nerveuze betekenis van “spannend”.
“Nervociting” is een mooie vondst. Helaas zullen de meeste mensen dat woord niet begrijpen!
Help je mee dit artikel te verbeteren?
Ik ben ook maar een mens, en soms heb ik iets mis. Weet jij een vertaling die ik nog niet had verzonnen, of heb je iets anders over dit artikel aan te merken? Ik hoor het heel graag! Laat het me hieronder weten. Anoniem, je hoeft niet eens een naam of e-mailadres aan te geven! Ik pas zo nodig mijn artikel aan, zodat bezoekers aan mijn site altijd de best mogelijke informatie krijgen.
Heb je een moeilijk te vertalen woord?
Is er een woord of uitdrukking waarvoor je geen goede Engelse vertaling kunt vinden? Laat het me weten op mijn contactpagina, en ik probeer zo snel mogelijk te reageren.
Heddwen Newton is an English teacher and a translator from Dutch into English. She thinks about languages way too much, for example about how strange it is that these little blurb things are written in the third person.
Heddwen has two children, two passports, two smartphones, two arms, two legs, and two email newsletters.
English and the Dutch examines all the ways Dutch speakers interact with the English language. It has almost 1500 subscribers and is growing every day. Sign up here.
English in Progress is about how the English language is evolving and how it is spoken around the world. It has more than 2300 subscribers and is growing every day. Sign up here.
Meer lezen? GA NAAR EEN WILLEKEURIG ARTIKEL
Disclaimer: deze site is geen woordenboek. Mijn vertalingen zijn de meningen van één mens, en mijn voorbeelden zijn zelfverzonnen. Meer weten? Kijk dan bij de veelgestelde vragen.
Ik heb ‘spannend’ in de volgende zin: ‘deze spannende fase in het leven van een ondernemer’ (namelijk de verkoop van een bedrijf) net vertaald met twee woorden: ‘exciting and critical phase’, om zowel het positieve gevoel te vatten, maar ook dat het er evengoed wel echt op aankomt.
Goeie!
Ik zou betekenis 3 eerder begrijpen als “dat interesseert me totaal niet (op dit moment)”. Het is eigenlijk een beetje een sarcastisch gebruik van het woord “spannend”, een afwijzende reactie op iemand die naar jouw mening aandacht voor pietluttigheden vraagt. Dus niet “I’m not overly concerned about that” maar “I’m honestly not interested in that at all (at the moment)”
Interessant! Zo vat ik het zelf niet op, ik vraag me af hoe anderen het opvatten – zal het binnenkort eens in een Facebookgroep gooien voor Feedback
Super bedankt voor dit artikel! Ik zoek al zo lang naar een goede vertaling, maar die er dus gewoon niet. Ik gebruik tegenwoordig ‘ I am a bit nervous for tomorrow’. Nervous voelt wat sterker dan spannend, maar door ‘a bit’ ervoor te zetten zwak ik het dan wat af. Or a bit anxious. Spannende dag vertaal ik ook door het te omschrijven van wat het spannend maakt. Maar wel irritant dat wij zo’n goed woord hebben wat je dan niet onder woorden kan brengen in het engels. Not quite the same.
‘Anxious’, of als het nog iets erger is ‘unnerving’?
Nee, dat gaat over de emotie. Hoewel ik “unnerving times”
wel ergens tegen kom.
Sommige Nederlandse manieren van zeggen zijn niet letterlijk te vertalen, gewoon omdat er linguïstische verschillen zijn. Dus “morgen is een spannende dag, want ik heb een sollicitatiegesprek” zal mogelijk vertaald worden naar “i’m feeling quite anxious about my job interview tomorrow”.
Bedankt voor je reactie, Barbara! Voor mijn gevoel is “I’m anxious” iets sterker en negatiever van toon dan “ik vind het spannend”, maar het is in bepaalde contexten zeker een prima vertaling. Unnerving (= verontrustend) is weer nog een tikkie sterker, maar ook hier geldt hetzelfde. Goede toevoegingen, dank!
“Nederlandse manieren van zeggen die niet letterlijk te vertalen zijn”, laat dat nou precies zijn waar mijn website over gaat 🙂
Perturbing misschien
Hoi Claske, bedankt voor het meedenken! “Perturbing” betekent “verontrustend” of “alarmerend” en is naar mijn mening toch echt te sterk om als vertaling voor “spannend” gebruikt te worden. Als een situatie “perturbing” is, dan ben je niet een beetje zenuwachtig, dan lig je met knikkende knieën onder de bank. Bovendien heeft “perturbing” een tweede betekenis, “verstorend”, waardoor er extra voorzichtigheid mee geboden is. En nog een tweede bovendien: het is een wat formeel woord dat niet vaak gebruikt wordt, meer iets voor een roman dan een nieuwsbrief.
Beste Heddwen,
Als je aan wilt geven dat het morgen een spannende dag wordt. Zou u dan adviseren om ‘apprehensive’ te gebruiken? Ik vond de suggestie ’tensive’ voor die zin namelijk ook wel passend.
Tomorrow is going to be tensive
Of
Tomorrow is going to be an apprehensive day?
Bedankt voor het meedenken!
Hoi Luuk, bedankt voor je reactie!
Zoals ik aan de andere reageerder had uitgelegd, is “tensive” geen goed Engels (tenzij je het over lijm hebt). Het woord dat je zoekt is “tense”. “Tomorow is going to be tense” = “morgen wordt gespannen”. Ik vind dat sterker en vooral negatiever dan “morgen wordt een spannende dag” maar het komt wel in de buurt.
“Apprehensive” kun je alleen zeggen over mensen, het is een emotie. Een dag kan dus niet “apprehensive” zijn. Je zou wel iets kunnen zeggen als “I am apprehensive about tomorrow” = “ik ben bezorgd/angstig over morgen”. Ook hier weer een tikkeltje te sterk, maar zeker wel een mogelijkheid als vertaling, als het past!
Even luid denkend over “morgen wordt een spannende dag”, kom ik zo spontaan op de volgende natuurlijk klinkende Engelse zinnen: “Lots of stuff happening tomorrow, I’m a bit nervous to be honest!” of (als het past) “Tomorrow is when it all comes together. Or fails miserably!” of “There’s a lot at stake tomorrow.”
Ik zal er de komende dagen nog wat over nadenken.
Nerve-wracking? Ook niet echt hè? Maar t komt iets dichter in de buurt bij spannend in de trant van boeken en films en zo, in mijn mening in ieder geval.
Maar bedankt voor het artikel!
Hoi Ilse! “nerve-wracking” (of nerve-racking; beide spellingswijzen zijn okee) is vrijwel hetzelfde als het Nederlandse “zenuwslopend”. Het is voor mij echt een stuk sterker en vooral onaangenamer dan “spannend”; als iets “nerve-wracking” is dan zit je op je nagels te bijten, je kunt niets anders doen dan in de stress zitten en afwachten of je bijvoorbeeld bent geslaagd of niet; het is geen fijn gevoel. Ik ben natuurlijk ook maar één mens, maar ik heb even in de woordenboeken gekeken en die zeggen ook allemaal iets als “extremely trying on the nerves” of “causing a lot of worry and anxiety”. Ik vind het daarom geen goede vertaling van “spannend”.
Voor spannende boeken en films zou ik het woord “thrilling” gebruiken; vandaar ook de term “thriller” 😉 “Gripping” en “riviting” zijn ook goede beschrijvingen, en gewoon “exciting” kan hier ook.
Bedankt voor je reactie, mijn blog wordt er alleen maar beter van!
Leuke blog! Ik zoek het woord ook en kom uit bij nerving?
Hoi Margreet! “Nerving” is een hele specialistische term uit de diergeneeskunde die refereert naar het weghalen van een stukje zenuw dus dat is alvast geen goede vertaling van “spannend” 😉
Misschien bedoel je “unnerving”? Dat komt wel in de buurt. Het betekent “zenuwachtigmakend” maar ik vind het een tikkeltje te sterk als vertaling van “spannend” omdat er bij “spannend” nog iets leuks in zit maar “unnerving” is meer iets van “angstaanjagend” of “verontrustend”. “The conversation was unnerving” = “het gesprek was verontrustend”.
Ik hoop dat dit je verder helpt!
Tensive
Beste Wim, bedankt voor je suggestie!
“Tensive” is een wetenschappelijk woord dat refereert naar iets dat zorgt voor spanning, maar dan de letterlijke soort spanning, dus dat een materiaal aangepannen raakt. Een voorbeeldzin is “This specially formulated tensive gel is water-soluble, non-staining, non-flammable, hypoallergenic and bacteriostatic.” Niet hetzelfde als “spannend” dus!
Ik denk dat je misschien dacht aan “tense”, als in “the situation was tense”, maar dat betekent gespannen (“de situatie was gespannen”), en is dus ook niet hetzelfde.