De normale betekenis van het woord “spannend” is niet zo moeilijk naar het Engels te vertalen, dat wordt gewoon “exciting” of “thrilling“. Maar Nederlanders gebruiken heel vaak het woord spannend om net iets anders te zeggen, namelijk dat je zenuwachtig bent over iets. Een eufemisme, noemen we dat.
Als je in het Nederlands zegt “Ik vond het wel een beetje spannend hoor, om die presentatie aan het bestuur te geven.” dan kun je dat NIET vertalen met *I thought it was a little exciting.*
In het Engels kan het woord “exciting” niet op die manier worden gebruikt, en ze zullen het ook écht niet snappen. Exciting, dat is als je een cadeau aan het uitpakken bent, of als je zusje net gehoord heeft dat ze is aangenomen op de toneelschool. Iets vertellen voor een groep mensen is niet “exciting”. (“Thrilling” of “exhilarating” past hier ook niet.)
Online woordenboeken en vertaalmachines doen dit verkeerd, en kiezen vaak wel “exciting”. Dat komt omdat online woordenboeken kijken naar vertalingen die online staan, en vertalers (die Nederlands als tweede taal spreken) vatten het woord spannend vaak verkeerd op.
Verder zie je bij online woordenboeken dat ze “spannend” en “gespannen” in hetzelfde lemma opnemen, wat in dit geval ook niet klopt. “Spannend” en “gespannen” zijn twee heel verschillende woorden. (Vind ik, tenminste.)
Betekenis 1: “nerveusmakend”
Er is jammer genoeg geen goede één-op-één vertaling (tenminste, ik heb er nog nooit eentje gevonden, laat het me vooral weten in de comments als je een idee hebt.) Dus je zult je zin anders moeten formuleren met iets als “I was a bit apprehensive” of “I was a bit nervous“
Hieronder een paar voorbeeldvertalingen:
| Nederlands | Engels |
| We vonden het vooraf wel een beetje spannend. | We were a little nervous beforehand. We felt a bit anxious beforehand. We were a bit apprehensive beforehand. We had a small case of pre-event jitters/ butterflies. |
| Jantje vindt het nog erg spannend om iets in de kring te vertellen. | Jantje is still nervous about speaking during circle time. Jantje is still a bit shy about talking during circle time. (= verlegen) Jantje is still building confidence when it comes to speaking during circle time. Jantje is still quite anxious about speaking during circle time. Jantje is still a bit uneasy about speaking during circle time. Jantje is still getting used to speaking during circle time (= moet er nog aan wennen) |
| Een nieuwe baan is altijd spannend, want je weet nooit wat je te wachten staat. | It’s normal to be a little nervous when you start a new job because you never know what awaits you. A new job is always an adventure because you never know what awaits you. Beginning a new job is filled with a mix of excitement and nervousness because you never know what awaits you. Beginning a new job will fill you with nervous anticipation because you never know what awaits you. |
Betekenis 2: “enerverend”
Soms betekent spannend wel gewoon hetzelfde als het Engelse “exciting”. Hieronder een paar voorbeelden, met nog wat andere vertalingen voor de afwisseling.
| Nederlands | Engels |
| Je eerste echte baan! Spannend hoor! | Your first real job! Exciting stuff! Your first real job! Sounds thrilling! |
| Het was een spannende dag… | It was an exciting day… |
| Een spannende film | A thriller ( = a thrilling film) |
| Een spannend verhaal | A thrilling story An exhilarating story |
| -“En hoe het verder gaat, dat hoor je volgende week!” -“Nou, spannend hoor! Ik kan niet wachten!” | – “Tune in next week to find out how the story continues!” -“Oh, the suspense! I can’t wait!” – “Tune in next week to find out how the story continues!” -“Oh, how exciting! I can’t wait!” |
Betekenis 3: iets om je (niet) druk over te maken
Eigenlijk een nieuwe Nederlandse uitdrukking, of in ieder geval een cliché: je zegt “dat vind ik niet zo spannend” als je wil uitdrukken dat je je ergens niet druk om maakt. (In België is dit gebruik van “spannend” onbekend, heb ik van mijn Belgische vertaalcollega’s begrepen.)
Een Engelse vertaling die de betekenis en de informele toon goed vat, vind ik wat lastig. Hieronder doe ik een paar pogingen.
| Nederlands | Engels |
| Leeftijd is maar een getal dus dat vind ik niet zo spannend. | Age is just a number; I’m not concerned about it. Age is just a number; I don’t let it bother me. Age is just a number; I don’t pay much attention to it. |
| Dat softwareprobleem, dat vind ik niet zo spannend. De waterschade is nu veel belangrijker. | I’m not overly concerned about that software problem. The water damage is much more important now. That software problem isn’t a big deal to me. The water damage is much more important now. That software problem isn’t keeping me up at night. The water damage is much more important now. |
Nervociting
Toevallig hoorde ik laatst in deze podcast dat een Amerikaanse moeder en haar zoon samen het woord “nervociting” hadden verzonnen, een samentrekking van “nervous” en “exciting”. Het feit dat ze dit bedenken geeft goed aan dat dit een zogenaamde “lexical gap” is in het Engels, een woord dat mensen soms wel nodig hebben, maar dat niet bestaat. En dat er dus ook geen goede vertaling is voor die nerveuze betekenis van “spannend”.
“Nervociting” is een mooie vondst. Helaas zullen de meeste mensen dat woord niet begrijpen!
Help je mee dit artikel te verbeteren?
Ik ben ook maar een mens, en soms heb ik iets mis. Weet jij een vertaling die ik nog niet had verzonnen, of heb je iets anders over dit artikel aan te merken? Ik hoor het heel graag! Laat het me hieronder weten. Anoniem, je hoeft niet eens een naam of e-mailadres aan te geven! Ik pas zo nodig mijn artikel aan, zodat bezoekers aan mijn site altijd de best mogelijke informatie krijgen.
Heb je een moeilijk te vertalen woord?
Is er een woord of uitdrukking waarvoor je geen goede Engelse vertaling kunt vinden? Laat het me weten op mijn contactpagina, en ik probeer zo snel mogelijk te reageren.
Heddwen Newton is an English teacher and a translator from Dutch into English. She thinks about languages way too much, for example about how strange it is that these little blurb things are written in the third person.
Heddwen has two children, two passports, two smartphones, two arms, two legs, and two email newsletters.
English and the Dutch examines all the ways Dutch speakers interact with the English language. It has more than 800 subscribers and is growing every day. Sign up here.
English in Progress is about how the English language is evolving and how it is spoken around the world. It has more than 1400 subscribers and is growing every day. Sign up here.
Meer lezen? GA NAAR EEN WILLEKEURIG ARTIKEL
Disclaimer: deze site is geen woordenboek. Mijn vertalingen zijn de meningen van één mens, en mijn voorbeelden zijn zelfverzonnen. Meer weten? Kijk dan bij de veelgestelde vragen.
Geef een reactie