“Ondernemer” is false friends met het Engelse woord “undertaker”. Dit is één van de grappigere false friends want “undertaker” betekent begrafenisondernemer. Ook een ondernemer, dus, maar wel een heel specifieke!
De beste vertaling naar het Engels is in principe “entrepreneur” of “business owner“. In politieke teksten wordt vaak “(economic) operator” gekozen. Heb je het over een ondernemer die je hebt ingehuurd dan zeg je vaak “contractor“.
Waar het in het Nederlands prima is om jezelf voor te stellen met “ik ben ondernemer” klinkt het in het Engels wat raar en een tikkeltje arrogant om te zeggen “I’m an entrepreneur” of (nog erger) “I’m a businessman.” Zeg in plaats daarvan gewoon meteen wat je doet “I own a company that produces pillow covers”. Been je ZZP-er, zeg dan “I’m self-employed“
Hoe zit het met die begrafenisondernemer?
Nu is dit wel een hele stomme false friend want eigenlijk hebben de Nederlanders gewoon gelijk. Een ondernemer is iemand die iets onderneemt, en “ondernemen” in algemene zin is in het Engels wél “to undertake”, al is het gebruik wel iets anders (ouderwetser vooral, in het Engels) en kun je ze meestal niet één op één vertalen. In het Nederlands onderneem je bijvoorbeeld een reis, in het Engels onderneem je vooral een taak (“to undertake a task”).
Vanuit die betekenis zou je dus zeggen dat “undertaker” in het Engels net zo goed als in het Nederlands zou moeten betekenen “iemand die iets onderneemt” en vroeger was dat ook zo. Maar nu niet meer.
Wat is er gebeurd? “Undertaker” werd gebruikt als eufenisme. Mensen wilden het niet over dood en begrafenissen hebben, dus werd een begrafenisondernemer simpelweg een “ondernemer” genoemd. Dit was al zo in 1698, lang geleden dus. Intussen is het zelfs zo dat het woord “undertaker” gezien wordt als teveel met de dood te maken hebbend, en daarom hebben ze weer het woord “mortician” bedacht. En toen dat te naar werd gingen ze “funeral director” gebruiken.
Sommige woordenboeken geven aan dat “undertaker” wél een correcte vertaling is voor “ondernemer”. Mijn antwoord daarop is: ja, in een boek uit 1890 van bv Charles Dickens misschien, maar niet meer in de huidige tijd.
Dit artikel is op 07-02-2023 bijgewerkt
Heddwen Newton is an English teacher and a translator from Dutch into English. She thinks about languages way too much, for example about how strange it is that these little blurb things are written in the third person.
Heddwen has two children, two passports, two smartphones, two arms, two legs, and two email newsletters.
English and the Dutch examines all the ways Dutch speakers interact with the English language. It has almost 1500 subscribers and is growing every day. Sign up here.
English in Progress is about how the English language is evolving and how it is spoken around the world. It has more than 2300 subscribers and is growing every day. Sign up here.
Meer lezen? GA NAAR EEN WILLEKEURIG ARTIKEL
Disclaimer: deze site is geen woordenboek. Mijn vertalingen zijn de meningen van één mens, en mijn voorbeelden zijn zelfverzonnen. Meer weten? Kijk dan bij de veelgestelde vragen.
Bron foto’s: ELEVATE, Pexels, Pixabay