Het is leuk als een vragensteller een voorbeeldzin geeft waarbij ik zelf twijfel wat er bedoeld wordt, want dan wordt meteen een onduidelijkheid in de Nederlandse taal duidelijk.
In dit geval kreeg ik een vraag via email voor de Engelse vertaling van “ze zijn met ons ontwerp aan de haal gegaan”. Mijn eerste idee was dat dit betekent dat iemand een ontwerp op legale wijze heeft gebruikt, maar daar vervolgens zo volledig zijn eigen draai aan heeft gegeven dat de oorspronkelijke ontwerper met irritatie verzucht dat diegene met het ontwerp “aan de haal gegaan is”.
Het kan echter ook betekenen, bedacht ik toen, dat het ontwerp gestolen is. Iemand is ermee vandoor gegaan. En als ik in het woordenboek kijk, is dit de “normalere” betekenis van “ergens mee aan de haal gaan”.
Toch denk ik dat mijn eerste ingeving klopte; ik denk dat dit een Nederlandse uitdrukking is die in de laatste jaren een betekenisverschuiving heeft ondergaan. Maar laat het me vooral weten in de comments als je het niet met me eens bent.
Betekenis 1: ergens mee vandoor gaan
| Nederlands | Engels |
| Hij is aan de haal gegaan met ons ontwerp. | He stole our design. He made off with our design. He hijacked our design. |
| Mijn zoontje pakte de bal en ging ermee aan de haal. | My little boy grabbed the ball and made off with it. My little boy grabbed the ball and ran off with it. My little boy grabbed the ball and bolted. My little boy grabbed the ball and took off. |
Betekenis 2: iets op je eigen manier gebruiken/ uitleggen
| Nederlands | Engels |
| Hij is aan de haal gegaan met ons ontwerp. | He has taken liberties with our design. He has taken too many liberties with our design. He changed our design to fit his vision. He imposed his own style on our design. He messed with our design. He ruined our design. (= hij heeft ons ontwerp verpest) |
| Hij is met Freuds theorieën aan de haal gegaan zonder ze zelf te begrijpen | He appropriated Freud’s theories without truly understanding them. |
| Ze zijn met de cijfers aan de haal gegaan. Er klopt niets van. | They have taken liberties with the figures. None of it holds up. They have changed the figures to fit their own purposes. None of it holds up. They have given their own interpretation to the figures. None of it holds up. They have given their own spin to the figures. None of it holds up. |
| Let op met teveel alcohol. Je tong gaat met je aan de haal. | Mind how much you drink. Your tongue will run away with you. Mind how much you drink. You may lose control of your tongue. |
| De media is echt met dat verhaal aan de haal gegaan. | The media really gave this story their own spin. The media really took excessive liberties with this story. |
Heddwen Newton is an English teacher and a translator from Dutch into English. She thinks about languages way too much, for example about how strange it is that these little blurb things are written in the third person.
Heddwen has two children, two passports, two smartphones, two arms, two legs, and two email newsletters.
English and the Dutch examines all the ways Dutch speakers interact with the English language. It has almost 1200 subscribers and is growing every day. Sign up here.
English in Progress is about how the English language is evolving and how it is spoken around the world. It has more than 1900 subscribers and is growing every day. Sign up here.
Meer lezen? GA NAAR EEN WILLEKEURIG ARTIKEL
Disclaimer: deze site is geen woordenboek. Mijn vertalingen zijn de meningen van één mens, en mijn voorbeelden zijn zelfverzonnen. Meer weten? Kijk dan bij de veelgestelde vragen.
Bron foto: David Selbert, Pexels