Als je met één handeling twee doelstellingen behaalt, dan zeg je in het Nederlands “hee, handig, twee vliegen met één klap”. In het Engels hebben we het over vogels in plaats van vliegen: “two birds with one stone“. Het volle spreekwoord is “to kill two birds with one stone“. Dit wordt echter tegenwoordig door veel Engelstaligen als akelig ervaren, dus misschien kun je beter één van onderstaande alternatieven gebruiken.
Speelse alternatieve spreekwoorden
Het internet zit vol met alternatieve ideeën voor bovenstaand spreekwoord. Dit zijn geen bestaande Engelse uitdrukkingen, maar men zal de vorm en de betekenis makkelijk herkennen. (Zo’n zelfde soort rijtje heb ik ook besproken bij “more than one way to skin a cat“.)
Het beste alternatief is, vind ik “to hit two targets with one arrow“, of “hit two targets with one shot“. Deze is vrij “stoer” en heeft daarom niet het probleem van onderstaande alternatieven.
Waar het bij de kat namelijk zo is dat het instussen vrij normaal is om een alternatief te kiezen, is het bij “to kill two birds with one stone” zo dat dit nog een vrij normaal spreekwoord is in het Engels. Een alternatief gebruiken kan daarom gezien worden als te extreem dierenlievend.
Hieronder nog wat opties, maar zoals ik al zei, ik vind ze niet allemaal even geslaagd. Ze zijn wat tammetjes en kinderlijk, allemaal.
To feed two birds with one scone (deze komt van PETA)
To free two birds with one key
To free two birds from one cage
To light two candles with one flame
To catch two fish with one worm
To stop two gaps with one bush
To make two friends with one gift
To mash two potatoes with one fork
To flutter two hearts with one look
To pull two weeds in one go
To water two plants with one hose
Laat je tekst het toe, dan kun je het ook met een grapje oplossen. “To kill two bugs with one line of code” als je in de IT zit, of “to plow two fields with one tractor” als je boer bent. Zoiets.
En je kunt natuurlijk ook nog iets zeggen als “as we say in Dutch, we can kill two flies with one swat/ blow”. Het nadeel hieraan is, is dat die “klap” zo moeilijk te vertalen is. “Swat” (=mep) is een betere vertaling, maar een wat onnatuurlijk en moeilijk uit te spreken woord voor veel Nederlandstaligen. “Blow” klinkt ook wat raar, maar is wel beter, denk ik. “Hit” of “slap” klinken allebei te raar.
Conclusie: “to hit two targets with one shot” blijft mijn favoriet.
Alternatieve bestaande spreekwoorden
Als je het in het Engels niet wilt hebben over het vermoorden van vogels, maar je wilt ook geen alternatief grapje maken, dan kun je ook nog een ander bestaand spreekwoord als alternatief nemen:
“To have your cake and eat it” – dit betekent bijna hetzelfde, alleen is het wat sterker. Het oorspronkelijke spreekwoord is “you can’t have your cake and eat it, too”. Dit betekent: je kunt niet een taart bezitten en hem ook opeten, want als je hem opgegeten hebt, bezit je hem niet meer.
Als je zegt “let’s have our cake and eat it, too”, dan verwijs je naar een situatie waarvan de meeste mensen zouden zeggen dat het onmogelijk is om beide positieve uitkomsten waar te maken. Maar jij besluit dat je toch een manier hebt verzonnen om deze onmogelijke situatie te bereiken. “Twee vliegen in één klap” is dan toch wat alledaagser.
Een andere optie is “in one fell swoop” (=in één snelle zwaaibeweging – hij verwijst naar een roofvogel die met één snelle beweging zijn prooi vangt). Komt van Shakespeare, dus je klinkt lekker pretentieus als je hem gebruikt. Een hele zin zou dan bijvoorbeeld kunnen zijn
“If we do this, we’ll solve both problems in one fell swoop!”
Je kunt ook het korte “two for one” kiezen. Dit is kort voor “two for the price of one,” die ook een optie is.
“If we do this, we’ll solve both problems. Two for one!”
(In Amerika korten ze dit ook wel af naar “twofer”, dus dan zeg je iets als “great, that was a twofer”. Deze raad ik echter af omdat hij in de rest van de Engelstalige wereld te onbekend is.)
Vertalingen zonder idioom
Andere opties zijn iets als “this offers the double benefit of X and X”, “this pays off twice“, “this solves one problem, and as a bonus it solves the other problem, too”.
Of je doet het gewoon helemaal letterlijk en kiest voor “to solve/tackle two problems at once” (solve= oplossen, tackle= aanpakken).
Meerdere vliegen
Net als in het Nederlands kun je vrijwel alle bovenstaande zegswijzen aanpassen als er sprake is van meer dan twee vliegen. “Hit several targets with one shot”, “pays off several times”, “the triple benefit”, “five for the price of one” enzovoort. Allemaal prima.
Genoeg om uit te kiezen, dus!
Dit is misschien wel mijn winnaar voor vertaalopties, en ik heb ze niet eens allemaal gegeven!
Heb je een moeilijk te vertalen woord?
Is er een woord of uitdrukking waarvoor je geen goede Engelse vertaling kunt vinden? Laat het me weten op mijn contactpagina, en ik probeer zo snel mogelijk te reageren.
Heddwen Newton is an English teacher and a translator from Dutch into English. She thinks about languages way too much, for example about how strange it is that these little blurb things are written in the third person.
Heddwen has two children, two passports, two smartphones, two arms, two legs, and two email newsletters.
English and the Dutch examines all the ways Dutch speakers interact with the English language. It has almost 1500 subscribers and is growing every day. Sign up here.
English in Progress is about how the English language is evolving and how it is spoken around the world. It has more than 2300 subscribers and is growing every day. Sign up here.
Meer lezen? GA NAAR EEN WILLEKEURIG ARTIKEL
Disclaimer: deze site is geen woordenboek. Mijn vertalingen zijn de meningen van één mens, en mijn voorbeelden zijn zelfverzonnen. Meer weten? Kijk dan bij de veelgestelde vragen.
Bron foto: flickr.com/photos/conall (cropped)