Al zal een slimme Engelstalige de betekenis met een beetje nadenken wel kunnen raden, “choice stress” is geen vaste term in het Engels, en niet de beste manier om “keuzestress” te vertalen. Het klinkt raar, lelijk en veel mensen zullen het niet begrijpen.
Wat is dan wel de juiste vertaling? Die is er dus niet, tenminste niet in een lekker bekkende, niet-wetenschappelijke, korte term zoals wij die hebben.
Een stapje erger
In Engelse teksten kom ik soms de term “decision paralysis” (= verlamd door de veelheid aan keuzes) tegen, of het leuk klinkende “analysis paralysis” (= verlamd raken omdat je teveel nadenkt over de keuzes, teveel analyseert). Die zijn een stapje erger dan keuzestress, maar misschien in sommige gevallen wel een goede keuze.
De wetenschappelijke vertaling
In wetenschappelijke teksten bestaat er wel een term voor. In 2004 is er een belangrijk Engelstalig boek geschreven over o.a. keuzestress: Paradox of Choice. Binnen deze theorie worden de termen “choice overload” en “overchoice” gebruikt. Buiten de wetenschappelijke literatuur heb ik nog nooit van “overchoice” gehoord, en ik denk niet dat Engelstaligen de term intuïtief zouden begrijpen, maar “choice overload” (naar analogie, neem ik aan, van “information overload“) is duidelijk.
Mogelijke vertalingen
Je kunt kiezen voor “decision stress“. Die klinkt beter dan “choice stress” en zal wel begrepen worden, maar houd in de gaten dat “decision stress” in het Engels geen vaste term is.
Of je moet het doen met iets als “the stress you feel as a result of having too many choices” of “feeling overwhelmed by choice“.
Je zult hieronder zien dat ik als vertaling voor “stress” ook soms “anxiety” geef. Dat is wat nieuwerwets, maar naar mijn gevoel in het huidige Engels eigenlijk een betere vertaling voor het gevoel dat “keuzestress” uitdrukt.
| Nederlands | Engels |
| Ik weet niet welke studie ik moet kiezen, ik heb zoveel last van keuzestress! | I don’t know which degree programme to choose, there are so many options, it is stressing me out! I don’t know which degree programme to choose, I have so many to choose from, it gives me anxiety! I don’t know which degree programme to choose, the stress of having to make a decision is too much! I don’t know which degree programme to choose, I’m really struggling with decision stress! |
| Het aantal smartphones op de markt leidt bij veel mensen tot keuzestress. | The wide range of smartphones on the market gives many people decision stress. The wide range of smartphones on the market lead to people experiencing anxiety due to choice overload. The wide range of smartphones on the market results in stress for those who feel overwhelmed by the options. |
| Met deze tandpasta aan huis heb je geen keuzestress meer bij de drogist. | This toothpaste gets sent to your home, meaning you won’t have to spend your time and nervous energy choosing from the many options while shopping. Home delivery of this toothpaste eliminates in-store decision stress. This toothpaste gets sent to your home meaning you won’t have to think about which one to pick at the store! (niet echt een goede vertaling, wel natuurlijker Engels) |
| Ik weet niet wat ik moet kiezen. Ik heb keuzestress. | I don’t know what to choose. I feel overwhelmed by choice. I don’t know what to choose. The more options you have, the harder it is. I don’t know what to choose. I’m getting stressed because of all the options. I don’t know what to choose. There are too many options! |
Wat betekent “keuzestress”?
Naar mijn idee betekent “keuzestress” dat er teveel opties zijn om uit te kiezen, en dat dat voor de kiezer stressvol is omdat hij of zij bang is de verkeerde keuze te maken.
Je kunt ook van jezelf zeggen dat je snel last hebt van “keuzestress”. Dan heb je sneller dat gevoel dan andere mensen.
Welke vertalingen vind ik niet zo goed?
Zoals aan het begin al besproken vind ik “choice stress” geen goede vertaling. “Selection stress” en “decision stress” zijn een tikkeltje beter, maar die doen het ook niet voor me.
Heb je een moeilijk te vertalen woord?
Is er een woord of uitdrukking waarvoor je geen goede Engelse vertaling kunt vinden? Laat het me weten op mijn contactpagina, en ik probeer zo snel mogelijk te reageren.
Dit artikel uit 2022 is op 16-05-2023 bijgewerkt nav een aantal suggesties van Lennart in de comments. Op 25-06-2024 kwam ik “the paradox of choice” tegen en heb ik het artikel nogmaals bijgewerkt. Op 06-08-2024 kwam ik “analysis paralysis” tegen.
Heddwen Newton is an English teacher and a translator from Dutch into English. She thinks about languages way too much, for example about how strange it is that these little blurb things are written in the third person.
Heddwen has two children, two passports, two smartphones, two arms, two legs, and two email newsletters.
English and the Dutch examines all the ways Dutch speakers interact with the English language. It has almost 1200 subscribers and is growing every day. Sign up here.
English in Progress is about how the English language is evolving and how it is spoken around the world. It has more than 1900 subscribers and is growing every day. Sign up here.
Meer lezen? GA NAAR EEN WILLEKEURIG ARTIKEL
Disclaimer: deze site is geen woordenboek. Mijn vertalingen zijn de meningen van één mens, en mijn voorbeelden zijn zelfverzonnen. Meer weten? Kijk dan bij de veelgestelde vragen.
Bron foto: Thirdman, Pexels
Ik vind dit ook lastig. Als native speaker was het een openbaring toen ik een TED-talk of zoiets over ’the paradox of choice’ (een boek van Barry Schwartz) zag. Dat gaf een naam aan iets dat ik eerder had meegemaakt maar geen goed woord voor had – namelijk keuzestress! Ik gebruik soms dan “the paradox of choice” in een gesprek maar merk snel dat ik het ook moet uitleggen (ya know, when it’s harder to choose between 10 options than 2 options?).
In het Engels kan ik niet veel anders bedenken dan om het met meer woorden te zeggen, zoals: “there are too many options/choices” “I’m getting stressed because of all the options/choices” of zoiets als “the more options you have, the harder it is!”
Heel erg bedankt!
Kan je keuzestress door ‘decision fatigue’ vertalen?
Oeh, goed bedacht! Het is echter niet hetzelfde, denk ik. Bij “keuzestress” zeg je: “ik weet niet wat ik moet kiezen, ik kan niet kiezen, ik vind het zo stressvol!” terwijl je bij “decision fatigue” zegt: “er is zoveel te kiezen, ik ben er helemaal klaar mee. Nou, dan kies ik maar gewoon het eerste het beste, want ik heb er helemaal genoeg van.” “Keuzemoeheid” is denk ik de beste Nederlandse vertaling.
Ik kan me best voorstellen dat een Nederlander soms “keuzestress” zegt, maar eigenlijk “keuzemoeheid” bedoelt. Maar het is geen directe vertaling.