Ik vond online dit stukje van vertaler Marcel Lemmers waarin hij een paar naar het Engels onvertaalbare Nederlandse woorden bespreekt. Hah! Laat dat nu eens zijn waar ik me in specialiseer!
In zijn stuk noemt hij “meevallen” en “tegenvallen“, etmaal en nakomer, waarover ik al eens stukjes schreef. Nu is het tijd voor de laatste: remigreren.
Wat betekent “remigreren”?
Voor mij betekent de term “remigreren” of “remigratie” dat je weg was geëmigreerd uit je thuisland, maar nu weer terugkomt. Ik heb zelf een tijd in het buitenland gewoond en toen weer een tijd in Nederland, dus het zou voor mij heel natuurlijk zijn om te zeggen “in 2009 ben ik naar Nederland geremigreerd”. Zo wordt de term ook door veel anderen gedefinieerd.
Maar toen ik onderzoek ging doen voor dit artikel bleek dat er een hele andere betekenis bestaat voor “remigreren”, of liever, een hele andere context. “Remigreren” wordt namelijk veel in rechtse kringen gebruikt als er gesproken wordt over het “terugsturen” van immigranten.
Het centraal bureau voor de statistiek, intussen, hanteert een officiële definitie waarin remigreren kan slaan op zowel reïmmigratie (je verliet Nederland en komt nu weer terug) als reëmigratie (je kwam naar Nederland, maar vertrekt nu weer). Het verschil is dus dat je voor het CBS óók remigrant bent als je in Duitsland woonde, toen een tijdje in Nederland, en nu naar Spanje verhuist.
Het blijkt dus geen hele duidelijke term.
Wat is het probleem?
“Remigration” is wel een woord in het Engels, maar wordt weinig gebruikt. Volgens de Engelstalige woordenboeken betekent het niets anders dan “terug migreren“, maar Wikipedia heeft het uitsluitend over rechtse ideologieën. Uiteindelijk ben ik het corpus ingedoken om even goed te kijken hoe het woord in het Engels gebruikt wordt. Ik heb de volgende betekenissen gezien:
- het terug migreren van dieren, zoals vogels die in de winter naar het zuiden vliegen en dan weer terug
- het terug migreren van software van de ene server terug naar de oorspronkelijke server
- het terug migreren van bevolkingsgroepen naar waar hun voorouders vandaan kwamen. Dit kan best binnen hetzelfde land zijn, het woord wordt bijvoorbeeld in historische zin gebruikt over het terugverhuizen naar het zuiden van de Verenigde Staten van African-Americans na de afschaffing van de slavernij. Het woord is in dit geval een neutraal woord, zonder politieke betekenis.
- als doel van rechtse groeperingen, waarbij het woord dus als eufemisme wordt gebruikt voor gedwongen deportatie. Dit is ook de betekenis waar wikipedia het over heeft.
Ook in het Engels een zwammig begrip dus, met als bijkomend nadeel dat het een weinig gebruikt woord is, én dat hij voor bepaalde groepen een hele specifieke betekenis heeft.
Hoe vertaal je “remigratie” het beste naar het Engels?
“Remigration” is dus mogelijk, die bespreek ik hierboven.
Voor gebruikelijker Engels kun je kiezen tussen “re-immigration” (Nederlander komt terug naar Nederland) of “re-emigration” (buitenlander verlaat Nederland weer) of “return immigration” of “return emigration“.
Heb je een moeilijk te vertalen woord?
Is er een woord of uitdrukking waarvoor je geen goede Engelse vertaling kunt vinden? Laat het me weten op mijn contactpagina, en ik probeer zo snel mogelijk te reageren.
Heddwen Newton is an English teacher and a translator from Dutch into English. She thinks about languages way too much, for example about how strange it is that these little blurb things are written in the third person.
Heddwen has two children, two passports, two smartphones, two arms, two legs, and two email newsletters.
English and the Dutch examines all the ways Dutch speakers interact with the English language. It has almost 1500 subscribers and is growing every day. Sign up here.
English in Progress is about how the English language is evolving and how it is spoken around the world. It has more than 2300 subscribers and is growing every day. Sign up here.
Meer lezen? GA NAAR EEN WILLEKEURIG ARTIKEL
Disclaimer: deze site is geen woordenboek. Mijn vertalingen zijn de meningen van één mens, en mijn voorbeelden zijn zelfverzonnen. Meer weten? Kijk dan bij de veelgestelde vragen.