Als het op de Engelse vertaling van Pinksteren aankomt, is er een héle korte uitleg, een korte uitleg en een lange uitleg. De hele korte uitleg is dat ik als vertaling van Pinksteren naar het Engels de term “Pentecost” aanraad. Maar lees vooral verder voor meer informatie en mogelijkheden!
De korte uitleg
De korte uitleg is dat Pinksterzondag in het Verenigd Koninkrijk (vooral Engeland) “Whitsun” wordt genoemd, of “Whitsunday“. Pinkstermaandag heet dan “Whitmonday“.
De rest van de wereld zegt “Pentecost” voor beide dagen. (Of “Pentecost Sunday” en “Pentecost Monday“).
Heb je een internationale vertaling nodig, kies dan “Pentecost“.
De lange uitleg
De lange uitleg is dat de heilige dag die viert dat de Heilige Geest indaalde in alle Engelstalige Christelijke landen “Pentecost” heet, óók in Engeland. Zoals je aan het woord kunt zien is dit ook de directe tegenhanger van ons “Pinksteren”, beide woorden komen van “pentēkostē”, het Griekse woord voor “vijftigste dag”.
Vanaf de Middeleeuwen is daar in Engeland een naam bijgekomen, namelijk “Whitsunday“, waarschijnlijk (maar niet zeker) vernoemd naar de witte gewaden van de mensen die op die dag traditioneel gedoopt werden. “Whitsunday” werd na verloop van tijd “Whitsun” (je spreekt de “u” haast niet uit, dus je zegt iets als “wit-sn”).
Ze hebben sinds de middeleeuwen nogal een boel veroverd, die Engelsen, dus er zijn ook wel andere plekken waar de term “Whitsun” gebruikt wordt, maar dan zie je eigenlijk altijd dat de term “Pentecost” óók gebruikt wordt, zoals op de site van deze basisschool in Zuid Afrika.
Als je het gevoel heb dat “Whitsun” natuurlijker klinkt dan “Pentecost”, dan is dat waarschijnlijk omdat dat de term is die je op school hebt geleerd. De Engelse lessen op Nederlandse scholen richten namelijk voornamelijk op de UK.
Tot de jaren ’70 waren Whit Sunday en Whit Monday feestdagen in de UK en Ierland, dus oudere Britten en Ieren kennen die term nog als vrije dag. Voor oudere Britten in Nederland is “Whitsun” daarom de intuïtieve vertaling voor “Pinksteren”, en via deze route is (vermoed ik) de vertaling “Whitsun” in de Nederlandse schoolboeken terechtgekomen voor “Pinksteren”.
“Whitsuntide” is overigens de week na Pinksteren, die in de Middeleeuwen belangrijk was, maar dit woord is zo sterk verouderd dat zelfs die oude Britten hem niet meer kennen 😉
Let op: Pinksteren is in Engelstalige landen geen vrije dag
Pinkstermaandag is volgens Wikipedia behalve in Nederland een vrije dag in België, Denemarken, Duitsland, Oostenrijk, Frankrijk, Griekenland, Hongarije, IJsland, Luxemburg, Noorwegen, Roemenië, Oekraïne, Spanje, Togo, Ivoorkust, en een rits kleinere landjes.
(In deze landen komt de lokale benaming voor Pinksteren ook van dat Griekse “pentēkostē”, waardoor ook voor deze mensen “Pentecost” een begrijpelijkere Engelse term is. Dat is dus nog een argument om “Pentecost” als vertaling te kiezen.)
Pinksteren is dus géén vrije dag in de UK en Ierland (sinds de jaren ’70 niet meer), Amerika, Canada, Australië, Nieuw Zeeland, en andere Engelstalige landen waarvan je het misschien wel zou verwachten. Ook in de kerk is het minder belangrijk dan Pasen en Kerst. Dat betekent dat veel Engelstaligen die niet heel Christelijk zijn geen idee hebben wat Pinksteren is, onafhankelijk van welk woord je ervoor gebruikt.
Aan de andere kant klinkt “Pentecost” best wel religieus, en zullen veel mensen de term wel ooit gehoord hebben, als is het alleen al van de “Pentecostal Church” of “Pentecostalism” (waar bv de Pinkstergemeenschap bij hoort).
Dit is nog een reden dat ik “Pentecost” als internationale vertaling aanraad. Als je zegt “I won’t be working on Monday because it is Pentecost here in the Netherlands” dan zullen de meeste Engelstaligen denk ik wel begrijpen dat het om een nationale feestdag gaat met een religieuze achtergrond.
Wat houdt Pinksteren voor Nederlanders in?
Pinksteren is een Christelijke feestdag die 50 dagen na Pasen plaatsvindt. Er wordt herdacht dat de Heilige Geest (dat vlammetje boven de hoofden in het plaatje hierboven) indaalde in Maria en de Apostelen. Ik vind het zelf nogal een ingewikkeld verhaal, en ben dankbaar dat er kinderbijbels bestaan.
Praktisch gezien is Pinksteren een lang weekend, want de maandag is in Nederland en België een feestdag. Behalve hier en daar een pinkstervuur wordt er niet zoveel gevierd, het is gewoon een vrije dag waarop de winkels dicht zijn. Ik keek vroeger altijd Pinkpop op TV als Pinkstertraditie, maar ze plannen tegenwoordig het festival een paar weken later omdat de bands zo vroeg in het jaar nog niet op tournee zijn.
Spotlight Saturday
Elke zaterdag is het op deze site Spotlight Saturday. Ik bespreek dan een woord of uitdrukking uit de actualiteit. Zie je een Nederlandse term voorbijkomen in het nieuws dat goed op deze site zou passen? Laat het me weten op mijn contactpagina!
Heddwen Newton is an English teacher and a translator from Dutch into English. She thinks about languages way too much, for example about how strange it is that these little blurb things are written in the third person.
Heddwen has two children, two passports, two smartphones, two arms, two legs, and two email newsletters.
English and the Dutch examines all the ways Dutch speakers interact with the English language. It has almost 1500 subscribers and is growing every day. Sign up here.
English in Progress is about how the English language is evolving and how it is spoken around the world. It has more than 2300 subscribers and is growing every day. Sign up here.
Meer lezen? GA NAAR EEN WILLEKEURIG ARTIKEL
Disclaimer: deze site is geen woordenboek. Mijn vertalingen zijn de meningen van één mens, en mijn voorbeelden zijn zelfverzonnen. Meer weten? Kijk dan bij de veelgestelde vragen.
Bron foto: flickr.com/photos/jonathanaquino (cropped), CC BY 2.0