Een klassieker weer, qua false friends. Als je in het Nederlands iets controleert, dan zeg je in het Engels “to check”, niet “to control”. Een aantal voorbeeldvertalingen:
| Mijn baas controleert altijd mijn werk voordat ze het doorstuurt naar de klant. | My manager always checks my work before she sends it on to the customer. |
| Controleer je tent voordat je gaat kamperen. | Check your tent before you go camping. |
| Controleer of je computer de juiste instellingen heeft. | Check if your computer has the right settings. Verify your computer has the right settings (=nagaan) Make sure your computer has the right settings (=zekerstellen) |
False friends met “to control”
“To control” is een werkwoord dat in het Engels heel veel gebruikt wordt, voor “bedienen” (you control your television with a remote control), “beheersen” (he was a very controlling father), voor “in bedwang houden” (control your emotions, please), enzovoort.
In sommige gevallen kun je dan in het Nederlands ook “controleren” zeggen, of (meestal beter) “onder controle hebben/ houden”, waardoor deze ogenschijnlijk makkelijke false friend toch ingewikkeld kan worden. Je hersenen raken ervan in de knoop, die van mij soms wel, tenminste.
Tip om de juiste vertaling te kiezen
Een tip is om bij jezelf na te gaan of je in de Nederlandse zin “controleren” kunt vervangen door “goed kijken”. Als dat lukt, dan is de vertaling “to check”.
Mijn baas controleert altijd mijn werk – Mijn baas kijkt altijd goed naar mijn werk. (Lukt! Dus vertaling: to check)
Controleer je tent voordat je gaat kamperen. – Kijk goed naar je tent voordat je gaat kamperen. (Lukt! Dus vertaling: to check)
Controleer of je computer de juiste instellingen heeft. – Kijk goed of je computer de juiste instellingen heeft. (Lukt! Dus vertaling: to check)
Waarom is “paspoortcontrole” dan “passport control” en niet “passport check”?
Ja, dat vind ik als docent Engels dus verdomd irritant, want mijn leerlingen komen er elke keer weer mee.
Het antwoord is dat er in het Engels iets anders staat dan in het Nederlands. “Passport control” betekent “paspoortbeheersing”, of “paspoort toezicht”, zoiets. Het verwijst niet alleen naar de plek waar je je paspoort laat controleren, maar in bredere zin naar de plek waar de grensbewaking de boel in de hand houdt. Grensbewaking heet in het Engels ook “border control“.
Als je wilt verwijzen naar alleen de balie dan zeg je in het Engels wel degelijk “passport checkpoint“. Maar iemand heeft ergens ooit besloten dat ze “passport control” op de grote borden gingen zetten, misschien juist om die arme Nederlanders (en Duitsers!) in verwarring te brengen, wie weet…
Een Engelstalige zal zeggen “they check your passport at passport control”, ze zullen nooit iets zeggen als *they control your passport at passport control* – dat zou betekenen dat ze je paspoort met magische krachten een dansje laten doen, ofzo.
Dwaze False Friend Dagen
September 2022 is voor mij het moment om alle valse vrienden die ik nog klaar had staan te bespreken. Allemaal eruit, twee voor de prijs van één, hoppa!
Heddwen Newton is an English teacher and a translator from Dutch into English. She thinks about languages way too much, for example about how strange it is that these little blurb things are written in the third person.
Heddwen has two children, two passports, two smartphones, two arms, two legs, and two email newsletters.
English and the Dutch examines all the ways Dutch speakers interact with the English language. It has almost 1200 subscribers and is growing every day. Sign up here.
English in Progress is about how the English language is evolving and how it is spoken around the world. It has more than 1900 subscribers and is growing every day. Sign up here.
Meer lezen? GA NAAR EEN WILLEKEURIG ARTIKEL
Disclaimer: deze site is geen woordenboek. Mijn vertalingen zijn de meningen van één mens, en mijn voorbeelden zijn zelfverzonnen. Meer weten? Kijk dan bij de veelgestelde vragen.
Bronnen foto’s: hippe jonge bazin: Sora Shimazaki, Pexels/ afstandsbediening drone: Slava MKRVSKY, Pexels