Man, oh man, oh man. Geen groente zo moeilijk naar het Engels te vertalen als andijvie. Dat komt deels omdat de soort andijvie die wij kennen in de Engelstalige wereld veel onbekender is. De beste vertaling is, denk ik, “escarole“, maar lees vooral verder en vel je eigen mening.
De witlof-andijvie verwarring
Wist jij het, wist ik het, maar het blijkt dus dat witlof, andijvie, en frisee allemaal min of meer dezelfde plant zijn. In het Nederlands kunnen we ze goed uit elkaar houden, maar in de Engelstalige wereld worden ze allemaal afwisselend “endive” of “chicory” genoemd.
Heel erg globaal genomen kun je zeggen dat “endive” in het Brits Engels “andijvie” betekent en in het Amerikaans Engels “witlof”.
Het woord dat je op school waarschijnlijk voor witlof hebt geleerd, “chicory”, is dan weer alleen Brits Engels. Dit woord gebruiken Amerikanen dan weer vaak voor andijvie.
Het is om gek van te worden, en daar komt nog eens bij dat dit verhaaltje over “endive” en “chicory” allesbehalve universeel is. Je zult dus genoeg Britten en Amerikanen tegenkomen die de woorden andersom gebruiken. En websites die beweren dat ze precies weten hoe de groentes genoemd dienen te worden en dat verder iedereen het mis heeft.
En wat de rest van de Engelstalige wereld doet? Ik heb geen goed antwoord kunnen vinden, en ik gok dat het ook in landen als Australië heel individueel is (sowieso is dit meer een groente voor koude landen, natuurlijk.)
Andijvie in het Engels
De beste vertaling naar het Engels voor andijvie is denk ik “escarole“. Zoals je op het plaatje kunt zien, is dit vaak een net iets andere variant. Wat milder en lichter van smaak dan onze bittere soort andijvie. Ik heb echter ook bronnen gevonden waar met “escarole” wel degelijk ons soort andijvie wordt bedoeld, zoals deze.
Heb je een puur Brits publiek, dan kun je als vertaling “endive” nemen. Echter, deze vertaling heeft dus als nadeel dat heel veel Engelstaligen aan witlof zullen denken. Bij “escarole” heb je alleen het probleem dat ze het misschien niet kennen, niet dat ze het verkeerde voor ogen hebben. Dat is denk ik beter.
Houd sowieso in de gaten dat ons soort andijvie (die in het plaatje helemaal bovenaan) buiten Nederland en Duitsland erg onbekend is. Zie bijvoorbeeld deze Redditors die hem in de UK nergens konden krijgen.
Frisee in het Engels
Lichter van kleur, milder van smaak, meer krul. Deze soort andijvie wordt in het Engels ook “frisee” genoemd. Ik heb echter ook “curly endives“, “curled endives“, “frisee lettuce” en ja, ook “chicory” (VS Engels) gezien.
Witlof in het Engels
Witlof wordt vooral in het Amerikaans Engels, vaak “endives” of “Belgian endives” genoemd. Als Britse ken ik witlof als “chicory“
Eén “endive” is één zo’n kropje, dus je zegt in het Engels “we’re having endives for dinner“. “Chicory” krijgt echter géén s, net als witlof bij ons: “we’re having chicory for dinner“.
(Bij dit soort weinig gebruikte woorden zie je dat de grammaticaregels van persoon tot persoon en van regio tot regio anders worden gebruikt, dus “endive” zonder s, en “chicories” mét s zal zonder twijfel ook ergens gebruikt worden.)
Roodlof in het Engels
Waar Engelstalige landen andijvie en witlof niet zo kennen, is roodlof juist weer populairder dan bij ons. Dat komt omdat ze het uit Italië hebben meegenomen, waar het vaak gebruikt wordt. Als een Engelstalige “endives” of “chicory” zegt, bedoelen ze vaak roodlof.
De hippe naam in het Engels voor roodlof is “radicchio“, uit het Italiaans. Maar Engelstaligen zien natuurlijk ook dat roodlof op witlof lijkt, maar dan rood, dus “red (Belgian) endives” of “red chicory” wordt ook goed begrepen.
Heb je een moeilijk te vertalen woord?
Is er een woord of uitdrukking waarvoor je geen goede Engelse vertaling kunt vinden? Laat het me weten op mijn contactpagina, en ik probeer zo snel mogelijk te reageren.
Heddwen Newton is an English teacher and a translator from Dutch into English. She thinks about languages way too much, for example about how strange it is that these little blurb things are written in the third person.
Heddwen has two children, two passports, two smartphones, two arms, two legs, and two email newsletters.
English and the Dutch examines all the ways Dutch speakers interact with the English language. It has almost 1500 subscribers and is growing every day. Sign up here.
English in Progress is about how the English language is evolving and how it is spoken around the world. It has more than 2300 subscribers and is growing every day. Sign up here.
Meer lezen? GA NAAR EEN WILLEKEURIG ARTIKEL
Disclaimer: deze site is geen woordenboek. Mijn vertalingen zijn de meningen van één mens, en mijn voorbeelden zijn zelfverzonnen. Meer weten? Kijk dan bij de veelgestelde vragen.
Bron foto’s: andijvie in het zand: flickr.com/photos/sps_david (cropped), escarole: flickr.com/photos/summertomato (cropped) frisee: flickr.com/photos/51004712@N08 (cropped) witlof: flickr.com/photos/starr-environmental (cropped) roodlof: micheile visual stories, Pexels
Oei, hier moet ik toch even op reageren.
Je schreef: ‘sowieso is dit meer een groentje voor koude landen, natuurlijk.’
Groentje? Een groentje is een beginneling. Een eetbare plant heet een groente.
In Vlaanderen wordt ‘groentjes’ veel gebruikt, vooral in restaurantkringen waarmee men dan waarschijnlijk wil implicieren dat de groentes fijn-gesneden zijn of nog jong zijn (en daardoor misschien malser/lekkerder), en ook als kindertaal, en helaas ook meer en meer als volwassenentaal.
Als Nederlander in Vlaanderen heb ik daar nooit aan kunnen wennen en ga daar zwaar tegen in.
Een eetbaar plantendeel heet een groente. Dat er een woord (groentje) is dat daarop lijkt, maakt het nog niet acceptabel om dit woord met een volledig andere betekenis, te gebruiken. Je noemt een mandarijn toch ook geen fruitje of een gehaktballetje een vleesje?
Dank! Het was puur een typfout, en dan zo’n nare die door de spelcheck niet herkend wordt, en ook niet door mij toen ik mijn stuk nog eens nalas. Dank voor de opmerking, ik heb het woord nu verbeterd!