Als je heel lelijk bent, dan helpen mooie kleren, sieraden en make-up niet meer. Je blijft lelijk. Ook iemand die van binnen lelijk is, kan niet mooier gemaakt worden door mooie woorden of een cursus communicatiemanagement. Is er een manier om dit in het Engels uit te drukken? Jazeker!
Er is wel een probleem, namelijk dat de vertalingen ofwel erg nieuwerwets en nogal grof zijn, of zo ouderwets dat men ze niet meer begrijpt.
Deze is denk ik de beste optie:
It’s like putting lipstick on a pig (= dat is alsof lipstick op een varken smeert, in andere woorden, hoeveel make-up je ook op een varken smeert, hij blijft lelijk.)
Deze vind ik persoonlijk te grof:
You can’ t polish a turd (= je kunt een drol niet glanzend maken door te poetsen) (let op: informeel en schunnig!)
Deze zijn allebei Amerikaans, maar vooral die met dat varken wordt goed begrepen. Het woord “turd” is erg Amerikaans en niet overal bekend.
Deze vertalingen liever niet
Het Engels heeft twee ouderwetse spreekwoord die ongeveer hetzelfde betekenen als onze aap met zijn gouden ring:
“You can’t make a silk purse out of a sow’s ear” Dit betekent letterlijk: je kunt geen mooie zijden handtas maken met het oor van een zeug. In andere woorden, met een klein stukje goedkoop leer kun je geen prachtige dure handtas maken.
Ik raad deze vertaling af, omdat hij door heel veel mensen, zelfs veel native speakers, niet meer begrepen wordt.
Deze is nog ouder:
“An ape’s an ape, a varlet’s a varlet, though they be clad in silk or scarlet”. (varlet = jonge knecht, schavuit). Ik zet hem erbij omdat het leuk is om te zien dat die aap er ook in zit, maar hij is niet meer bekend in het Engels, en Engelstaligen weten ook al 200 jaar niet meer wat een “varlet” is.
En de letterlijke vertaling dan?
Omdat dit zo’n kleurrijk Nederlands spreekwoord is, staat het internet vol met letterlijke vertalingen op Engelstalige websites. Laat je daardoor niet van de wijs brengen: het Engels kent geen spreekwoord met een monkey en een gold ring. Ze zullen het misschien wel begrijpen, maar ik vind de versie met het varken echt beter.
Als je heel graag wilt, dan kun je iets zeggen als “as we say in Dutch: even if a monkey wears a golden ring, it is and remains an ugly thing“
Of (mooier) “As we say in Dutch: even with a golden ring, a monkey is an ugly thing.“
Weet jij nog een vertaling?
Ik heb een stemmetje in mijn hoofd die mij zegt dat er nóg een vertaaloptie is, maar ik kom er maar niet op… Jij wel? Laat het me weten in de comments!
Dit bericht is op 16-03-23 bijgewerkt omdat ik de uitdrukking met “varlet” stomtoevallig in een idiomenboek tegenkwam. Ik blijf nog steeds denken dat er nog een vertaling is waar ik niet op kan komen.
Heddwen Newton is an English teacher and a translator from Dutch into English. She thinks about languages way too much, for example about how strange it is that these little blurb things are written in the third person.
Heddwen has two children, two passports, two smartphones, two arms, two legs, and two email newsletters.
English and the Dutch examines all the ways Dutch speakers interact with the English language. It has almost 1500 subscribers and is growing every day. Sign up here.
English in Progress is about how the English language is evolving and how it is spoken around the world. It has more than 2300 subscribers and is growing every day. Sign up here.
Meer lezen? GA NAAR EEN WILLEKEURIG ARTIKEL
Disclaimer: deze site is geen woordenboek. Mijn vertalingen zijn de meningen van één mens, en mijn voorbeelden zijn zelfverzonnen. Meer weten? Kijk dan bij de veelgestelde vragen.
Bron foto: Oleksandr Pidvalnyi, Pexels