Iemand die niet thuishoort in een bepaald gezelschap noem je “de vreemde eend in de bijt”. Een bijt is een opening in het ijs waar alle eenden samenkomen (omdat ze nergens anders heen kunnen). Deze uitdrukking kun je niet naar het Engels vertalen met *strange duck in the bite” (zou leuk zijn), maar een juiste vertaling is niet zo lastig. Wat wel belangrijk is om in de gaten te houden, is dat “to be an odd duck” nét even wat anders betekent.
| Nederlands | Engels |
| Tussen alle wetenschappers was Fred de vreemde eend in de bijt. | Among all the scientists, Fred was the odd one out. Among all the scientists, Fred stood out as different. Amongst the group of scientists, Fred was the anomaly. Among the scientists, Fred was the one who didn’t quite fit in. Among the scientists, Fred stuck out like a sore thumb. (= was opvallend anders) Among the scientists, Fred was the one who deviated from the norm. |
| Ik voelde me op dat feestje de vreemde eend in de bijt. | At that party, I felt like the odd one out. At that party, I felt like a square peg in round hole. I felt out of place at that party. I felt like I didn’t fit in at that party. At that party, I felt like an outsider. |
| Wij zijn hier de vreemde eenden. | We are the strangers here. We are the foreigners here. (= buitenlanders) We are the ones who are out of place here. |
Hoe zit het met “an odd duck”?
“To be an odd duck” betekent dat je excentriek bent. Wordt vaak gebruikt voor wat oudere heren. “My neighbour is an odd duck; he walks around his house every evening to greet the insects.” (Een vrouw is dan vaak “an odd bird”)
Het gaat er dan niet om dat je vreemd bent in vergelijking met de anderen om je heen, maar dat je vreemd bent in vergelijking met de samenleving als geheel. Dat is dus net even wat anders, waardoor je deze term niet als vertaling kunt gebruiken, hoe leuk het ook is dat beide uitdrukkingen over eenden gaan.
Ik zie deze vooral misgaan als Nederlandstaligen “in de bijt” weglaten. Als je in het Nederlands zegt “hij is een vreemde eend” dan is het een beetje onduidelijk wat je bedoelt. Ofwel het is een anglicisme voor “odd duck”, en je bedoelt “hij is excentriek”, ofwel je bedoelt “hij is degene die anders is dan de rest van de groep”, dan had je beter “hij is de vreemde eend in de bijt” kunnen zeggen, of minstens “hij is de vreemde eend”.
Ook “a fish out of water” liever niet
Behalve dus “an odd duck” (die ik online echt veel te vaak gebruikt zie worden als vertaling, grrrr) vind ik ook “a fish out of water” net even wat anders. “At that party, I felt like a fish out of water“ betekent dat je je ongemakkelijk voelt, omdat het niet je natuurlijke omgeving is. Het gaat er minder om dat je anders bent dan de anderen, maar meer dat je je ongemakklijk voelt. Er zijn wel situaties waar je deze vertaling in kunt zetten, maar wat mij betreft, wordt hij te vaak gekozen, zeker aangezien er zoveel andere mooie opties zijn.
Heddwen Newton is an English teacher and a translator from Dutch into English. She thinks about languages way too much, for example about how strange it is that these little blurb things are written in the third person.
Heddwen has two children, two passports, two smartphones, two arms, two legs, and two email newsletters.
English and the Dutch examines all the ways Dutch speakers interact with the English language. It has almost 1200 subscribers and is growing every day. Sign up here.
English in Progress is about how the English language is evolving and how it is spoken around the world. It has more than 1900 subscribers and is growing every day. Sign up here.
Meer lezen? GA NAAR EEN WILLEKEURIG ARTIKEL
Disclaimer: deze site is geen woordenboek. Mijn vertalingen zijn de meningen van één mens, en mijn voorbeelden zijn zelfverzonnen. Meer weten? Kijk dan bij de veelgestelde vragen.
Bron foto: Pavel Danilyuk, Pexels