Wat is een “fancy-fair” in het Nederlands?
“Fancy-fair” wordt vaak genoemd in oude lijstjes van Engelse pseudo-leenwoorden, maar in dit geval moet ik toegeven dat ik er in het Nederlands nog nooit van had gehoord. Het blijkt een woord te zijn dat al sinds 1855 (!) in het Nederlands gebruikt wordt voor liefdadigheidsbazaars. Van die marktjes die een school of vereniging organiseert om geld op te halen voor het goede doel, dus. Vroeger ging het blijkbaar om “fancy” artikelen, maar tegenwoordig wordt er vanalles verkocht.
Ik heb zelf het gevoel dat “fancy-fair” als term in het Nederlands niet meer zo bekend is, maar het kan ook zijn dat ik domtoevallig nooit op een school of bij een vereniging heb gezeten die zoiets organiseerde.
Wat denk jij, is het woord “fancy-fair” in het Nederlands nog normaal, of niet? Ik hoor het graag in de comments!
Hoe vertaal je “fancy-fair” het beste naar het Engels?
Een informele markt voor het goede doel waar mensen zelfgemaakte taartjes en oude spullen verkopen heeft in het Engels een aantal mogelijke termen, waarvan er helaas geen enkele echt goed de lading dekt. Je zult dus per geval moeten kiezen.
bake sale – gaat het vooral om baksels, dan is dit een goede vertaling. Zijn er ook nog spelletjes voor de kinderen en een paar andere stands, dan kan het ook wel, maar het verkopen van zelfgebakken taartjes e.d. moet wel de hoofdactiviteit zijn
bazaar – mijn favoriete online woordenboek Collins zegt, voor zowel Amerikaans als Brits Engels: “a sale of miscellaneous contributed articles to benefit some charity, cause, organization, etc”. Eigenlijk perfect, dus. Het nadeel is dat veel Engelstaligen uit andere landen er een heel ander beeld bij zullen hebben, namelijk van ofwel een winkel met goedkope troep, ofwel een overdekte markt in het Midden-Oosten. Daarom toch af te raden als vertaling (helaas!).
bring and buy sale / jumble sale – dit Britse woord werd in de comments geopperd door Dani, en is inderdaad een uitstekende toevoeging. Ik ken het als kleine, informele vlooienmarkt; bezoekers nemen wat mee van thuis, oude spullen, en leveren het in. Vervolgens wordt het door de organisatie meteen op tafel gezet en verkocht voor het goede doel. Je neemt iets mee en geeft het weg (bring), en je koopt zelf iets dat door een ander is weggegeven (buy). (Wat een briljant concept, eigenlijk…!) In Amerika heet dit volgens Wikipedia een “rummage sale”
fete – met of zonder dakje op de e (fête), je mag kiezen. Altijd buiten, niet per se voor het goede doel, qua sfeer wel hetzelfde idee. Je zet er vaak nog iets voor, “village fete” of “church fete” bijvoorbeeld.
fair – een algemeen woord voor een markt (bv trade fair, village fair, book fair). Zet je er “village” of “church” voor dan is het wel duidelijk wat je bedoelt. Britten zullen gauw denken aan een kermis.
fun fair – meestal een kermis, kan in het Brits Engels ook verwijzen naar een kleinere gebeurtenis met spelletjes voor kinderen.
fundraising event – superdroog, maar wel superduidelijk als het erom gaat dat het geld naar het goede doel gaat. Zoek je sponsoren dan is het een goed idee om iets te schrijven als “we are organising a fundraising event”
Wat denkt een Engelstalige bij “fancy fair”?
“Fancy” betekent in het Engels dat er veel opsmuk met iets gepaard gaat, of dat iets duur of chic is. Vaak zit er een sarcastisch toontje aan “oh, look at you, all dressed up. Don’t you look fancy.” Iemand die verder nooit van de term gehoord heeft, zal denk ik denken aan een wat protserige markt (Amerikaan) of een gethematiseerde kermis (Brits).
Ik denk niet dat het een heel vervelende fout is als je tegen een Engelstalige zegt dat je een “fancy fair” hebt georganiseerd. Ik denk dat ze er wel wat mee kunnen als ze erachter komen dat het om een marktje voor het goede doel gaat. Maar ze zullen wel twijfelen wat er bedoeld wordt, dus als vertaling kun je toch beter één van de bovenstaande termen kiezen.
Vroeger was “fancy fair” in het Engels wel degelijk een markt-plus-kermis voor het goede doel. (Daarmee is dit ook eigenlijk geen speudo-leenwoord, maar een leenwoord dat in de ene taal niet meer betekent wat hij in de andere taal nog wel betekent). Er zijn dan ook nog steeds steden in de UK die hun lokale kermis “fancy fair” noemen. Het allitereert ook zo lekker. Je ziet dan vaak dat ze 19e-eeuwse elementen bij het design betrekken, zoals deze in Londen:
False Friend Friday
Elke vrijdag is het op deze site “False Friend Friday”. Zelfs als je erg goed Engels spreekt, zijn valse vrienden goed om in de gaten te houden, want als je zo’n woord fout vertaalt, heb je het vaak zelf niet in de gaten terwijl je toehoorder zich achter de oren krabt. Vandaar dat ik er zoveel stukjes over schrijf!
Heddwen Newton is an English teacher and a translator from Dutch into English. She thinks about languages way too much, for example about how strange it is that these little blurb things are written in the third person.
Heddwen has two children, two passports, two smartphones, two arms, two legs, and two email newsletters.
English and the Dutch examines all the ways Dutch speakers interact with the English language. It has almost 1200 subscribers and is growing every day. Sign up here.
English in Progress is about how the English language is evolving and how it is spoken around the world. It has more than 1700 subscribers and is growing every day. Sign up here.
Meer lezen? GA NAAR EEN WILLEKEURIG ARTIKEL
Disclaimer: deze site is geen woordenboek. Mijn vertalingen zijn de meningen van één mens, en mijn voorbeelden zijn zelfverzonnen. Meer weten? Kijk dan bij de veelgestelde vragen.
Bron foto: flickr.com/photos/14730981@N08 (cropped), CC BY-SA 2.0
Yup, the first time I heard ‘fancy fair’ in Dutch I was clearly expected to understand it, but it sounded like something out of Mary Poppins and I had no idea it was a charity event.
It wasn’t anywhere near as confusing as ‘bench’ and ‘pemper’, though. (Yes, pamper, I know it’s not spelt with an ‘e’, but despite having occasionally bought Pampers brand nappies for my own babies a few years earlier, I really had. no. idea!).
In the seventies, in the UK, we often had ‘bring-and-buy sales’. It looks like that is still an accepted term, appearing near the top of this list, for example: https://www.easyfundraising.org.uk/fundraising-ideas/
Great to have my gut-feeling confirmed! I’ll definitely add “bring-and-buy-sale”, great addition 🙂
“Bench” and “pamper” (I know what you mean about the e!) are wonderful speudo-English words that I had not thought of myself yet. Articles coming soon!
Ik zou zeggen dat het wat oubollig is, ja. Ik heb op de basisschool nog eens meegedaan aan een musical waarin een liedje over een fancy-fair voorkwam, maar ik wist toen al niet wat dat was en ik ben inmiddels 53 en heb er sindsdien ook nooit meer iets over gehoord.
Ah, kijk, dat bevestigt mijn gevoel. Bedankt!