De uitdrukking “een stok achter de deur hebben” is vrijwel niet naar het Engels te vertalen. Mijn favoriete Engelse vertaling is “incentive“, maar dan moet wel de zin wat anders geformuleerd worden. Ik heb in de tabel hieronder wat opties gezet.
| Nederlands | Engels |
| Laten we morgen om vier uur afspreken. Dat is voor mij een prima stok achter de deur om het op tijd af te hebben. | Let’s meet at four tomorrow. That will be a good incentive for me to get it done before then. Let’s meet at four tomorrow. Having a set time will keep me accountable to finish on time. Let’s meet at four tomorrow. Then that can be my deadline, it will motivate me to get it done. |
| Ik houd ervan om een stok achter de deur te hebben. | I sometimes need an axe hanging over my head to convince me to get things done. (Zie het commentaar van Lennart onder dit artikel) I like having a form of accountability to keep me on track. I like having a threat of negative consequences as an incentive for me to get things done. I perform well under pressure. (niet echt een directe vertaling, komt wel in de buurt) |
| Als ze hun beloftes niet nakomen dan volgt er een handelsembargo als stok achter de deur. | The threat of a trade embargo will be used as incentive for them to keep their promises. If they don’t keep their promises we can threaten a trade embargo as a potential sanction. |
| Mijn tiener doet zo moeilijk met huiswerk. Wat zou een goede stok achter de deur zijn? | My teen is making homework a battle. What could be an effective tool for accountability? My teen is making homework a battle. What would be a good way to keep them on track? My teen is making homework a battle. What would be a good motivator? |
| Het buurland dreigt binnen te vallen. Wat zou een goede stok achter de deur zijn? | The neighboring country is threatening to invade. What would be a good deterrent? The neighboring country is threatening to invade. What could be good potential sanctions? The neighboring country is threatening to invade. Which negative consequences would work well to deter them? The neighboring country is threatening to invade. What could we use as leverage? The neighboring country is threatening to invade. What would be a good disincentive? (= reden om iets niet te doen) |
| Als laatste stok achter de deur kunnen we het huis verkopen. (twijfelachtig Nederlands, zie hieronder) | As a last resort we can sell the house. |
Dingen om op te letten
Ik wist het niet toen ik aan dit artikel begon, maar ik heb er weer eentje te pakken: een onvertaalbare Nederlandse uitdrukking. Er zijn een aantal vertalingen die in de buurt komen, maar geen enkele vertaling past precies.
De vertaling die qua betekenis het dichste bij komt is “negative incentive“. In plaats van een “positive incentive” (als je dit doet krijg je een beloning) heb je een “negative incentive” (als je dit doet krijg je géén straf). Veel mensen kennen de term “negative incentive” echter niet, en weten niet precies wat het betekent.
Soms is “last resort” een goede vertaling, maar let daarbij op: een “last resort” is iets dat we liever zouden vermijden, maar als het moet, dan doen we het. Een “stok achter de deur” is iets dat we écht willen vermijden. De vertaling past daarom meestal niet, (maar soms wel).
Het simpelere “incentive” is daarom beter. Je weet dan niet of het om een beloning gaat of om een dreiging, maar de context maakt dat duidelijk.
Deze vertalingen liever niet
“A carrot-and-stick approach.” Dit verwijst naar het voortdrijven van een ezel. Je gebruikt een wortel als beloning om hem vooruit te krijgen, maar als dat niet werkt dan sla je hem met een stok. In andere woorden: je gebruikt een combinatie van beloningen en dreigementen om iemand te laten doen wat je wilt.
I use a carrot-and-stick approach with my teenager. If he does his chores, he is rewarded with more time on his smartphone. But if he doesn’t do his chores, I take the smartphone away completely.
Using a mixture of carrot and stick, the government is trying to get its unruly citizens in line.
Deze uitdrukking past niet als vertaling omdat er bij een stok achter de deur alleen sprake is van een dreiging, niet van een beloning. Je zou misschien iets kunnen zeggen als “carrot and stick approach but without the carrot”, als taalgrapje is dat nog best leuk ook, maar het is geen bestaande uitdrukking en de lezer zal wel erg moeten nadenken om het te snappen.
“To wield a big stick” of “to carry a big stick” betekent dat je veel macht hebt (dit komt van “speak softly and carry a big stick”, Theodore Roosevelt’s filosofie als het op buitenlandse politiek aankwam; voorzichtig onderhandelen, maar intussen wel zorgen dat je vijand weet dat je een flinke legermacht kunt oproepen als het moet.) De uitdrukking betekent dus iets anders als “een stok achter de deur” maar als je alleen die “big stick” noemt dan komt het wel in de buurt, en dat zie ik veel vertalers dan ook doen. Die maken dan zinnen als:
The prospect of losing my job is my big stick to get up every morning.
Ik vind dit niet helemaal geslaagd, omdat het niet de manier is waarop die “big stick” normaal gesproken gebruikt wordt, en de zin daardoor wat moeilijk te begrijpen is. Aan de andere kant heb je als vertaler soms die stok nodig voor de beeldspraak, en dan is dit de beste oplossing.
Wat betekent “een stok achter de deur hebben”?
De echte betekenis van “een stok achter de deur” is dat de stok een dreiging is. “Als ik dit niet doe dan pakt mijn baas de stok die daar achter de deur staat en dan gaat hij me slaan.”
Maar de uitdrukking wordt in mijn beleving vooral gebruikt als positief iets, namelijk een extra motivatie om iets te doen, want als je het niet doet, zijn er negatieve gevolgen. Taaladviesplatform Onze Taal is het daarmee eens.
Oh, je moet al om 5 uur weg? Mooi, dat is voor mij een stok achter de deur om op tijd te komen.
Ik moet vóór eind augustus mijn scriptie af hebben want anders moet ik weer een ronde collegegeld betalen. Fijn, zo’n stok achter de deur.
Help je mee dit artikel te verbeteren?
Ik ben ook maar een mens, en soms heb ik iets mis. Weet jij een vertaling die ik nog niet had verzonnen, of heb je iets anders over dit artikel aan te merken? Ik hoor het heel graag! Laat het me hieronder weten. Anoniem, je hoeft niet eens een naam of e-mailadres aan te geven! Ik pas zo nodig mijn artikel aan, zodat bezoekers aan mijn site altijd de best mogelijke informatie krijgen.
Heb je een moeilijk te vertalen woord?
Is er een woord of uitdrukking waarvoor je geen goede Engelse vertaling kunt vinden? Laat het me weten op mijn contactpagina, en ik probeer zo snel mogelijk te reageren.
Dit artikel is op 01-02-2022 bijgewerkt met een aantal nieuwe vertalingen, omdat ik bij het luisteren naar een podcast over Putin, de NATO en SWIFT een aantal goede termen voorbij hoorde komen. Op 30-05-2022 heb ik het artikel nog eens bijgewerkt met een verbeterde structuur en een andere voorbeeldvertaling. Op 16-04-2023 heb ik het geweldige bezoekerscommentaar van Lennart toegevoegd. Op 13-02-2024 heb ik wat vertalingen toegevoegd.
Heddwen Newton is an English teacher and a translator from Dutch into English. She thinks about languages way too much, for example about how strange it is that these little blurb things are written in the third person.
Heddwen has two children, two passports, two smartphones, two arms, two legs, and two email newsletters.
English and the Dutch examines all the ways Dutch speakers interact with the English language. It has almost 1200 subscribers and is growing every day. Sign up here.
English in Progress is about how the English language is evolving and how it is spoken around the world. It has more than 1900 subscribers and is growing every day. Sign up here.
Meer lezen? GA NAAR EEN WILLEKEURIG ARTIKEL
Disclaimer: deze site is geen woordenboek. Mijn vertalingen zijn de meningen van één mens, en mijn voorbeelden zijn zelfverzonnen. Meer weten? Kijk dan bij de veelgestelde vragen.
Bron foto: Heddwen Newton (zelfgemaakt, dus, in de tuin van mijn schoonouders). Je mag hem gebruiken, met een link naar deze site.
In sommige contexten kan de stok achter de deur ook een vangnet, een plan B of een reminder zijn. Misschien geeft dat wat handvatten voor vertaling?
Hoi Harm, ik heb even met je definities zitten stoeien, maar voor mij heeft “stok achter de deur” niet deze betekenissen. Misschien kun je wat voorbeeldzinnen geven?
hmmm ik merk dat ik de definitie misschien niet in de meest zuivere vorm gebruik. Bij mij gaat het vaak niet enkel over motivatie, maar over de mechanismes die ik gebruik om mezelf te herinneren (om datgene te doen). Ik zou dingen zeggen als “als stok achter de deur heb ik een vriend beloofd dat ik het morgen doe”. Als ik het dan zou vergeten dan word ik er (hopelijk) door hem aan herinnerd. Maar een stok achter de deur kan bij mij ook een (tweede) wekkertje zijn of een check in een routine of ik al een reactie had gekregen op een mail. Dit noem ik stokken achter de deur, maar ik ben zeker benieuwd of jij dat terecht vindt. Het zijn mechanismes die voorkomen dat de spreekwoordelijke bal tot stilstand zou komen.
Heel erg bedankt, Heddwen! Ik vond je site pas door deze uitdrukking, en het biedt fantastische alternatieven!
Een opmerking: ik zag de volgende suggestie ook staan:
“If they don’t keep their promises we can threated a trade embargo as a potential sanction.” Tikfoutje? (threated -> threaten with?)
Ik plaats je website onder mijn favorieten, en zal het delen met anderen! Wat een idee! Mijn dankbaarheid is groot!
Bedankt Marianne, ik heb de tikfout meteen aangepast!
Wat fijn dat je zoveel aan mijn site hebt, heerlijk om te horen, dan weet ik weer waarvoor ik het doe 🙂
Een optie is de uitdrukking “an axe hanging over my head”. Vaak wordt dit gebruikt over zo’n ‘impending threat’ dat je helemaal niet wil. Maar ik zou het niet ál te raar vinden om iets te zeggen zoals “I sometimes need an axe hanging over my head to convince me to get things done.” Toch kies ik ook vaker voor het woord ‘incentive’, maar ‘an axe over your head’ is wel lekker beeldend.
Geweldig, ik voeg hem toe!
Het feit dat is als tweetalig opgevoede ex-Brit in Nederland op deze pagina uitkwam, zegt wel iets over hoe moeilijk vertaalbaar de uitdrukking is. In mijn hoofd kwam ook al iets naar boven over de “stick” van “carrot and stick” nog voordat jij erover schreef. Het feit dat de “stick” ook nog eens in Th. Roosevelts uitspraak naar voren komt, doet vermoeden dat er zeker wat mee te maken valt. Eigenlijk is het in die uitdrukking ook precies dezelfde intentie: een dreigement voor als het niet goed gaat. Maar los van de “carrot” of de “speak softly” is het niet duidelijk wat met de “stick” bedoeld zou worden. Ik ga het in ieder geval wel gebruiken, iemand moet de eerste zijn, toch.
Fijn dat je iets aan mijn artikel hebt gehad, Keith!