Een oliebol is een typisch Nederlands iets, dus er is geen directe vertaling naar het Engels, er zijn alleen omschrijvingen. Ik bespreek hieronder een rijtje mogelijkheden met mijn mening erbij.
Oliebol – Engelstaligen zullen niet smelten als er af en toe een buitenlands woord in een tekst wordt gebruikt. Omdat de oliebol zo’n Nederlands ding is, vind ik de mooiste oplossing om simpelweg het Nederlandse woord te gebruiken. Let op: in een Engelse tekst worden niet-Engelse woorden zoals in dit geval oliebol schuingedrukt geschreven. Dat ziet er zo uit:
We will be serving oliebollen at our get-together.
Dutch doughnut – dit vind ik de mooiste vertaling als je een Engelse term wilt hebben, zeker met het verhaal hieronder in je achterhoofd dat een donut eigenlijk een soort oliebol is. Bovendien, een betere vergelijking is er niet echt want alle andere gefrituurde lekkernijen zijn in de Engelstalige wereld minder bekend (ze komen hieronder aan bod). Bovendien klinkt het gewoon leuk en het wordt ook veel gebruikt al.
New-year’s doughnut – een goeie tweede. Iets voor de Belgen misschien die zoiets hebben van “Amai, zeg, oliebollen kunnen ook Belgisch zijn!”
Welke vertalingen vind ik niet goed
deep-fried solid doughnut – dit is dan wel een redelijke omschrijving van wat het is, maar jeetje, wat klinkt dat vies in het Engels!
oil ball – gadver, dat is nog erger. Als je je lezer heel graag wil vertellen wat “oliebol” letterlijk betekent dan kom je hier natuurlijk niet omheen, maar ik zou het vermijden, het klinkt echt heel onappetijtelijk.
deep-fried raisin bun – dit is de vertaling die google bovenaan de zoekresultaten geeft (december 2022). Zoals je zelf misschien al had gezien, betekent dit “gefrituurde rozijnenbol”. Klinkt vies, en is bovendien niet wat een oliebol ís. En niet alle oliebollen hebben rozijnen, mevrouw Google!
Vergelijkingen voor de oliebol
like a big donut hole – in Amerika worden kleine ronde donuts verkocht die gemaakt zijn van het deeg dat weggehaald werd voor het gat in het midden van een normale donut. Voor Amerikanen is een oliebol dus goed te vergelijken met een donut hole. Maar niet-Amerikanen zullen de vergelijking denk ik heel verwarrend vinden want die kennen de snack “donut hole” niet en zullen denken dat je het letterlijk over een gat hebt. Dan heeft een oliebol toch echt meer calorieën!
Croustillon – dit is een Franse en Belgische lekkernij die behoorlijk veel op onze oliebol lijkt. Een Engelstalige zal bij “croustillon” net zo min weten wat er bedoeld wordt als bij “oliebol” maar het klinkt wel heel mooi, bijzonder en lekker, zo in het Frans. Mocht je je oliebollen dus luxe en on-Nederlands willen laten klinken dan vind ik deze wel mooi.
beignet/ fritter – beignet is het dure Franse woord voor het Britse “fritter”, beide woorden worden in het Engels gebruikt. Het gaat hier om groente of fruit zoals bijvoorbeeld (bij ons bekend) een stuk appel die in deeg wordt gedoopt en daarna gefrituurd, of geraspte groente of stukjes fruit in deeg. Heel officieel is een oliebol met rozijnen dus inderdaad een soort fritter. Ik vind de vergelijking met een donut dan handiger, want die is beter bekend. Het voordeel van beignet of fritter is wel dat de smaak meer op een oliebol lijkt.
cruller – deze heb ik ergens gelezen, maar een cruller heeft een hele ander vorm én is bij de Engelstaligen niet zo bekend dus ik vind dit geen goed gekozen vergelijking, het bekendere donut is dan een veel betere vergelijking.
Dutchie – volgens Wikipedia is dit hoe oliebollen in Engelstalige landen genoemd worden, maar ik heb de term nog nooit gehoord. Een beetje googlen leert mij dat de Dutchie een tijdje een donut-achtige lekkernij was die in een bepaalde winkelketen in Canada werd verkocht, maar nu intussen uit het aanbod is weggehaald. Dus ten eerste geen oliebol, en ten tweede erg onbekend. Ik raad dit woord daarom niet aan.
De oliebol is interessanter dan je denkt
In Nederland en België eet je met oud en nieuw oliebollen. Je koopt ze in een kraam of je bakt ze zelf, deeg in frituurvet, met of zonder rozijnen, met poedersuiker erop.
Ik had er geen idee van, maar bij het schrijven van dit artikel heb ik twee interessante dingen geleerd:
De oliebol is al heel oud
Ten eerste: de oliebol is een superoude Nederlandse traditie. Je hebt zelfs dit oude schilderij uit 1652 van Albert Cuyp waar je goed op kunt zien dat ze haast niet zijn veranderd, de oliebollen.
De Amerikaanse donut komt van onze oliebol
Ten tweede: donuts zijn eigenlijk stiekem écht oliebollen. Nederlanders hebben oliebollen meegenomen naar hun kolonie New Amsterdam, wat tegenwoordig New York is, en na een tijdje had een scheepskapitein het idee om een gat in het midden te maken zodat je niet zo’n rauw stuk deeg in het midden had. Die vorm is toen pas veel later, tijdens de Eerste Wereldoorlog, echt populair geworden. Je kunt het allemaal hier lezen.
Doughnut of donut?
Ik heb hierboven telkens voor de spelling “doughnut” gekozen, maar “donut” kan ook. Je zou denken dat “doughnut” de Britse spelling is en “donut” de Amerikaanse, maar in dit geval is het niet zo simpel.
“Doughnut” is in beide talen de officiële spelling, dus ook in Amerika zul je in serieuze bladen de spelling “doughnut” zien. “Donut” is een nieuwerwetse spelling die vooral vanwege de keten Dunkin’ Donuts bekend is geworden. In Amerika is het intussen al heel normaal geworden om “donut” te schrijven, maar ook in de rest van de Engelstalige wereld zie je steeds vaker “donut”. Je mag dus kiezen.
Dit bericht is op 01-12-2022 bijgewerkt. Ik heb de volgorde veranderd, zodat mensen sneller vinden wat ze zoeken: een Engelse vertaling voor oliebol.
Heddwen Newton is an English teacher and a translator from Dutch into English. She has two email newsletters:
English and the Dutch is for Dutch speakers looking to improve their English, but also for near-native speakers who write, translate into, or teach English. Also interesting for people who like to compare Dutch-speaking culture to everybody else in the world.
English in Progress keeps English speakers up to date on the latest developments in the English language. Subscribers are mostly academics, English teachers, translators and writers.
Meer lezen? GA NAAR EEN WILLEKEURIG ARTIKEL
Disclaimer: deze site is geen woordenboek. Mijn vertalingen zijn de meningen van één mens, en mijn voorbeelden zijn zelfverzonnen. Meer weten? Kijk dan bij de veelgestelde vragen.
Bronnen foto’s: zilveren schaal oliebollen: https://www.flickr.com/photos/roolrool/4225699291