Wat betekent “code zwart”?
In Nederland (maar niet in België, blijkbaar) verwijst “code zwart” naar het moment dat heel Nederland (of een regio) zijn intensive care capaciteit heeft bereikt. Normaal gesproken zou een ziekenhuis niet op dat punt komen, omdat patiënten naar andere ziekenhuizen gestuurd kunnen worden. Maar als alle ziekenhuizen vol zitten, dan zit je dus op een gegeven moment bij code zwart en dan treedt er een draaiboek in werking om te bepalen wie op de IC mag liggen en wie wordt weggestuurd.
Officieel heet code zwart eigenlijk “fase 3”. Maar het is intussen normaal geworden onder artsen en in de media om over “code zwart” te spreken, heb ik het idee. Het is natuurlijk ook een term die veel meer tot de verbeelding spreekt dan “fase 3”.
Wat is het probleem?
Je kunt in andere landen niet zomaar over “code black” spreken. In het Verenigd Koninkrijk, en alleen in het Verenigd Koninkrijk, heeft de term een vergelijkbare betekenis als bij ons, maar dan op ziekenhuisniveau, en ook niet helemaal hetzelfde. Als een Brits ziekenhuis vol zit en ze patiënten moeten gaan afbellen, spreken ze van “code black”.
In Amerika en Canada betekent “code black” in de context van ziekenhuiszorg dat er een bommelding is geweest; men is bang dat er een bom af zal gaan en het ziekenhuis moet ontruimd worden. Iets heel anders dus! In Australië is “code black” een “personal threat” – een persoon in het ziekenhuis is bedreigend naar anderen of zichzelf. En zo betekent de term in diverse landen iets anders, en wordt hij in andere landen gewoon niet gebruikt.
Hoe vertaal je “code zwart” het beste naar het Engels?
Wanneer ze over de situatie in Nederland berichten, kiezen de meeste Engelstalige publicaties ervoor om “code black” te zeggen, maar tussen aanhalingstekens (om duidelijk te maken dat het een plaatselijke term is) en met een uitleg erachter. Dit vind ik zelf ook de beste methode.
Zie dit voorbeeld uit DutchNews.nl.
Als Engelstalige publicaties schrijven over de situatie van overlopende ziekenhuizen in hun eigen land zullen ze nooit de term “code black” gebruiken. In plaats daarvan zullen ze termen gebruiken als “the hospitals are overwhelmed by patients“, “hospitals have reached surge capacity” of “hospitals are forced to ration healthcare — choosing who receives lifesaving measures — because of dwindling resources”.
Je ziet ook weleens de medische term, “triage“, zoals in dit artikel. “Triage” betekent (ook in het Nederlands) dat doktors moeten kiezen wie hulp krijgt en wie niet, omdat ze niet iedereen kunnen behandelen. Deze term is voor leken niet zo bekend.
In Amerika hebben ze de officiële term “crisis standards of care” (= de zorgstandaard in geval van crisis). Maart deze term lees je niet zo vaak in de media, het is meer voor specialisten.
Als het bijna code zwart is, maar nog net niet, dan wordt vaak gezegd “the hospitals are on the brink”.
Heddwen Newton is an English teacher and a translator from Dutch into English. She thinks about languages way too much, for example about how strange it is that these little blurb things are written in the third person.
Heddwen has two children, two passports, two smartphones, two arms, two legs, and two email newsletters.
English and the Dutch examines all the ways Dutch speakers interact with the English language. Sign up here.
English in Progress is about how the English language is evolving and how it is spoken around the world. Sign up here.
Meer lezen? GA NAAR EEN WILLEKEURIG ARTIKEL
Disclaimer: deze site is geen woordenboek. Mijn vertalingen zijn de meningen van één mens, en mijn voorbeelden zijn zelfverzonnen. Meer weten? Kijk dan bij de veelgestelde vragen.