Als je gezin arm was toen je geboren werd, dan zul je waarschijnlijk altijd arm blijven. “Wie voor een dubbeltje geboren is, wordt nooit een kwartje,” zeggen we dan in het Nederlands. Maar hoe vertaal je dit spreekwoord naar het Engels?
De meeste vertalers kiezen ervoor dit spreekwoord naar het Engels te vertalen zoals het er (min of meer) staat, en dat vind ik geen slechte keuze. De uitdrukking bestaat niet in het Engels, maar hij is wel goed te begrijpen. Dan krijg je dus iets als: “In Dutch we have a saying: If you were born for a dime, you will never be worth a quarter.”
Je kunt er ook voor kiezen de gedachte achter het spreekwoord te gebruiken als vertaling, “if you are born poor, you’ll stay poor all your life“. Of, korter “born poor, stay poor“. Het dure woord voor het idee dat arme mensen arm blijven is “social immobility“.
De enige Engelse zin die een beetje in de buurt komt van een gevestigde uitdrukking is “the rich get richer and the poor get poorer“; dit is een citaat uit een gedicht van Shelley die in de Engelse wereld vrij bekend is.
Ik had zelf nog een grapje verzonnen op de Engelse uitdrukking “rags to riches” (letterlijk: van vodden naar rijkdom, in andere woorden, de krantenjongen wordt miljonair): “it’s not rags to riches, it’s rags to rags“. Geen gevestigde uitdrukking, puur een verzinsel van mijzelf!
Het Engels heeft wel twee mooie uitdrukkingen voor mensen die arm zijn: “to be as poor as a church mouse” (die is wel wat ouderwets tegenwoordig) en “to not have two pennies to rub together“, of, wat internationaler misschien “to not have two cents to rub together“.
Heddwen Newton is an English teacher and a translator from Dutch into English. She thinks about languages way too much, for example about how strange it is that these little blurb things are written in the third person.
Heddwen has two children, two passports, two smartphones, two arms, two legs, and two email newsletters.
English and the Dutch examines all the ways Dutch speakers interact with the English language. It has almost 1200 subscribers and is growing every day. Sign up here.
English in Progress is about how the English language is evolving and how it is spoken around the world. It has more than 1900 subscribers and is growing every day. Sign up here.
Meer lezen? GA NAAR EEN WILLEKEURIG ARTIKEL
Disclaimer: deze site is geen woordenboek. Mijn vertalingen zijn de meningen van één mens, en mijn voorbeelden zijn zelfverzonnen. Meer weten? Kijk dan bij de veelgestelde vragen.
Bron foto: eigen werk, met een dochtertje dat géén zin had de foto nog een keer te doen met beter licht