“Fanatiek” is een soort halve False Friend. Hij wordt namelijk nogal eens naar het Engels vertaald met “fanatical”, maar dat vind ik niet kloppen. Dat is meer de vertaling voor “fanatisch” – dat je zo gek op iets bent, dat het niet meer helemaal gezond is. Bezeten, zeg maar.

Tegenwoordig gebruik je “fanatiek” in het Nederlands meestal als synoniem voor “enthousiast”. Ik vind daarom de Engelse vertalingen “enthusiastic” of “passionate” beter.

Deze vertalingen liever niet

Zoals ik hierboven als schreef, vind ik “fanatical” geen goede vertaling, ook al staat hij wel in het woordenboek. Ik denk dat de betekenis in het Nederlands is verschoven en dat deze vertaling vroeger klopte, maar nu (meestal) niet meer.

Het woordenboek geeft ook “zealous“. Qua betekenis klopt dat wel, het is een stapje onder “fanatical”, maar dit woord wordt in het Engels vooral gebruikt in de context van “overzealous” of “too zealous”, en is vaak onderdeel van native-speaker humor en/of sarcasme. Het is daarom meestal beter dit woord te ontwijken.

Relevant plaatje

Laatst kwam ik Supertramp’s The Logical Song weer eens tegen, een erg tof lied. Toen bedacht ik dat daar het woord “fanatical” mooi in die negatieve betekenis wordt gebruikt. Een goede illustratie, dus 🙂

More than you ever wanted to know about “fanatiek” and “fanatical”

Dit stukje schreef ik voor mijn nieuwsbrief van 29-03-2023. Vervolgens heb ik het voor de nieuwsbrief zelf ingekort, maar hier is de hele tekst voor mensen die nieuwsgierig zijn:

In my last newsletter’s quiz, I made the point that “fanatical” is too obsessive and dark to be a good translation of the Dutch “fanatiek”, which usually simply means “very enthusiastic”.

One wonderful person pointed out to me that the Oxford Learner’s dictionary in fact does list “very enthusiastic” as a definition for “fanatical”. When I looked into it further, I saw that American-English dictionary Merriam-Webster also lists this definition. (Thank you, wonderful person! I love feedback!)

I couldn’t let it go. When I check Dutch people’s English, I always take away the word “fanatical” because I always feel there is this dark edge that the Dutch person is not aware of. My gut feeling about this was so strong, that I had to get more data.

So I put up a poll on Twitter. When that didn’t get enough response, I put up a poll in a group of native speakers on Facebook. And then I decided perhaps it was a generational thing, and my Facebook group skewed old, so I also put up a poll on Reddit.

In total, 157 filled in my polls. 84% felt they would feel a little wary if their partner was fanatical about their hobby. The most people that felt it would be no problem at all were on Reddit, which makes me think this neutral feeling is something for young-ish Americans.

Because Dutch people usually write English for international audiences, my advice remains the same: avoid translating “fanatiek” with “fanatical”. Say “very enthusiastic” instead.

(If you want to read some native opinions about this, I got some nice responses on Reddit.)

Dit artikel is op 03-07-2022 bijgewerkt. Ik kwam het Supertramp liedje tegen en heb toen het hele artikel omgegooid want het was niet mijn beste werk, zo bij nader inzien 😉 Op 29-03-2023 heb ik het onderzoekje toegevoegd.

Heddwen Newton is an English teacher and a translator from Dutch into English. She thinks about languages way too much, for example about how strange it is that these little blurb things are written in the third person.

Heddwen has two children, two passports, two smartphones, two arms, two legs, and two email newsletters.

English and the Dutch examines all the ways Dutch speakers interact with the English language. Sign up here.

English in Progress is about how the English language is evolving and how it is spoken around the world. Sign up here.

Meer lezen? GA NAAR EEN WILLEKEURIG ARTIKEL

Disclaimer: deze site is geen woordenboek. Mijn vertalingen zijn de meningen van één mens, en mijn voorbeelden zijn zelfverzonnen. Meer weten? Kijk dan bij de veelgestelde vragen.

Bronnen: Sebastian Voortman, Pexels, de YouTube still komt uit deze YouTube video